Kolejna rocznica Powstania Warszawskiego każe myśleć o elitach.

Z dwóch powodów.
Po pierwsze dlatego, że podczas tej hekatomby polska elita została zdziesiątkowana, a jej zaplecze materialne stracone;
po drugie dlatego, że wywołanie powstania było kontynuacją pewnego rodzaju zgubnego myślenia politycznego, które w Polsce znalazło szeroki odzew; myślenia, które przyniosło tragiczne rezultaty.

Brak państwowości polskiej w XIX wieku nie służył kształtowaniu myślenia geopolitycznego zakorzenionego w praktyce i mającego na celu wspomaganie interesów gospodarczych narodu. Zabory zaciążyły nad tym, co światli Polacy mieli w głowach. A niestety, w większości wypadków mieli tam szczytne hasła i cierpiętnicze ideały, a nie praktykę codziennego budowania polityki państwowej.
Sytuacja trochę się poprawiła w Międzywojniu, ale niestety polska polityka wojenna była fatalna i jedną z przyczyn był brak elit potrafiących strategicznie myśleć, wykształconych w duchu narodowego realizmu. Opieranie się na cudzych obietnicach zamiast własnej sile było tej polityki głównym felerem, nieumiejętność wykorzystania własnych atutów militarnych i brak realnej oceny zagrożenia sowieckiego, przy jednoczesnym posiadaniu doskonałych informacji wywiadowczych z ZSRS, to główne powody tak katastrofalnego prowadzenia polskiej polityki w czasie II wojny światowej; polityki, która zaowocowała 40-latami peerelu – której skutki kilka milionów Polaków urodzonych po wojnie, w tym moja skromna osoba, doznało nieprzyjemnie na własnej skórze.

Tak to bowiem jest, że efektem nieskutecznej polityki jest krzywda ludzka.
Kiedy Rosjanie czy Niemcy dopracowywali się sensownej geopolityki, Polacy podniecali się w salonowych pogawędkach, że gdzieś tam "Chińczyki trzymają się mocno". Gdy się nie ma państwa, myślenie państwowe niczemu nie służy i nie ma się po co toczyć.
Drugi problem polskich elit to ich pochodzenie. Ja wiem, że niektórzy wzdragają się przed nazywaniem elitą polskojęzycznych kacapów przywiezionych na tankach, ale uznając realia, trzeba przyznać, że to właśnie oni i ich potomstwo weszło w rolę elity w popowstaniowej Warszawie i trzeba się do tego faktu odnieść. Ciągłość ich pokoleń sprawiła, że pomimo upływu tylu lat, Polakom z tej naciśniętej na głowę uszanki jest się trudno otrząsnąć; ona sama zaś doskonale wpisuje się w guberialną koncepcję geopolityczną – dla jej rodziców i dziadków Polska nigdy nie zasługiwała na samodzielność; dla niej zawsze te główne rozkazy o strategicznym znaczeniu pochodzić miały z zewnątrz – oni byli od przekazywania rozkazów, a nie ich wydawania.

Problem mamy więc poważny – z jednej strony powielanie mitomańskiego politykowania w środowiskach elit polskich i z drugiej problem podległości w środowiskach elit pseudopolskich.
Nawet gdy już się ktoś trafi, kto dobrze rozezna sytuację i przedstawia realne propozycje geopolityczne, od razu natrafia w Polsce na mur interesów jednego środowiska lub mur głupoty drugiego.
Polska ziemia wciąż rodzi i pozostaje mieć nadzieję, że przyjdą na świat Polacy, którzy swoim własnym wysiłkiem zdobędą konieczne wykształcenie i praktykę myślenia pozwalającą uprawiać realną politykę, pozwalającą myśleć w kategoriach strategicznych. Czy do tego czasu Polska doczeka? Czy doczeka Naród Polski?

