Wśród różnych inicjatyw, których celem jest uświetnienie przypadającego w tym roku 100-lecia założenia obozu Kościuszki w Niagara-on-the-Lake na szczególną uwagę zasługuje skierowany do dzieci i młodzieży konkurs: „Czyn Zbrojny Polonii Amerykańskiej w obrazie, wypracowaniu, wierszu i w piosence”.

        Historia wojskowego obozu Kościuszki jest bardzo mało znana w Polsce, bo nie uczono o niej dzieci w szkołach. W czasach Polski Ludowej w podręcznikach do historii nie było wzmianki o tym wydarzeniu.

        Niestety,  także wśród współczesnej Polonii Kanady  i Stanów Zjednoczonych ten fakt historyczny jest mało znany. Nie wspominają o nim polonijne podręczniki w szkołach i przez ostatnie dziesięciolecia bardzo mało się robiło, aby przekazać historię Czynu Zbrojnego Polonii Amerykańskiej nowemu pokoleniu. I może dlatego z roku na rok, liczba uczestników corocznej Pielgrzymki na cmentarz w Niagara-On-the-Lake maleje…

                W niedzielę, 14 maja 2017 roku,  w najstarszej polskiej parafii w Toronto pod wezwaniem Świętego Stanisława Kostki, odbył się występ z okazji Dnia Matki. Z  przyjemnością obejrzeliśmy przedstawienie pod tytułem „Jaś i Małgosia” (scenariusz i reżyseria - Dorota Jasiński, Muzyka - Jan Kornel, Scenografia-W. Chabelska, B. Paradowski, M. Guzik, Aktorzy- uczniowie Polskiej Szkoły  Stanisława Kostki w Toronto). Wystąpiła również grupa taneczna „Stokrotki” pod kierunkiem Barbary Paradowskiej-Opoczno. Dzieci pięknie zatańczyły „Polkę Tramblankę”  i „ Trojaka”.

        „Matka to jedno słowo, a ileż w sobie treści. Z nim związana są zawsze najpiękniejsze niczym nie zmącone wspomnienia z dzieciństwa: nasze pierwsze troski, radości marzenia. Każdy z nas chowa w sercu wdzięczność za to, że mama dała mu największy skarb - życie. Wdzięczność tę wyrażamy w różny sposób: poprzez miłość, codzienny szacunek, pamięć”- przywitała wszystkich zgromadzonych Dyrektorka Polskiej Szkoły Stanisława Kostki w Toronto, Pani Dorota Jasinka. 

          Ja chciałabym w sposób szczególny podziękować naszym polskim Mamom – Siłaczkom, które dawno temu wyruszyły za ocean, w nieznane, w nadziei na lepsze jutro dla swoich dzieci, wnuków i prawnuków, dla swoich Rodzin. Przecierały emigracyjne szlaki, które nie były usłane różami. Poświęciły swe życie młodość, karierę. Do nich należy moja Mama.

        Nie sposób tu nie wspomnieć o pracujących Mamach-Siłaczkach, wychowujących jednocześnie dzieci. Niestety. Prawo pracy w Kanadzie jest brutalne. Dziesięć lub piętnaście dni urlopu, zero opieki nad chorym dzieckiem, długie godziny, brak benefitów dla kobiet pracujących na pół etatu, staż pracy (tzw. Seniority) liczący się od nowa przy każdej zmianie pracy - to tylko niektóre z problemów, z którymi borykają się Kobiety-Matki pracujące zawodowo. Jest na tym polu dużo do zrobienia dla naszych posłów. Wywalczyłyśmy roczny urlop macierzyński. Teraz czas na inne zmiany. Rosną nowe pokolenia. Warto walczyć o Rodzinę.

        Pozdrawiam i życzę wszystkim Mamom dużo zdrowia i sił do pokonywania przeciwności losu.

        Może nam w tym pomoc modlitwa do Matki Boskiej Fatimskiej, która objawiła się 100 lat temu  Dzieciom kanonizowanym 13 Maja 2017 roku przez Papieża Franciszka. Wierzę, że modlitwa za ich wstawiennictwem ma niezwykłą moc. To pierwsze w historii kościoła Dzieci wyniesione na ołtarze.

Aneta R.-Woznowski

        W dniu 13 maja w sali Domu Związku Polaków w Delhi odbyła się coroczna zabawa z okazji Dnia Matki. Goście z Cambridge, Brantford, Whitby, Hamilton zapełnili Halę Związkową.

