Lektura Gońca (591)
piątek, 18 marzec 2016 15:06
Z Polski rodem: Adiutant królowej Wiktorii - Kazimierz Stanisław Gzowski
Napisane przez Kazimierz Kozub
Rzeka Niagara łączy jeziora Erie i Ontario, a ma zaledwie 58 km długości. Płynie wzdłuż granicy USA i Kanady i znana jest głównie z potężnego wodospadu o tej samej nazwie. Na wysokości miasta Bufflo w USA, ponad Niagarą, biegnie most, po którego kanadyjskiej stronie, w parku Niagara, wznosi się pomnik Kazimierza Stanisława Gzowskiego – szlachcica polskiego i brytyjskiego, uznanego za jedną z najwybitniejszych postaci w dziejach Kanady, która zalicza go ciągle do grona swoich honorowych obywateli.
Urodził się 5 maja 1813 roku najprawdopodobniej w Petersburgu, gdzie jego ojciec, Stanisław Benedykt Gzowski herbu Junosza, szlachcic spod Pułtuska, był oficerem gwardii cara Aleksandra I, który po roku 1815 nosił również tytuł króla Polski.
Opublikowano w
Lektura Gońca
Z etykietą
O prawdę, a nie o zemstę chodzi
Podjęcie przez Senat RP uchwały potępiającej akcję "Wisła" stało się sygnałem do banderowskiej ofensywy w Polsce. Przystąpiono na wielką skalę do relatywizacji zbrodni UPA, wysuwając hasło: "Polacy też mordowali". Obok ofensywy prasowo-radiowej podjęto akcję wznoszenia pomników UPA lub zniekształcania napisów na pomnikach. Tak powstały pomniki UPA w Nowym Dzikowie, w Manastercu w klasztorze Bazylianów, w Łówczy na bunkrze "Stiacha", w Radrużu, Wiązownicy, Pawłokomie, Birczy i Chryszczatej.
W Polsce zaczęły się dziać zdumiewające rzeczy. Zamiast wyjaśniania zbrodni OUN UPA, dokonanych na Polakach, rozpoczął się okres umizgów do nacjonalistów ukraińskich. W tej sprawie szczególną rolę odegrał IPN, który zrehabilitował i zaliczył do osób represjonowanych bandytów z OUN UPA w Polsce.
Opublikowano w
Lektura Gońca
Z etykietą
Gdy Drzymała odmówił opuszczenia domku, został ukarany grzywną 60 marek, których nie zapłacił i odsiedział 7 dni w areszcie. Zakazano mu też mieszkania w stajni, za co wymierzono mu nową grzywnę – już w wysokości 100 marek. Gdy nie skutkowały żadne odwołania do wyższych władz, Drzymała został zmuszony sprzedać parcelę w Podgradowicach i nabyć w pobliskim Cegielsku 1,5 ha ziemi z małym, starym domkiem. Nowy wóz przewieziono w roku 1910 do Krakowa, gdzie umieszczono go w Barbakanie jako świadectwo pruskiego ładu prawnego. Dopiero podczas II wojny światowej zaginęła mi "Gazeta Grudziądzka", w której było zdjęcie tego wozu, a obok cała rodzina Michała Drzymały, jego żony Józefy i pięciu synów. Staraniem pisarza J. Weyssenhofa w roku 1928 przyznano Drzymałom gospodarstwo poniemieckie – 15 ha w Grabównie pod Wyrzyskiem, z którego jednak Drzymała zrezygnował ze względu na sterane siły. W miejsce tego przyznano mu zapomogę sejmiku wojewódzkiego w Poznaniu. Drzymała zmarł w roku 1937.
Szybko się okazało, że nowela do ustawy zasadniczej nie rozwiązuje wszystkich problemów. Nadal malała przewaga wielkiej własności niemieckiej. Coraz dotkliwiej odczuwano fakt, że Komisja Kolonizacyjna miała częściowo związane ręce w polityce zakupów. Mogła bowiem nabywać ziemię wyłącznie jej oferowaną.
