Już 94 lata minęły od sławetnej obrony polskiego Lwowa przed obcymi najeźdźcami. W listopadzie 1918 r. bowiem, dzięki heroicznemu wysiłkowi mieszkańców tego "zawsze wiernego miasta", kiedy to nawet dzieci – niezapomniane Orlęta Lwowskie – stanęły w pierwszym szeregu jego obrońców, zachowana została tożsamość narodowa tamtych ziem i udokumentowana dobitnie ich przynależność państwowa. znamienny to fakt, którego nie jest w stanie zatrzeć ani czas, ani żadna propaganda antypolska.

Niestety, zmowa niemiecko-sowiecka zakończyła we wrześniu 1939 r. wolność tego miasta i państwową przynależność do Polski.
W. Dziemiańczuk
Związek Ziem Wschodnich RP

Kazanie wygłoszone w Święto Niepodległości
przez ks. Józefa Wąsika z kościoła Chrystusa Króla w Toronto

Dziś my, Polacy, obchodzimy Święto Niepodległości Polski. W tym szczególnym dniu posłuchajmy dialogu, jaki faryzeusze i uczniowie prowadzą na kartach Ewangelii. Dialog ten kończy się stwierdzeniem Chrystusa: "Oto królestwo Boże jest pośród was". Słyszymy te słowa 11 listopada, w dziewięćdziesiątą czwartą rocznicę – dnia, w którym nasza Ojczyzna odzyskała niepodległość po 123 latach niewoli. Jako Polacy z wielu osiągnięć możemy być dumni, wiemy jednak, jak wiele jeszcze trzeba, aby zapanował wśród nas prawdziwy Boży ład i autentyczna jedność. Jezus zachęca nas dziś, abyśmy potrafili zobaczyć każde dobro, które jest znakiem Jego działania w naszym życiu osobistym i społecznym, abyśmy przychodzili do niego z wiarą, że ma On również moc zwyciężyć wszelkie zło popełniane w wymiarze indywidualnym i społecznym, i abyśmy chcieli z Nim współpracować dla dobra naszej Ojczyzny. To także od naszej wiary i od naszych wysiłków zależy, kiedy przyjdzie królestwo Boże.
Najmilsi! Jedenasty listopada A.D. 2010 roku był bodaj najsmutniejszym świętem od czasu odzyskania przez Polskę wolności w 1989 roku. Podstawowy powód jest oczywisty i nie wolno go w żaden sposób pomniejszać. Ponieśliśmy wtedy ogromną stratę: w kwietniu tamtego roku pod Smoleńskiem zginął Prezydent i elita polityczna naszego państwa. Musimy o tym pamiętać, gdyż czyni się wszystko, aby zaprzeczyć temu oczywistemu faktowi, że stała się tragedia, która dotyczy całego państwa, całej naszej wspólnoty. Ci, którzy tego nie rozumieją – czy to próbują podważyć – wykluczają się w jakimś sensie z tej wspólnoty. Śp. Prezydent Lech Kaczyński, niezależnie od tego, czy ktoś na niego głosował, czy nie, był Prezydentem Rzeczpospolitej Polskiej i ta Rzeczpospolita została osierocona.

Zapytajcie: czy mamy zatem pogrążyć się w smutku i pesymizmie? Bynajmniej!!! Poddanie się okolicznościom zewnętrznym i kapitulacja jest obca naszej tradycji niepodległościowej, którą przywołujemy 11 listopada. Przecież w naszej historii byliśmy niejednokrotnie w trudnych sytuacjach, wręcz beznadziejnych. Warto sobie uświadomić, że droga do niepodległości Polski zaczęła się od jej odebrania, czyli podpisania konwencji rozbiorowej w Petersburgu w styczniu 1787 roku. Ledwie kilka miesięcy później pojawiła się we Włoszech pieśń zaczynająca się od słów: "Jeszcze Polska nie zginęła, kiedy my żyjemy". Było to w tym samym roku, kiedy Polska zginęła z map Europy i wydawało się – że Polski już nie będzie. A jednak znaleźli się jacyś "szaleńcy" – w najlepszym tego słowa znaczeniu – którzy postanowili się z tym wyrokiem historii, wyrokiem silniejszych od Polski, nie pogodzić i nadal pracować dla niej. – Dziękujemy dziś Panu Bogu za dar wolnej Ojczyzny i prośmy, by już więcej nikt i nic nie zagroziło jej suwerennemu bytowi.