Grupa w Delhi czci to święto w wyjątkowy sposób. Jest to podziękowanie dla matek, które w przeszłości miały farmy a mimo ciężkiej pracy znajdowały zawsze czas na pomoc w budowie i utrzymaniu sali związkowej. Do dzisiaj grupa aktywnie działa i mimo małej liczebności jej postawa jest wzorowa.

        Prezes Mark Dworzak życzył wszystkim paniom wiele szczęśliwych chwil w przyszłości i dziękował w ciepłych słowach za bezpłatną i ofiarną pracę.

        Wieczór uprzyjemniła muzyka zespołu „Echo”.

        Zarząd Główny Związku Polaków w Kanadzie reprezentował Jan Adams z małżonką, licznie przybyli goście z pozostałych grup związkowych.

        Smaczny poczęstunek przygotowała Elżbieta Gazda wraz z Kołem Polek. Wiele nagród dla gości ufundowali m.in. Tadeusz Buch, Tony Lach, Grupa 10. ZPwK Brantford, grupa 17 Delhi i lokalne biznesy. Panie Mary Buch i Stella Curbi sprawnie przeprowadziły loterię. 

        Na zakończenie dla kadego gościa grała orkiestra. Gości wraz z prezesem Dworzakiem żegnała prezeska Kół Polek Elżbieta Gazda, zapraszając jednocześnie na najbliższą imprezę.

Tekst i foto J. Król

        18 maja 1944 r. po zaciętych walkach polskich żołnierzy 2 korpusu, na gruzach zdobytego klasztoru na Monte Cassino zawisła biało-czerwona flaga. 

        Obchody 73 rocznicy zwycięskiej Bitwy o Monte Cassino, zorganizowane przez Placówkę 114 Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce i Organizację Weteranów 2 Korpusu 8 Armii Brytyjskiej, odbyły się w niedzielę 21 maja 2017 w Parku im. Ignacego Paderewskiego. 

        Pochód ze sztandarami, przy dźwiękach orkiestry „Polonia Brass Band”, poprowadził aleją dębów katyńskich, prezes Organizacji 2 Korpusu 8 Armii Stefan Podsiadło. W pochodzie szły organizacje weterańskie i polonijne, panie w błękitnych pelerynach z Korpusu Pomocniczego Pań przy Pl. 114 SWAP, w biało-czerwonych szalach - z Funduszu Dziedzictwa Polek w Kanadzie i w zielonych chustach - z Koła Pań „Nadzieja”. Przebiegiem uroczystości kierował komendant Placówki 114 SWAP Krzysztof Tomczak.

        Po raporcie i przeglądzie pocztów sztandarowych, odegrane zostały hymny narodowe Kanady i Polski. Minutą ciszy uczczono żołnierzy poległych na wszystkich frontach świata. Apel poległych, przy dźwięku werbla, wygłosił Adam Dudzik. Ciszę po apelu przeszył „Last Post” trębacza. 

        Z honorami zostali przywitani dwaj uczestnicy Bitwy o Monte Cassino: Stefan Podsiadło i Bolesław Chamot, a następnie wszyscy przybyli i goście honorowi. 

        Pierwszy przemawiał prezes organizacji 2 Korpusu 8 Armii Stefan Podsiadło. Wychowany w duchu patriotyzmu i chrześcijaństwa przez ojca, kierownika szkoły w Jędrzejowie, od wczesnych lat pokochał wojsko. Z całą szkołą żegnał na zawsze, w maju 1935 r., marszałka Józefa Piłsudskiego, którego pamięć czci do dziś. W jego wystąpieniu była poezja, proza i śpiew. Były wspomnienia własne i historia tej wielkiej bitwy. Była pamięć i cisza za poległych. Żołnierz spod Monte Cassno, pan Stefan Podsiadło odbierał gorące oklaski podczas całego wystąpienia. 

        Konsul Zdzisław Winkiewicz urodził się w czasach, kiedy w książkach nie było prawdy i wiele zmieniano. Mimo to nauczył się, czym było Monte Cassino. Tego nie udało się w książkach zmienić. 

