Mama od roku nie pracuje i wyżywa się w gotowaniu pysznych obiadów. Moi rodzice emigranci nigdy nie przestawili się na kuchnie obce i kulinarne wpływy międzynarodowe. Nigdy nie jedli sushi, kebabów czy chińskiego jedzenia. Jeśli chodzi o emigrację kulinarną, to najdalej udało im się dotrzeć do niemieckiego sznycla albo do włoskiego spaghetti, a i to niezbyt często. Po takich przygodach z radością wracają do domowego bigosu, schabowego i zupy ogórkowej. Zajeżdżając przed niewielki dom, w którym spędziłem moje nastoletnie życie, próbuję po zapachu rozpoznać dzisiejsze danie obiadowe. Mam nadzieję, że moja niezapowiedziana wizyta nie sprawi im kłopotu. Ryba… smażona ryba w cieście piwnym. Na sto procent, bez pomyłki.

– Jesteś wcześniej? – krzyknęła z kuchni mama przekonana, że to ojciec wraca z pracy. – Nie ma korka czy co?

– Jest, i to jaki! – odkrzyknąłem od drzwi.

– Darek? – Mama wybiegła na korytarz.

– Derek, mamo… Derek – zawsze przekomarzamy się o moje zmienione imię.

– Derek berek – ze śmiechem uściskaliśmy się serdecznie.

"Chłopaki dali drapaka!... Tyle czasu nie będą oczekiwać... Zrozumieli, że stało się jakieś nieszczęście i nie przyjdą tu! Wrócą za granicę... Ależ namęczą się biedacy!... To los!"

– Wyjdź zza stołu! – zwrócił się do mnie wojskowy.

Stanąłem przy ścianie.

– Rozbieraj się!

Zacząłem zdejmować z siebie ubranie. Pozostałem tylko w bieliźnie.

– Zdejmuj wszystko! – krzyknął Makarow.

– Tam kobieta... – powiedziałem.

– A co to ciebie obchodzi!... Nie bój się, ona na takich rzeczach zna się dobrze! – Makarow zachichotał.

Rozebrałem się zupełnie. Zrewidowano mnie dokładnie. Zajrzano w usta, pod pachy, pod stopy; zbadano nawet włosy. Potem zrewidowano moją bieliznę i rzucono mi ją.

Na dworze już od dawna było jasno. Kwietniowe słońce wzeszło godzinę temu, ale w wysokich górach promienie potrzebują więcej czasu, żeby dotrzeć na dno dolin pomiędzy szczytami i przez to krótkie zimowe dni są tu jeszcze krótsze. Mimo przejmującego zimna czuć już było w powietrzu wiosnę. Na południowych zboczach coraz więcej czarnych skał wyłaniało się spod śniegu i lodu. W wyższych partiach Gór Skalistych, w Whistler czy w Banff, wyciągi narciarskie czynne są do końca maja, ale tu w dolinach strumienie już powoli zaczynają ożywać i słychać szemranie przebudzonych wodospadów.

Siódma zima w samotności na tym odludziu dobiegała końca. Po jajecznicy z bekonem i pachnącej kawie Karol ubrał się, spakował do plecaka termos z gorącym sokiem jabłkowym i kanapkę. Do troków zewnętrznych przypiął aluminiowe rakiety śnieżne. Codziennie, bez względu na pogodę, razem z Alim i Babą spędzali przedpołudnie na wyprawach w niedaleką okolicę. Po zeszłotygodniowym ociepleniu, kiedy temperatura w południe dochodziła do dziesięciu stopni, lód na jeziorze pociemniał i pojawiły się oczka z lodową kaszą. Do końca przyszłego listopada nie będzie już można wyjechać skuterem śnieżnym na jezioro. Nie chcąc ryzykować kąpieli w zimnej wodzie, Karol wrzucił plecak i kijki narciarskie do canoe. Wyspę od stałego lądu oddzielała wąska cieśnina, nie szersza niż na sto pięćdziesiąt metrów, ale za to bardzo głęboka. Psy, używając swojego haskiego instynktu, przemknęły po skrzypiącym lodzie, omijając kałuże, i czekały cierpliwie na Karola, który ni to płynął, ni to przepychał canoe po lodzie i po lodowej kaszy przy pomocy aluminiowego wiosła. Pierwszy kilometr, w którąkolwiek stronę od jeziora by nie wyruszyć, prowadził stromo pod górę i wyciskał zdrowe poty. Później podczas pierwszego odpoczynku należało zdecydować, czy ma się ochotę na łagodny spacer wzdłuż strumienia przecinającego szeroką dolinę, czy też jest się gotowym na wspinaczkę na następne piętro gór. W czasie ocieplenia i deszczu w zeszłym tygodniu poziom wody w strumieniu podniósł się znacznie, po czym nocą temperatura spadła gwałtownie do minus dwudziestu stopni, skuwając lodem powierzchnię. Przez następne dni poziom wody opadł ponownie, zostawiając coś w rodzaju lodowego dachu, miejscami nawet łączącego przeciwne brzegi.

W połowie lutego poszedłem, po raz pierwszy w tym miesiącu, w drogę. Nie przypuszczałem, że ta droga skończy się dla mnie tragicznie i że na długo osiądę za kratami.

Poszedłem, jak zwykle, z partią Lorda. Było nas dziewięciu: ja, Lord, Lowa, Szczur, Bolek Kometa, Wańka Bolszewik, Mamut, Felek Maruda i Aligant. Inni chłopcy, z różnych przyczyn, w drogę nie poszli. Towar mieliśmy drogi: giemzę, lakier i chrom. Wszystko w najlepszym gatunku. Noski były ciężkie, po 40 funtów, lecz nieduże i dobrze opakowane.

Wyruszyliśmy w drogę zaraz po zapadnięciu zmierzchu. Była lekka zawieja. To sprzyjało naszej drodze. Lecz po przebyciu przez nas drugiej linii, zerwała się silna wichura. Wzmagała się coraz bardziej i nagle tak przybrała na sile, że zmieniła okolicę w jedno olbrzymie morze śniegu.

Partia się zatrzymała. Chłopaki zbili się do kupy. Starając się przekrzyczeć wycie wiatru, Lowka zaproponował nam powrót do miasteczka. Lord nie zgadzał się na to. Powiedział, że zrobiliśmy trzecią część drogi i że wracać jest niebezpieczniej, niźli iść dalej, bo teraz trudno dostrzec, gdzie jest granica i można wpaść... Nie było to prawdą, bo w taką pogodę masałki zwykle siedzą po ziemiankach i palą ogniska. Wiedzą, że w taką noc ująć przemytników jest niepodobieństwem, a można trafić na stado wilków. Tylko, od czasu do czasu, przemierzają granicę wzmocnione patrole.