Polska to odpowiedzialność nas wszystkich. Dlatego nawet jeśli okręt tonie, nikt nas nie zwalnia z obowiązku obsługi pomp. Są iskierki nadziei, słuchając młodych Polaków, można znów nabrać ochoty na Polskę.
Dlatego trzeba na nie chuchać, trzeba rozniecać; każdy z nas powinien sobie wziąć do serca troskę o formowanie polskich elit narodowych i patriotycznych. Każdy z nas może to robić we własnym zakresie, dlatego "niech rozkwitnie milion kwiatów". To dzisiaj jest jedyna droga. Wtedy przyjdzie taki moment, kiedy damy radę otrząsnąć się i wstać.
Otrząsnąć z polityki miraży i strząsnąć ze stołków narzuconą elitę.
Powstanie Warszawskie ujawniło niesłychany heroizm pokolenia wychowanego w wolnej Polsce, ujawniło też bardzo wysoką próbę ówczesnych młodych polskich elit.

Jednocześnie obnażyło brak realizmu polskiej polityki, brak rozeznania geopolitycznego i lekceważenie kosztów.
Zryw ten pozostanie na zawsze naszą lekcją; na zawsze powinien służyć wychowaniu młodych ludzi, z jednej strony do heroizmu, jako przykład, że dla Ojczyzny poświęca się wszystko, z drugiej strony, powstanie MUSI być przestrogą, jak nie należy uprawiać polityki polskiej.
Uczmy się na błędach ojców i bierzmy przykład z ich wielkich czynów; uczmy się krytycznie myśleć o własnej historii. Jedynie w ten sposób możemy dzisiaj nadać sens ich przegranej walce, sprawić, że nie pójdzie na marne.
Bądźmy realistami bądźmy dumnymi Polakami. Nikt za nas Polski nie podźwignie. Dlatego bolą inicjatywy pisania petycji do cudzoziemskich polityków. Od nich Polska nie stanie się wielka. Domaganie się od kandydata na prezydenta USA uczynienia jakiegoś propolskiego gestu jest oznaką psiej mentalności i istotnym niezrozumieniem zasad polityki.
Zamiast pustych odezw, zakładajmy koła samokształceniowe, uczmy się wzajemnie historii, uczmy się dobrego zarządzania i innych przydatnych umiejętności, choćby strzeleckich.

Elity, aby wzrastać, potrzebują gleby, bądźmy glebą polskich elit – abyśmy już nigdy więcej nie musieli strzelać brylantami do nasyłanych rzezimiechów.
Andrzej Kumor
Mississauga