        Przewodnicząca Rady Polonii Świata, Teresa Berezowska, mówiła o roli Polonii w szerzeniu wiedzy po wojnie, o walce, która miała wielkie znaczenie dla świata. Wyczyny Polaków nie byłyby znane, gdyby Polonia o nich nie pamiętała. 

        Prezes Kongresu Polonii Kanadyjskiej, Władysław Lizoń, podobnie jak inni mówcy, urodził się po wojnie. Dziękował bohaterom za to, że nie załamali się, kiedy po zwycięstwie, alianci nas zostawili. Żołnierze 2 Korpusu zostali poza granicami kraju i założyli Stowarzyszenie Polskich Kombatantów, ale byli tacy, którzy wrócili do PRL a mimo to pozostali wierni swoim ideałom. 

        Prezes Okręgu Toronto KPK, Juliusz Kirejczyk, podkreślił, że powstanie wojsk gen. Andersa stworzyło historyczną szansę ucieczki z nieludzkiej ziemi sowieckiej i uratowało wielu młodych Polaków. Choć walczyli i ginęli pod Tobrukiem i Monte Cassino, większość z nich ocalała. Na obcej ziemi, ale walczyli o Polskę. Dziś Polska, atakowana z różnych stron, także potrzebuje wsparcia. Nie możemy być obojętni na te ataki. Jest naszym polonijnym obowiązkiem, wspierać ojczyznę. 

        Major 1-szej Kanadyjskiej Dywizji Lucjan Grela wyjaśnił, że otwarcie drogi na Rzym zmieniło losy II wojny światowej. Bez tej otwartej drogi, inaczej potoczyłaby się wojna. W jakich warunkach odbyła się walka 2 korpusu i jakim wyczynem było zawieszenie polskiej flagi na szczycie, uświadamia fakt, że na ten szczyt trudno wejść pieszo, a autobus wjeżdża na pierwszym biegu.

        We wszystkich przemówieniach dziękowano bohaterom za to, że swoją odwagą i poświęceniem wywalczyli nam wolność i za to, że my nie musieliśmy walczyć. Hołd oddano tysiącom, którzy za tę wolność zapłacili cenę życia. 

         Pozostali goście to prezes Okręgu Niagara KPK Zofia Soja, prezes Koła Byłych Żołnierzy Armii Krajowej Stanisław Woźniak, prezes Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej im. Władysława Sikorskiego w Oshawie Stanisław Nieradko, prezes Placówki 621 Royal Canadian Legion im. Władysława Andersa Ryszard Tatarek, oraz prezesi i członkowie wielu organizacji polonijnych. Obecne byly media polonijne: „Polish Studio” i „Goniec”, a także gość z Polski, znany publicysta i autor Stanisław Michalkiewicz.

        Po przemówieniach „Chór Symfonia”, pod kierownictwem Marii Leśniak, odśpiewał polskie pieśni patriotyczne. Dziękując za uczestnictwo i tyle wspaniałych słów, komendant K. Tomczak przypomniał, że Park im. I. Paderwskiego skupia wokół siebie najdostojniejszych gości i tu odbywają się jedne z najważniejszych uroczystości polonijnych. Dzisiaj oddajemy cześć tym, którzy nie zawahali się oddać tego, co jest najcenniejsze, swojego życia. Kłaniamy się tym, którzy są wśród nas, a byli świadkami wydarzeń na Monte Cassino 73 lata temu.

         Mszę Św. w bogatej oprawie muzycznej odprawił kapelan Pl. 114 SWAP o. Jan Szkodziński OMI. Wskazał na podobieństwo słów dzisiejszej liturgii do słów przed chwilą słyszanych od mówców. Słowa te odnoszą się do tych wydarzeń, które są już historią i tych, które będą w przyszłości.  

        Ulewny deszcz nie pozwolił na tradycyjne uroczyste złożenie wieńców pod pomnikiem Bohaterów Bitwy o Monte Cassino. Wieńce zostały zaniesione pod pomnik przez organizatorów. Można było potem indywidualnie pochylić głowę przed pomnikiem nad rzędem przepięknych wieńców i kwiatów od: Organizacji Weteranow 2 Korpusu 8 Armii, Placówki 114 SWAP, Konsulatu RP, Korpusu Pomocniczego Pań przy Pl. 114 SWAP, Stowarzyszenia Weteranów im. Gen. Władysława Sikorskiego z Oshawy i innych 

Krystyna Sroczyńska
Komisja Informacji KPK OT