Wolna Ojczyzna wymaga jednak wolności ducha. Pomyślność Polski wolnej budują ludzie wolni. Wolni od nienawiści, wolni od kłamstwa i manipulacji, wolni od nienawiści i pragnienia zemsty. Tylko ludzie wolni wychowują ludzi wolnych. – W dziewięćdziesiątą czwartą rocznicę odzyskania wolności prosimy Cię, Panie, pozwól nam wyzwolić się z niewoli własnych ułomności i wad narodowych, byśmy i tutaj na obczyźnie pomagali budować Polskę wolną. Bo wolność nie jest dana raz na zawsze. Wolności należy bronić, zarówno tej zewnętrznej, narodowej, jak i wewnętrznej, mojej, osobistej. Czy grozi zatem Polsce ktoś lub coś? Przecież Polska należy do struktur europejskich. Należy do NATO. Ma zapewnioną obronę granic.
Grozi jej – Najmilsi – choroba niekończących się podziałów. Skala tych podziałów, ich eskalacja jest porażająca. Co nasze pokolenie Polaków zostawia w testamencie młodym ludziom? Zostawia im w testamencie chorobę podziałów. Pozostawia ducha walki nie o coś, ale z kimś. Pozostawia walkę dla walki, niezgodę dla niezgody, kłótnię dla kłótni. Pozostawia zgorszenie! Co swoim dzieciom zaprezentują współcześni ojcowie? Czego ich nauczą? Chyba przekażą im ducha podziałów, nienawiści, niesnasek, oczerniania. Bo wykreśliliśmy z życiowego słownika takie słowa, jak zgoda, porozumienie, dialog, współpraca. Jesteśmy, Najmilsi, jak przedstawiciele wspólnot chrześcijańskich na spotkaniu ekumenicznym, którzy powiedzieli: "Wiemy, że jesteśmy podzieleni, ale już nie wiemy, dlaczego". A może my tutaj na obczyźnie nie myślimy już o Ojczyźnie, o niepodległości, ale o własnych interesach?

Tymczasem ona – Ojczyzna, Niepodległa – woła dziś o jedność, o zjednoczenie, o przejście ponad ambicjami i podziałami. Ona – nasza wspólna matka – mówi do nas dzisiaj: jesteście chorzy, macie serca i umysły zniewolone podziałami. – Czy nie popadliśmy – Drodzy Rodacy – w nową o wiele groźniejszą niewolę? Może należy rozpocząć błagania: Ojczyznę wolną od bezsensownych podziałów, Ojczyznę wolną od chorych ambicji, Ojczyznę wolną od zniewolonych polityką umysłów – racz nam wrócić, Panie!!! W Święto Niepodległości Polski – Drodzy Rodacy, módlmy się razem do Bożej Opatrzności o trud budowania więzów wspólnoty i jedności społecznej. Tylko bowiem w więzach wspólnoty i jedności jesteśmy w stanie budować i rozwijać niepodległość. Jednoczy nas w tej godzinie stół Eucharystyczny. W tej więzi modlitewnej wspólnoty dziękujemy Ci, Panie, za dar wolności. Dziś również przywołujemy w pamięci tych, którzy za wolność przelali krew. Listopadowy czas – to czas wspomnień szczególnie tych, co oddali życie za wolność i za Ojczyznę.