    Stary dowcip o bacy opowiadał, jak to na Podhale przyjeżdża po wojnie działacz partyjny, zbiera lokalnych górali i podchwytliwie pyta starszego bacy, jakie ma poglądy na kolektywizację wsi – ten zaś dyplomatycznie stwierdza, że takie jak Bierut. Niezniechęcony komunista pyta dalej, a na sojusz robotniczo-chłopski? – baca bez zająknienia, "takie jak Zambrowski". Trochę zniecierpliwiony, spodziewając się dłuższych wywodów, działacz pyta, a na przyjaźń polsko-radziecką? – I tu baca nie zaskakuje odpowiadając, że takie jak Ochab. Agitator nie wytrzymuje i pyta,  baco, a wy jakieś własne poglądy macie? Na co baca – "mam, ale je potępiam".
    Stare okoliczności, stare klimaty przypomniały mi się, gdy oto pewien pan, dzwoniąc do redakcji z jak najbardziej zasadnym problemem, odmówił napisania listu z obawy przed bliżej niesprecyzowanymi kłopotami, ponieważ "są to niepopularne poglądy". No proszę, i jak tu się śmiać z bacy...
•••
    Morderstwo na premierze "Batmana" pokazuje, jak łatwo w dzisiejszym świecie nafaszerowanym wirtualnymi światami utożsamić się w stu procentach z bohaterem i odpiąć od rzeczywistości. Niestety, iluzja sztucznych światów prowadzi do lekce sobie zabijania w realnym. Zbałamuceni ludzie, których ktoś odwiódł od prawdziwego życia, zamykając już od przedszkola w wykreowanym komputerowo matriksie; młodzi mężczyźni, którzy zamiast zakładać rodziny i zarabiać na dom, bujają w pastelowych przestrzeniach wysokiej rozdzielczości. Zazwyczaj budzą się dopiero, gdy pociągną za spust realnej spluwy albo gdy zgasną światła.
•••
    Ktoś mądry zauważył, że może jednak nie mamy w Toronto bańki mydlanej w condominiach. To prawda, że buduje się 30 tys. nowych mieszkań rocznie, ale z drugiej strony, każdego roku przeprowadza się tutaj 100 tys. nowych ludzi.
    Ostatecznym czynnikiem określającym w perspektywie długofalowej to, czy ceny mieszkań i domów będą rosły, czy malały, nie jest bowiem oprocentowanie kredytów, lecz demografia. Jeśli ludzie z danego terenu uciekają, nie ma siły, ceny spadną – jeśli przyjeżdżają – będą musieli gdzieś mieszkać...
•••
    Rządzący Ontario liberałowie, tuż przed ostatnimi wyborami uratowali dla siebie kilka mandatów poselskich, anulując własną wcześniejszą idiotyczną decyzję o budowie elektrowni gazowej w sercu aglomeracji torontońskiej na granicy Mississaugi i Toronto.  Wszyscy odetchnęli, a mało kto dzisiaj pyta, kto powinien ponosić odpowiedzialność za taką lokalizację planowanych zakładów? Dlaczego nie beknie za to żaden urzędnik ani polityk, gdy tymczasem różne przedsiębiorstwa dostają "na uspokojenie" za przekierowanie lokalizacji pod Sarnię ponad 200 mln dol. z naszych portfeli. Nie wiadomo nawet, kto konkretnie jest winny; nikt nie domaga się, by taka odpowiedzialna święta krowa nie dostała premii rocznej, nie mówiąc już o wyrzuceniu z pracy.  
    Jeśli zaś o mnie chodzi, to 200 mln piechotą nie chodzi i trzeba by za to kogoś rozliczyć.
    Nawet opozycja tylko półgębkiem mówi o sprawie, być może dlatego, by nie ruszać biurokratów, z którymi być może przyjdzie jej pracować. Tak więc nikt nie krzyczy, nie ma sprawy...
•••
    Podobnie, nie ma też sprawy, gdy premier wpycha Ontario w bałamutne kontrakty na budowę jakichś paneli słonecznych, których sprawność wynosi 20 proc., za które wszyscy będziemy płacić w podwyższonych cenach prądu.
    Nasi ekobolszewicy tłumaczą, że tak trzeba, bo oto topnieją lody Grenlandii i Arktyki i musimy wstrzymać oddech. Owo "powstrzymywanie" powinno mieć miejsce tam, gdzie się truje i brudzi, czyli w Chinach czy Indiach, a nie u nas. My zaś możemy dopomóc temu procesowi, zmniejszając konsumpcję, a tym samym obroty chińskich fabryk. No ale do tego żaden ekolog jakoś nie nawołuje.
    Za to będziemy stawiać wiatraki, od których wszystko co żyje w promieniu 10 km dostaje oczopląsu, i farmy fotoogniw, do których później będziemy się musieli nauczyć od Rosjan, jak rozganiać chmury...
    Tym  wszystkim fanaberiom sami jesteśmy winni,  bo nie patrzymy politykom na ręce; bo uznaliśmy, że i tak nie mamy na nic wpływu, więc lepiej cicho siedzieć – lub też dlatego, że jesteśmy świeżo upieczonymi imigrantami (100 tys. przyjeżdża rocznie) i wiemy, że do demokracji lepiej się nie wtrącać, bo od tego są ludzie z wyższej kasty.
     W ten oto sposób rzeczywiście rośnie nam pod bokiem nowa kasta – pracowników administracji różnego szczebla, osób zatrudnionych w przedsiębiorstwach państwowych, które żyją w oderwaniu od realiów gospodarki i których głównym źródłem utrzymania są pieniądze wyciągane od reszty. Kasta ta kieruje się dobrze pojętym interesem własnym, co przekłada się na nasze stale wzrastające podatki.
    I znów można byłoby to kontrolować i temu zapobiegać, gdybyśmy uwierzyli w państwo obywatelskie, demokrację i zaczęli się organizować. Przede wszystkim zaś owi biurokraci muszą mieć świadomość, że nie należą do nietykalnych i za błędne lub celowo złe decyzje powinni ponosić odpowiedzialność zawodową i karną.
    Tu wrócę z przykładem inżyniera budowlanego, który idzie siedzieć, gdy mu się zawali budynek. Jeśli urzędnikowi "straci się" 200 milionów, powinien przynajmniej stracić stanowisko bez żadnej odprawy – tego wymagałaby prosta ludzka przyzwoitość.
Andrzej Kumor
Mississauga

