Jak wprowadzenie opłat węglowych narzuconych przez Ottawę wpłynie na życie przeciętnego obywatela? Podatek węglowy przede wszystkim ma nas zmusić do ograniczenia korzystania z paliw kopalnych. Wobec tego podrożeją produkty, które wiążą się z największą emisją węgla, w pierwszym rzędzie benzyna i ogrzewanie domów (jeśli wykorzystujemy nieodnawialne źródła energii). Ale to nie wszystko. Zdrożeje żywność i inne towary detaliczne, które w końcu muszą być dowiezione do sklepów ciężarówkami.

Podwyżki najlepiej obrazuje sytuacja w prowincjach, które wprowadziły już systemy opodatkowania emisji. W Kolumbii Brytyjskiej od litra benzyny płaci się 6,67 centa podatku węglowego, przez co ceny na stacjach paliw są tam najwyższe w kraju. W Albercie za dwa lata będzie podobnie. Warto wspomnieć, że w obu przypadkach jest mowa o cenie 30 dol. za tonę, a Trudeau chce, by w 2022 roku emisja tony węgla wiązała się z kosztem 50 dol. Benzyna może więc podrożeć o 11 proc.

W Quebeku, który ma system cap-and-trade, trudniej obliczyć, jaką część ceny litra benzyny stanowi podatek. Wszystko zależy od cen osiąganych na aukcjach kwot węglowych. W marcu 2016 roku jeden z analityków obliczył, że podatek wynosi 6 centów na każdym litrze paliwa.

Jeśli chodzi o ogrzewanie domów, to zmiany odczują ci, którzy grzeją gazem ziemnym lub olejem opałowym. Jeśli ciepło jest generowane przez grzejniki elektryczne, a prąd pochodzi z elektrowni wodnych, podwyżki nie będzie. W Albercie większość gospodarstw domowych stosuje ogrzewanie gazowe. W 2018 roku według obecnego planu mają płacić 1,51 dol. podatku za każdy gigadżul (obecnie cena 1 GJ energii wynosi 2,66 dol., więc podwyżka będzie znaczna). W Kolumbii Brytyjskiej podatek wynosi 1,49 dol. na GJ.

Justin Trudeau wziął prowincje z zaskoczenia i oznajmił, że do 2018 roku mają wdrożyć u siebie podatek węglowy. W przeciwnym razie Ottawa narzuci im odgórnie sposób pobierania opłat za emisję. Przemawiając w Izbie Gmin premier powiedział, że prowincje mogą zdecydować się na system cap-and-trade lub wprowadzić bezpośredni podatek węglowy, ważne, by system zapewniał osiągnięcie celów wyznaczonych przez Ottawę. Ma nie być dochodowy dla rządu federalnego, uzyskane pieniądze będą zostawać w danej prowincji lub na danym terytorium.

Rząd proponuje, by opłata wynosiła w 2018 roku 10 dol. za tonę i w kolejnych latach rosła o 10 dol. do kwoty 50 dol. w 2022. Jeśli któraś prowincja wybierze system cap-and-trade, powinna zapewnić zmniejszenie emisji w takim stopniu jak te, które wprowadzą opłaty bezpośrednie i jednocześnie osiągnąć cele ogólnokrajowe. W Paryżu w zeszłym roku Kanada zobowiązała się, że do roku 2030 zmniejszy emisję węgla o 30 proc. (w stosunku do poziomu z 2005 roku).

Krytyk polityki dotyczącej środowiska z ramienia partii konserwatywnej, Ed Fast, powiedział, że Trudeau wyraźnie powiedział prowincjom – nie będę z wami współpracował. Przewodnicząca partii Zielonych Elizabeth May z kolei wychwalała premiera za wystąpienia podczas szczytu w Paryżu, ale potem mówiła, że osiągnięcie celów paryskich jest niemożliwe przy utrzymaniu tych wyznaczonych przez poprzedni rząd. Podobnie wypowiadała się Linda Duncan z NDP.

Trudeau porgatulował prowincjom, które do tej pory działały na własną rękę, gdy poprzedni rząd powiedział im, że składa ten problem na ich barki. Te czasy już się skończyły, teraz Ottawa zajmie się ograniczaniem emisji, powiedział premier. Dodał, że tak trzeba, by pozbyć się smogu w dużych miastach i walczyć z ekstremalnymi warunkami pogodowymi, które odczuwa każdy z nas.

Przed oświadczeniem Trudeau prowincyjni ministrowie środowiska spotkali się w Montrealu. Była z nimi też minister Catherine McKenna, która próbowała przekonać wszystkich do wprowadzenia takiego samego systemu w całej Kanadzie. Spotkała się jednak ze zdecydowanym sprzeciwem ministrów z Saskatchewan, Nowej Szkocji oraz Nowej Fundlandii i Labradoru, którzy wyszli z sali obrad.