Opublikowano w
Lektura Gońca
Z etykietą
piątek, 11 marzec 2016 14:55
Z Polski rodem: Lekarz domowy rodziny Mickiewiczów – Seweryn Gałęzowski
Napisane przez Kazimierz Kozub
W latach 1848–1849 zaczął się najgorszy okres w życiu Adama Mickiewicza, który trwał aż do jego śmierci w 1855 roku. Wielki poeta zarzucił wtedy twórczość poetycką, popadł w poważne kłopoty materialne z powodu utracenia posady w College de France, a co gorsza – zaczął tracić wiarę w odzyskanie przez Polskę niepodległości. Wprawdzie w pierwszych miesiącach 1848 roku, kiedy przez Europę przewalała się Wiosna Ludów, Mickiewicz raz jeszcze poderwał się do czynu, organizując we Włoszech Legion Polski, który – według słów poety – miał być zaczątkiem przyszłej "polskiej armii republikańskiej i socjalistycznej", ale fala rewolucyjna rychło opadła, toteż Mickiewicz popadł w głęboką depresję i zaczął coraz częściej chorować.
Najgorsze jednak było wtedy to, że coraz częstsze i coraz ostrzejsze są nawroty choroby (depresja psychiczna przechodząca z czasem w obłęd) jego żony – Celiny z Szymanowskich, córki głośnej w owych czasach pianistki i kompozytorki, Marii Szymanowskiej.
Ku zaskoczeniu poety, jego żoną, a potem całą rodziną zaopiekował się wtedy jeden z najdroższych w Paryżu i najlepszych lekarzy, rówieśnik Mickiewicza, związany z Wilnem w tym samym czasie, w którym studiował poeta – Seweryn Gałęzowski.
Opublikowano w
Lektura Gońca
Z etykietą
Banderyzacja
Po uzyskaniu przez Ukrainę niepodległości, na jej obszarze rozpoczął się proces kształtowania świadomości historycznej mieszkańców, dokonywany głównie przez ukraińskie władze, historyków i dziennikarzy. Proces ten zwany jest przez niektórych badaczy jako polityka OUN-UPA-Hołodomor. Wzorców dla współczesnej polityki historycznej dostarczyły publikacje ukraińskich autorów emigracyjnych, z których wielu było nacjonalistami. Jednym z głównych punktów nowoczesnej interpretacji własnej historii przez diasporę ukraińską było, według określenia Rudlinga, zaprzeczanie faszystowskiej i antysemickiej naturze OUN, jej zbrodniom wojennym, czystkom etnicznym i udziałowi w Holokauście.
OUN i UPA niezgodnie z faktami przedstawiane są jako organizacje demokratyczne, tolerancyjne i przychylne wieloetnicznej Ukrainie, które położyły podwaliny obecnej ukraińskiej demokracji jako sojusznik zachodnich aliantów. Wobec rozkładu ZSRS (od 1989) i po jego upadku (1991) oraz proklamowaniu niepodległości przez Ukrainę zostały odtworzone na jej terenie (z udziałem ukraińskiej emigracji politycznej z Europy Zachodniej i Kanady) organizacje nacjonalistów ukraińskich.
Opublikowano w
Lektura Gońca
Z etykietą
Antypolską politykę władze pruskie prowadziły od dawna. Czynnikiem wyciskającym charakterystyczne piętno na stosunkach wewnętrznopolitycznych po roku 1870 był tzw. Kulturkampf – walka o kulturę, pomyślana jako akcja o charakterze politycznym i ideologicznym rządu Bismarcka, jak i popierającej go burżuazji liberalnej i nacjonalistycznej, zmierzająca do umocnienia hegemonii protestanckich Prus przeciw opozycji katolicko-separatystycznej w Niemczech. Kulturkampf na ziemiach polskich zaboru pruskiego wyrażał się w powiązaniu polityki antykościelnej z zaostrzeniem praktyk germanizacyjnych. Ówczesnym władcom nowo kreowanej Rzeszy Niemieckiej zależało na likwidacji wszelkich decentralistycznych tendencji na kresach wschodnich państwa. Obawiano się przede wszystkim wzrostu aktywności politycznej żywiołu polskiego w związku z uzyskaną autonomią przez Galicję.