W czasach mojej młodości podział ideologiczno-filozoficzny był prosty; z jednej strony stali "komuniści/etatyści" wierzący w rozbudowane państwo obejmujące niemal wszystkie obszary życia społecznego i gospodarczego, państwo, które wychowywało nowego człowieka, dawało mu pracę, kształciło i – przynajmniej w założeniu – opiekowało się, czasami nawet zmieniając mu pieluchy.

Z drugiej strony biegł nurt neoliberalny, przetłumaczony na praktykę thatcheryzmu, reaganomiki; odwołujący się do fundamentalnych swobód ludzkich, które powinny być w minimalnym stopniu ograniczane przez umowę społeczną tworzącą państwo.
Słowem, wszystko powinniśmy byli sobie organizować we własnym zakresie; szkoły dla dzieci, ochronki dla sierot, pieniądz, banki... Państwo dawałoby nam wojsko zdolne bronić przed wrogiem zewnętrznym (niektórzy widzieli w państwie także emitenta pieniądza, choć inni postulowali pieniądz prywatny).

Tego rodzaju minimalne państwo było gwarantem wolności obywatelskich, bo to właśnie aparat przymusu państwowego najczęściej stanowił zagrożenie dla swobód obywateli, naginając do wytycznych płynących ze stolicy.
W ideologicznej koncepcji filozofii ekonomicznej Adama Smitha, działalność gospodarcza człowieka nie potrzebuje państwowych regulacji, ponieważ uzgadnia je niewidzialna ręka wolnego rynku.
Ta koncepcja wydawała mi się prosta i oczywista, zaraziłem się nią cały.
Człowiek powinien być wolny, odpowiedzialny za siebie, swoją rodzinę, swobodnie kształtujący wychowanie dzieci, decydujący o tym, czego się uczą i gdzie.

Sytuacja, w której władza, niezależnie od tego jakiej proweniencji –czy to demokracja, czy dyktatura, czy też monarchia – ma niewiele do gadania, człowiek żyje swobodny i spokojny, że nikt nie będzie go nękał, że nikt nie będzie odbierał mu owoców pracy.
Na tej neoliberalnej, wolnościowej koncepcji oparły się dziesiątki programów politycznych w wielu krajach Zachodu.
Wydawało się, że owa koncepcja, małego państwa, powszechnej prywatyzacji, deregulacji, to prosta recepta na sukces gospodarki i droga do nowego Jeruzalem – społeczeństw bogacących się w harmonii, bez przymusu.

Jak zwykle, chęci były dobre, ale wyszło zgoła odwrotnie. Neokonserwatyzm/neoliberalizm istniał tylko w szczytnych deklaracjach, a w praktyce zaś dominował trockistowski pęd do panświatowej rewolucji "demokratycznej"; aparat państwowy zamiast się kurczyć, był bezustannie rozbudowywany; instytucje państwa wzmacniane o kolejne uprawnienia, a wolność ludzka ograniczana morzem przepisów.
W krajach Zachodu – niezależnie od tego czy rządzili etatyści, czy liberałowie, nie przestawano karmić molocha.