Premier Saskatchewan Brad Wall stwierdził w poniedziałek, że Trudeau zdradził prowincje i okazał absolutny brak szacunku. Nowy podatek pogrąży gospodarkę, pełne wdrożenie go kosztowałoby 2,5 miliarda dol. Premier Rachel Notley powiedziała, że popiera jednakowe opłaty węglowe, ale nie może przyjąć kwot przedstawionych przez Trudeau. Wprowadzanie jakichkolwiek opłat powinno iść w parze z budową infrastruktury, przede wszystkim rurociągów.

Kto przyklasnął premierowi? Premier Quebeku Philippe Couillard, który uważa, że żądanie Ottawy nie wpłynie na system cap-and-trade funkcjonujący w prowincji. Dane z Canada's Ecofiscal Commission pokazują jednak, że nie powinien być tego taki pewny.

Jedynymi prowincjami, które stosują bezpośrednie opłaty za emisję, są Alberta i Kolumbia Brytyjska. W Albercie system jest wdrażany, w styczniu 2017 roku opłata będzie wynosić 20 dol. za tonę, rok później – 30 dol. Stawka w Kolumbii Brytyjskiej to 30 dol., premier Christy Clerk obiecała, że ją podniesie.

Ontario i Quebec stosują systemy cap-and-trade. Jeśli przeliczyć je na opłaty bezpośrednie, to w Quebeku płaci się 16,40 dol. za tonę wyemitowanego węgla. Do 2020 roku będzie 18 dol., w Ontario w tym samym czasie – 19,40 dol.

Biuro premiera Trudeau od wiosny tego roku jest zalewane korespondencją od Kanadyjczyków, którzy sprzeciwiają się zmianie słów hymnu narodowego. Obywatele piszą, że tak jak jest, jest dobrze, i mają dosyć poprawności politycznej, która wszędzie się wciska. W dzisiejszych czasach już prawie nie można się odezwać, żeby kogoś nie urazić. Proponowana zmiana jest „głupia” i „niedorzeczna”, dlaczego tak uparcie nie słuchacie Kanadyjczyków?, pyta premiera jeden z autorów listów. Hymn jest częścią dziedzictwa narodowego i symbolem narodowym. Rządowi nic do tego. Niektórzy zmianę popierają, twierdząc że hymn w obecnym brzmieniu jest seksistowski. Jakaś kobieta stwierdziła, że póki słowa nie zostaną zmienione, będzie siedzieć podczas śpiewania hymnu. Jak kraj ją dyskryminuje, to ona będzie robić tak samo. Przeciwnicy zmian piszą, że i tak będą śpiewać po staremu. W korespondencji przeważają jednak opinie zdecydowanie negatywne. Wiele osób wyrażało obawę, że zmiana zostanie przegłosowana ze względu na współczucie dla autora ustawy, Maurila Belangera. Po tym tylko czekać, jak pojawią się wnioski o kolejne zmiany, dotyczące np. nawiązań do religii.

Z podobną reakcją na pomysł zmiany słów hymnu spotkał się Stephen Harper w 2010 roku. Rząd zaproponował wówczas poruszenie tej kwestii w parlamencie, ale po kilku dniach wycofał się z pomysłu. Reakcja społeczeństwa była wystarczająco wyraźna.

Autorem ostatniej próby mieszania w tekście hymnu jest zmarły w sierpniu tego roku na stwardnienie zanikowe boczne poseł liberalny z okręgu Ottawa-Vanier Mauril Belanger. Chodzi o zmainę z “in all thy sons command” na “in all of us command”. Jego prywatną inicjatywę ustawodawczą poparli liberałowie i NDP. Ustawa wyszła z Izby Gmin (225 posłów było za, 74 – przeciw), teraz zajmuje się nią senat.

Ontario nakazuje szpitalom obniżenie opłat za korzystanie z parkingów. Placówki, które kasują od pacjentów i odwiedzających więcej niż 10 dol. dziennie, są zobowiązane do wydawania kart zniżkowych – 5-, 10- i 30-dniowych. Posiadacz karty może wybrać, czy dni mają być liczone kolejno, czy nie, jedyne co, to jest ważna przez rok od daty zakupu. Parkowanie z kartą ma być co najmniej o połowę tańsze. Do tego karta może być przekazywana innym członkom rodziny lub opiekunom. Zmiany weszły w życie z dniem 1 października.

Rząd szacuje, że na obniżeniu opłat zyska około 900 000 pacjentów w całej prowincji, w tym 135 000 seniorów. W Ontario bezpłatne parkowanie oferuje 45 szpitali, w 63 dzienne opłaty wynoszą 10 dol. lub mniej. Powyżej 10 dol. trzeba płacić w około 45 placówkach.