Dziękujemy Ci, Panie, za niepodległość. I prosimy, by ustała niewola ducha Polaków. Błagamy, Panie, ulecz nas z choroby wieży Babel. Błagamy o to w dniu Święta Niepodległości.

ks. Józef Wąsik

W tamtejszym kościele parafialnym odsłonięto tablicę pamiątkową z okazji 500. rocznicy nadania polskiego tytułu szlacheckiego i herbu przez polskiego króla Zygmunta I w roku 1512 w Krakowie Ivanu Stafileo (1472–1528) – szybenickiemu biskupowi i papieskiemu legatowi, humaniście, arcydiakonowi trogirskiemu, założycielowi Kaštele. Tablicę pamiątkową ufundowało miasto Kaštele oraz Polskie Towarzystwo Kulturalne "Polonez".

Jak nas poinformowała pani Monika Waligórska – wiceprezes PTK "Polonez", na uroczystość zostały zaproszone władze miasta Kaštele. Przybyli: burmistrz Joško Berket, wiceburmistrz Marinka Parčina i drugi wiceburmistrz Marinko Kovačev oraz delegacja z Krakowa: wicemarszałek województwa małopolskiego Wojciech Kozak, konsul honorowy Chorwacji w Krakowie Paweł Włodarczyk oraz konsul RP z Zagrzebia Janusz Tatera. Podczas odsłonięcia był również obecny wojewoda województwa splicko-dalmatyńskiego Ante Sanader. Uroczystość rozpoczęła się odśpiewaniem hymnu polskiego i chorwackiego
Bohater chorwacki, któremu 500 lat temu nadano polski tytuł szlachecki, urodził się w Kastelu Stafiliciu, założonym przez jego ojca Stjepana Stafileo. Był biskupem szybenickim, następnie legatem papieskim, profesorem prawa kanonicznego, członkiem roty rzymskiej. Pełnił wiele funkcji dyplomatycznych. Był delegowany do licznych dworów królewskich w Europie – m.in. na dwór polski za panowania Zygmunta I. Tam też udzielił, w roku 1512, ślubu Zygmuntowi I z jego pierwszą żoną Barbarą Zápolyą.
Za szczególne zasługi został mu nadany tytuł szlachecki i herb orła w koronie oraz została podarowana ikona Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Ikona, wg wierzeń ludności zamieszkującej miasto Kaštele, uratowała ich od najazdów tureckich. Dlatego też co roku odbywa się tam procesja ku jej czci. (LW)
(zdjęcia ze zbioru M. Waligórskiej)