Na dodatek wprowadzono na rynki nowe instrumenty finansowe, poza jakąkolwiek kontrolą. Policje powołane do strzeżenia ludzi przed oszustami bezsilnie patrzyły na fale dobrze zorganizowanego szabru. Piramidy finansowe zakładane pod różnymi szyldami doiły obywateli z efektów pracy.
Dzisiaj, w Kanadzie rządzi partia, której liderzy jeszcze nie tak dawno przyznawali się publicznie do konserwatywnego nurtu, jednak jeśli popatrzeć na ich rządy, okaże się, że obejmowały one rozszerzenie interwencjonizmu państwa i masową ingerencję w gospodarkę – z pieniędzy podatników ratowano banki i wielkie korporacje, tłumacząc, że ich upadek wywoła katastrofę. Przepraszam, czy aby na pewno?
Jesteśmy dzisiaj świadkami nowatorskiego systemu finansowego stworzonego bez realnych fundamentów. Dotychczasowe teorie ekonomiczne tworzone w czasach prawdziwego pieniądza, nie nadają się do opisu tej sytuacji.

Milton Friedman, Ludwig von Mises, Friedrich Hayek, na których powoływali się konserwatywni politycy prawicy, dzisiaj łapaliby się za głowy.
Teoria ekonomiczna nie działa w oderwaniu od gleby podstawowych wartości określających zachowania ludzi – wyznaczających to, co pożądane i co godne potępienia. Nie można głosić liberalizmu gospodarczego, jednocześnie odnosząc się z pogardą dla podstawowych wartości Zachodu, szerząc rewolucje socjalne i oddając kulturę w pacht nowych bolszewików.
Gospodarka to tylko część ludzkich trosk; po to by dobrze funkcjonowała, potrzebny jest wspólny obyczaj oraz jeden mianownik wartości porządkujących świat.

Dzisiaj w świecie aksjologicznego chaosu, mówienie o wolnym rynku to śmiech na sali; dzisiaj, kiedy azjatycki imperializm wpisuje się w ideologię nowego globalizmu; kiedy przemiany demograficzne i kulturowe niszczą rodzinę, a wraz z nią tradycyjne więzy międzyludzkie, nie mamy czym tego opisywać.

Wolnego rynku nie da się stworzyć ex nihilo, wśród quasi-niewolników; wolny rynek się nie sprawdza, gdy nie ma rodzin, powszechnej edukacji, społeczeństwa uczącego odpowiedzialności i wychowującego ku wolności
Nie ma dobrej teorii ekonomicznej opisującej dzisiejszą sytuację finansową i gospodarczą. Wygląda na to, że nikt nie ma pomysłu na to, czym powstrzymać chaos; wygląda na to, że ten "porządek" musi runąć, by na gruzach można było odbudować nowy.
Jak będzie wyglądał? Być może jeszcze gorzej.

Andrzej Kumor
Mississauga

Strzelanina, w której kilka dni temu w Scarborough zginęły dwie młode osoby, a 23 zostały ranne – jak można się było spodziewać – odgrzała dyskusję nad przestępczością i dostępem do broni palnej.
Tym bardziej, że kilka tygodni wcześniej strzelano się w biały dzień – chyba pierwszy raz w historii miasta – w turystycznym serduszku Toronto – Eaton Centre.

Nawet półgębkiem ktoś tam zaczął przebąkiwać, że te smutne wypadki występują przeważnie wśród murzyńskiej społeczności – no bo jak tak człowiek popatrzy na zdjęcia, to i ofiary (o ile tylko nie dostały rykoszetem), i sprawcy to czarni gangsterzy.
Może więc zanim zaczniemy ośmieszać się, debatując nad zakazem posiadania kul pistoletowych na terenie miasta, przeanalizujemy to, dlaczego akurat porachunki na pistolety są popularne wśród Murzynów.

Odpowiedź jest banalna, choć politycznie niepoprawna. Jeśli rozwaliło się rodzinę, jeśli zdekonstruowało tradycyjne wartości, jeśli kulturę masową, która na równi z ulicą wychowuje tych wszystkich młodych Murzynów, nasączyło się do poziomu roztworu nasyconego seksem, przemocą i uwielbieniem silnych gangsterów, no to teraz zbieramy żniwo.

Nie dziwię się inicjatywom w rodzaju Nation of Islam, które usiłują posklejać rodzinę, religię, dać Murzynom poczucie sensu i normalności.
Podobnie jak w przypadku Indian, cała ta sytuacja to wina białego człowieka, a raczej białych elit wychowanych na kontrkulturze końca lat 60., które to elity dzisiaj "robią państwo".
To właśnie te elity rozwaliły całkiem sensowny system oświatowy Kanady, reformując go od lat 70. na modłę "róbta co chceta" i innych polit-poprawnych wynaturzeń.