Antypolska polityka Bismarcka godziła w przeważającej mierze w oświatę i życie kulturalne społeczeństwa polskiego. Systematyczną i wielokierunkową akcję germanizacyjną rozpoczęły władze po roku 1871, wiążąc ją świadomie z poczynaniami skierowanymi przeciw hierarchii kościelnej katolickiej. W latach 1872–1874 zgermanizowano szkolnictwo średnie w Poznańskiem, pozostawiając tylko w niektórych szkołach nauczanie języka polskiego, i to tylko jako przedmiotu nadobowiązkowego.
Opublikowano w
Lektura Gońca
Z etykietą
piątek, 04 marzec 2016 14:23
Z Polski rodem: Kandydat na króla – Adam Jerzy Czartoryski
Napisane przez Kazimierz Kozub
Kandydatem na króla Polski nazywano księcia Czartoryskiego jeszcze przed jego wyjazdem na emigrację, ale tytuł ten przylgnął do niego na dobre po upadku Powstania Listopadowego. W parę lat później o księciu Adamie Jerzym nie mówiło się już inaczej, jak "król de facto" – choć na mapie Polski wtedy nie było.
Adam Jerzy Czartoryski urodził się 14 stycznia 1770 roku. Był synem księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego, komendanta warszawskiej Szkoły Rycerskiej, przedstawiciela jednego z najstarszych arystokratycznych rodów (swój majątek i tytuły wywodzili ponoć od księcia Giedymina, twórcy potęgi litewskiego państwa). Jego matką była Izabela z Flemmingów – wychowana w domu magnackiego dorobkiewicza, rozpieszczona, bez wykształcenia i zainteresowań. Za księcia Czartoryskiego, zresztą jej kuzyna, wydano ją w wieku 17 lat ze względu na interesy obu rodzin. Dopiero podróże młodej księżnej po Europie i spotkania ze sławnymi osobistościami tamtych czasów uczyniły z niej rychło kobietę o rozległych zainteresowaniach (także politycznych), dużej wiedzy, ale i o mentalności swawolnej salonowej lwicy i – delikatnie mówiąc – dość swobodnych obyczajach.
Księżna Izabela Czartoryska zasłynęła jednak również ze swej troskliwości o Puławy, w których długo mieszkała i z których uczyniła miejsce spotkań twórców i muzeum narodowych pamiątek. Tu wspomnieć trzeba, że otaczane taką troskliwością księżnej Izabeli Puławy zniszczył w 1831 roku jej wnuk (syn córki Marii) – Adam Wirtemberski, arystokrata niemiecki na służbie rosyjskiego cara.
Opublikowano w
Lektura Gońca
Z etykietą
Nie zaszkodzi tego faktu łączyć ze zwróceniem Polakom kościoła św. Elżbiety we Lwowie, a także obiektów kościelnych w Tarnopolu i Stanisławowie.
Jak dziś wygląda sytuacja – nietrudno się domyślić. Po reaktywowaniu 2 czerwca 1991 roku przez Jana Pawła II Kościoła greckokatolickiego w Polsce, Kościół ten otrzymał katedrę p.w. Jana Chrzciciela, a na dodatek ponad 600 hektarów ziemi. Tymczasem kościół św. Elżbiety we Lwowie w tym samym roku dostał na dodatek jeszcze jedną patronkę, św. Olgę, i pozostał w ręku Ukraińców. Inny znany kościół, p.w. Marii Magdaleny, decyzją lwowskich radnych został na 20 lat przekazany na potrzeby "domu muzyki kameralnej i organowej". Nawiasem mówiąc, podobnie jest z obiektami świeckimi. Dom Narodowy w Przemyślu został przekazany Ukraińcom na mocy uchwały samorządu tego miasta z 3 września 2009 roku.