• • •

Związek Polaków w Niemczech "Rodło" obchodzi w tym roku jubileusz swego 90-lecia. Organizacja powstała w roku 1922. Jej siedzibą, do wybuchu II wojny światowej w roku 1939, był Berlin (ul. Potsdamerstraße 118b). Główną rolę odgrywał w nim Jan Barszczewski, przedstawiciel mniejszości polskiej z terenów Prus Wschodnich, oraz Jan Kaczmarek z Westfalii. Od roku 1933 symbolem Związku Polaków w Niemczech jest "Rodło". Znak "Rodła" powstał po przejęciu władzy w Niemczech przez Hitlera. Naziści w ramach likwidacji struktury organizacyjnej Republiki Weimarskiej zmieniali także symbolikę wszystkich niemieckich organizacji i instytucji. Obowiązywał także pruski zakaz używania przez Polaków w Niemczech znaku Orła Białego. Związek Polaków w Niemczech stanął więc wobec problemu zaakceptowania nazistowskiej symboliki. W ocenie zarządu organizacji, akceptacja ta byłaby zgodą na totalną germanizacją związku oraz utratę jej polskiego charakteru. Dlatego też z inspiracji dr. Jana Kaczmarka działacze organizacji postanowili utworzyć nowy znak, który umożliwi obejście wszystkich zakazów, a jednocześnie będzie podkreślał narodowy charakter organizacji. W ten sposób dzięki współpracy i inwencji wielu członków Związku Polaków w Niemczech powstało "Rodło" przedstawiające bieg Wisły i zewnętrznie wyglądające jak pół zmodyfikowanej swastyki. W ten sprytny sposób Polacy w Niemczech uniknęli przyjęcia symboliki nazistowskiej. W rzeczywistości bowiem pozornie podobny znak oznaczał łączność Polaków z Niemiec z Macierzą i był przeciwstawiany swastyce. Jak podaje Weichsel-Bruder, Niemcy (...) początkowo nie bardzo rozumieli, co przedstawia ten znak. Niektórzy nawet uważali, że to pół swastyki. Inni, gdy się zorientowali, że ukazuje Wisłę, mówili na nas, że jesteśmy wiślanymi braćmi. Symbol został jednogłośnie przyjęty przez zarząd związku. Pozostała jednak kwestia nazwania nowego znaku. Zadanie to zlecono Edmundowi Osmańczykowi. W wyniku kolejnej debaty na temat nazwy skrzyżowano nazwę staropolskiego herbu rodowego "Rodnicy" ze słowem "Godło". Ostatecznie na nazwę RODŁO złożyły się dwa słowa: ROdzina (Ród) i goDŁO. W sierpniu 1932 roku kierownictwo Związku Polaków w Niemczech przyjęło je za znak wszystkich Polaków Związku Polaków w Niemczech. Związek rozwijał się i rósł w siłę. Tak było do wybuchu II wojny światowej. W marcu zaś 1938 roku, podczas I Kongresu Związku Polaków w Niemczech, który się odbył w Teatrze Ludowym w Berlinie, uchwalono Pięć prawd Polaka, które stanowiły ideową podstawę działalności Związku. Prawdy uchwalone na Zjeździe w Berlinie brzmiały następująco: pierwsza: Jesteśmy Polakami; druga: Wiara ojców naszych jest wiarą naszych dzieci; trzecia: Polak Polakowi bratem; czwarta: Co dzień Polak Narodowi służy i piąta: Polska Matką naszą – nie wolno mówić o Matce źle!
Związek podzielony był na 5 dzielnic: dzielnica I z siedzibą w Opolu (obejmowała tereny Śląska Opolskiego) i liczyła ponad 5 tys. członków zgrupowanych w 104 kołach, co dawało w sumie 16,5 proc. ogólnej sumy członków organizacji; dzielnica II (Brandenburgia z Berlinem, Saksonią, Hamburgiem, Dolnym Śląskiem, Pomorzem i Marchią Graniczną Poznań-Prusy Zachodnie) liczyła ponad 6 tys. członków. Dzielnica III (Bochum) obejmowała natomiast Westfalię, Nadrenię, Badenię i Palatynat – w 160 kołach 13 tys. członków. Dzielnica IV (Olsztyn i Prusy Wschodnie z Warmią, Mazurami i Powiślem) liczyła prawie 4 tys. członków. I wreszcie dzielnica V (Pogranicze z siedzibą w Złotowie) – prawie 3 tys. członków.
Z chwilą wybuchu II wojny światowej rozpoczęły się aresztowania członków. Na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów dla obrony III Rzeszy (z dnia 27 lutego 1940 roku) Związek został zdelegalizowany, a jego majątek skonfiskowany. Część działaczy rozstrzelano, a ok. 1200 członków uwięziono w obozach koncentracyjnych. Całkowitą liczbę prześladowanych szacuje się na co najmniej 2000 osób. Straty materialne poniesione przez polską mniejszość narodową w Niemczech, spowodowane konfiskatą majątku, wyceniane są na co najmniej 8,45 miliona reichsmarek. Po zakończeniu II wojny światowej, w roku 1945, Związek wznowił działalność w zachodniej strefie okupacyjnej Niemiec. W roku 1950 ZPwN został zarejestrowany w RFN, początkowo z siedzibą we Frankfurcie nad Menem, a od 1956 roku siedzibą Związku Polaków w Niemczech jest Bochum. W 1950 roku, w wyniku rozłamu na tle stosunku do komunistycznych władz ówczesnej Polski, powstał Związek Polaków "Zgoda" utrzymujący stosunki z PRL. Do chwili obecnej Polacy nie odzyskali oficjalnego statusu mniejszości narodowej w Niemczech, który został im odebrany przez nazistowskie władze III Rzeszy. (Cdn.)