Przemycane z USA pistolety same nie strzelają; za cyngiel pociągają nastoletni Murzyni, zabijając własnych kolegów i koleżanki. Dlatego z serca życzę tej społeczności (i nam wszystkim) moralnego odrodzenia. Bo jeśli tak dalej pójdzie, to za jedno pokolenie będziemy się bali wjeżdżać do niektórych dzielnic, a osiedla mieszkaniowe drutowali zasiekami z drutu kolczastego.
To, czego dzisiaj jesteśmy świadkami w Toronto, to początek rozrywania tkanki społecznej. Wiadomo z innych przykładów, że jest ją później bardzo trudno zszyć. Dlatego dzisiaj nikt nie powinien chować głowy w piasek. W trosce o przyszłość naszych dzieci i wnuków.

•••
Afery, które "odkrywa się" w Polsce, w większości przypadków odpowiadają zapotrzebowaniu chwili. Podobnie jest z tą w PSL-u.
O tym, że spółki państwowe stanowią polityczne folwarki, gdzie wynagradza się swoich za zasługi, wiadomo od bardzo dawno. Takie rzeczy w Polsce przestały dziwić – wystarczy przyłożyć ucho, bo ludzie mówią o tym niemal otwartym tekstem. Zresztą to, kto weźmie co, stanowiło zawsze przedmiot targu w rozmowach kształtujących koalicje i układy polityczne. Polskie państwo tradycyjnie już szarpie się jak postaw sukna.
A raczej dawno już rozszarpało. Wiele więc świadczy o tym, że obecny "skandal" ma służyć "politycznej " odnowie obozu rządzącego, wymianie koalicjanta lub podobnym manewrom.
Polska jest przeżarta korupcją i biurokracją z góry do dołu. Jeśli ktoś tego nie dostrzega to dlatego, że nie chce. Choroby te wplecione są w rządzący układ polityczny, na zasadzie "wy nie ruszacie naszych, my nie ruszamy waszych".
Aby państwo mogło się sensownie rozwijać, taką czapę trzeba z niego zrzucić i do tego nie wystarczy w charakterze kozła ofiarnego rzucić na pożarcie kilku osób; do tego potrzebna jest sanacja państwa. Niestety, miałaby ona wymiar rewolucyjny. Zatem obóz rządzący najprawdopodobniej będzie się starał stworzyć wrażenie "rewolucji bez rewolucji", pokazując ludowi kilka chwytów – przy okazji pichcąc polityczne pieczenie.

•••
Po raz pierwszy od dłuższego czasu zatrzymały się ceny domów w Ontario. Jeden z ostatnich mechanizmów napędowych wzrostu gospodarczego zaczyna tracić parę w kotłach.
To właśnie nieruchomości pozwalają jeszcze rozruszać lokalny rynek pracy (ewentualnie surowce, ale te głównie poza Ontario). Gdy rosną ceny domów, ludzie biorą pod hipotekę pożyczki i wpuszczają nowy pieniądz w obieg, część decyduje się na remonty opłacane właśnie tym kredytem, co znowu daje innym pracę. Wygląda więc na to, iż ten mechanizm uznano za wyczerpany i teraz pora na przykręcanie kurka. Bezpiecznie i powoli, tak by nam wszystkim nie poleciało to na głowy.

•••
Zamach na Żydów w Burgas znajomy z Polski skomentował – "wojna idzie".
Zaraz bowiem okaże się, iż za terrorystami stoją tradycyjnie wraże siły. I trzeba będzie je zbombardować. Być może nawet w wypadku takim uzasadniony będzie współudział bułgarskiego lotnictwa, które nie tak dawno wraz z naszym ćwiczyło interoperacyjność nad gościnnymi pustyniami Bliskiego Wschodu.
Nie ma się co bać, ale na wszelki wypadek warto iść do spowiedzi...

Andrzej Kumor
Mississauga