Dalszy postulat uchwały Prowidu brzmi: Wyciszać wszystko to, co nas dzieli, w tym także negatywne patrzenie na UPA. Podkreślać także, iż takie samo jest również stanowisko papieża, i udowodnić, że gdyby było inaczej, to nie przyznałby Mokremu Nagrody im. Jana Pawła II za krzewienie przyjaźni między narodami polskim i ukraińskim. Należy stwierdzić, że ta karta jest szczególnie dobrze rozgrywana. Dzięki temu możliwe stało się przyznanie Juszczence doktoratu honorowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Opublikowano w
Lektura Gońca
Z etykietą
piątek, 04 marzec 2016 14:16
Nowy przekład "Pana Tadeusza" na angielski!
Napisane przez Krzysztof Zakrzewski
Lithuania – my homeland. You are like health; to lose you is to cease taking you for granted. Now that I grieve your loss, I see your beauty and set it forth in all its splendor.
Witam, może zainteresuje Państwa wykorzystanie angielskiego tłumaczenia "Pana Tadeusza". Może jakoś można by poinformować, że dobre tłumaczenie zostało zrobione przez naszego kolegę Krzysztofa Zakrzewskiego (na zdjęciu), który mieszka w Wilnie na Kaszubach. Krzysztof uczy w Barry's Bay w szkole Our Lady Seat of Wisdom.
Christopher A. Zakrzewski is British-born, with a B.A. in modern languages (University of Guelph), an M.A. in Russian Language and Literature (University of Waterloo), and several years of doctoral work in Slavic philology (University of British Columbia).
Serdecznie pozdrawiam,
Henryk Bartul
Dziękujemy bardzo, a oto próbka:
BOOK ONE. THE HOMESTEAD
Argument: The young master's return. A first encounter in a little room, a second at table. The Judge’s sober discourse on courtesy. The Chamberlain’s political reflections on fashion. Beginning of the dispute over Scut and Falcon. The Chief Steward's lamentation. The last Court Usher. A glance at the political state of affairs in Lithuania and Europe of the time.
Lithuania — my homeland[1]. You are like health; to lose you is to cease taking you for granted. Now that I grieve your loss, I see your beauty and set it forth in all its splendor.
Opublikowano w
Lektura Gońca
Z etykietą
Jeszcze większa dysproporcja między tymi dzielnicami występuje w plonach buraka cukrowego, w proporcji do różnic uprzemysłowienia rolnictwa.
W ostatnim ćwierćwieczu XIX stulecia zaczęła się era kapitalizmu w Europie i Ameryce. Od roku 1895 nadszedł czas wyjątkowo pomyślnej koniunktury gospodarczej, który trwał aż do wybuchu I wojny światowej, a nawet do Wielkiego Kryzysu światowego, który rozpoczął się w roku 1929.
Okres długiego pokoju był zarazem okresem potężnych zbrojeń zarówno pod względem jakościowym, jak i ilościowym. Z rozwojem kapitalizmu następowało natężenie ekspansji kolonialnej. Przy końcu XIX wieku prawie cała Afryka była posiadłością europejską, z wyjątkiem Abisynii i Liberii, oraz cała Polinezja. W chwili wybuchu I wojny światowej do Imperium Brytyjskiego należała czwarta część kuli ziemskiej i 70 proc. ludności wszystkich krajów kolonialnych należało do poddanych Korony Brytyjskiej.
Kolonie to źródło surowców, rynki zbytu, teren wywozu kapitałów i bazy wojskowe. W posiadaniu Rzeszy Niemieckiej były: tzw. Niemiecka Afryka Południowo-Zachodnia, Togo, Kamerun, Niemiecka Afryka Wschodnia oraz część Konga. Przemysł niemiecki stał się w pierwszym dziesięcioleciu XX wieku najpotężniejszy na świecie. W styczniu 1911 roku generał von Liebert, wódz Ligi Wszechniemieckiej (konserwatyści), powiedział: "Ale to już kres. Teraz można porównać Niemcy do rozpalonego kotła, który musi pęknąć, jeśli mu się nie otworzy klapy bezpieczeństwa".
Opublikowano w
Lektura Gońca
Z etykietą