Leszek Wątróbski
Szczecin

Małgorzata - Część żywności jest genetycznie zmieniona, czy Pani to je?

- Ja się tego bardzo obawiam, nie znam się na tym, ale nie myślę, że to jest dla nas dobre.

- W Polsce trwa debata nad GMO, czy, Pani zdaniem, władze powinny nas chronić przed tego rodzaju jedzeniem?

- Jak najbardziej. Jestem za naturalnym jedzeniem.

- Gdyby Pani wiedziała, że coś jest genetycznie zmienione, to Pani tego nie kupiłaby?

- Nie, nie. Na pewno. Powinniśmy być informowani, czy coś było zmienione genetycznie, czy nie.

Marta - Żywność genetycznie zmieniona, czy Pani to je, czy stara się unikać?

- Unikamy, my jemy organic.

- Nie sądzi Pani, że władze powinny nas bardziej chronić, informować o tym, że coś jest genetycznie zmienione?

- Tak, na pewno! Bo wielokrotnie nie jesteśmy w stanie wybrać tego co chcemy jeść - i wiele razy człowiek nie jest pewien, czy jest to organiczna żywność, czy nie.

- Czy, Pani zdaniem, taka żywność powinna być całkiem zakazana?

- Ja jestem też za tym, żeby ludzie robili, co uważają

- Czyli jeżeli chcą, to niech jedzą

- tak.

Jolanta Kardyś - Żywność genetycznie zmieniona - Pani stara się unikać?

- Oczywiście, w ogóle nie kupuję.

- A skąd Pani wie, co jest genetycznie zmienione, a co nie. Kukurydza, soja?

- Dokładnie! Ponieważ jestem ze zdrowiem związana, czytam różne artykuły dotyczące żywności i zdrowia, przede wszystkimi dr. Mercola, z innymi naukowcami też mam do czynienia.

- Unika Pani?

- Absolutnie, kukurydzy w ogóle nie jem.

- Nie sądzi Pani, że to powinno by zakazane?

- Oczywiście. To jest absurd, tworzy się chaos.

- Czy państwo powinno nas bardziej bronić i informować o tym, co jemy, co jest w żywności?

- Oczywiście! Czytałam też w Internecie, że w tej chwili stosują środki owadobójcze Roundup, który jest przecież niesamowitą trucizną i który powoduje zmiany genetyczne u dzieci. To straszne, co się dzieje!

- Liczy się tylko pieniądz?

- Tak z tego wynika.

Andrzej Cichocki - Żywność genetycznie zmieniona - stara się Pan unikać? Widzi Pan dobre strony, bo niektórzy tłumaczą, że wówczas mniej chemii zużywa się przy produkcji, czy sądzi pan, że nie jest do końca sprawdzone?

- Nie jest do końca sprawdzone i raczej używam organicznych towarów.

- Nie sądzi Pan, że państwo powinno w większym stopniu informować nas o tym, co jest genetycznie zmienione, a co nie?

- Informacja powinna być na pewno. Zostawić wybór klientowi. Jeśli wymagają informacji o wartościach odżywczych na opakowaniu i egzekwują to, tym bardziej powinni informować, jeśli jest to genetycznie zmienione. Powinno to być ułożone w sekcjach, jeśli jest sprzedawane w sklepie,aby klient wiedział i mógł wybrać.

Koncert WSPOMNIENIE NIEMEN

Na scenie wystąpili: Piotr i Wojciech CUGOWSCY, Paweł KUKIZ, Janusz RADEK, Ania WYSZKONI, Zbigniew ZAMACHOWSKI.

Koncert odbył się 18 listopada o 18:00 w POLSKIM CENTRUM KULTURY im Jana Pawła II  w Mississaudze, Ontario.