Benedykt XVI, zabierając głos w kwestiach ekologii, zauważył, że istnieje także ekologia człowieka. Jakie jest miejsce człowieka w świecie przyrody? Czym wyróżnia się REFA na tle innych stowarzyszeń i ruchów ekologicznych?

Żaden papież w historii nie poświęcił tyle czasu na przybliżanie roli i znaczenia ekologii ludzkiej i ekologii stworzenia w nauczaniu Kościoła. Benedykt XVI właśnie w ochronie życia człowieka i jego środowiska zdaje się widzieć remedium na bolączki i kryzysy współczesnego świata. W swoim przemówienie w Bundestagu były papież zaskoczył wszystkich ciepłymi i pełnymi szacunku słowami skierowanymi do przedstawicieli ruchu "Zielonych". Zakreślił także możliwe pole do porozumienia oraz wspólne cele Kościoła i ekologów. Jednak Benedykt XVI pozostawał bezkompromisowy w kwestiach ochrony życia i przypomina, że ekologia stworzenia bierze swój początek z ekologii człowieka oraz jego kondycji moralnej.

Jak już wspomnieliśmy, REFA jest głosem chrześcijańskich ekologów, co dobrze pokazuje jedna z naszych ostatnich akcji: "Jak być chrześcijańskim ekologiem?" (http://www.swietostworzenia.pl/2-aktualne/203-facebook-lubie-robie-jak-byc-chrzescijanskim-ekologiem). Chrześcijańska ekologia zaczyna się dla nas od przemiany serca, od naszych sumień i osobistych decyzji. Myślę, że kiedy odważnie wchodzimy w sprawy ekologii, odkrywamy, że kształtuje ona nasze sumienia – zmienia wyobrażenia o świecie i nas samych. Odkrycie nowych relacji między ludźmi i rzeczami rozbudza także moralną wrażliwość i otwiera przestrzeń do konkretnego działania.

Jako REFA rozwijamy zatem i propagujemy nauczanie społeczne Kościoła w kwestii ekologicznej oraz idee dobra wspólnego, solidarności i odpowiedzialności w relacji do stworzenia. Nasze hasło – slogan "Czyńcie sobie ziemię kochaną!" jest odpowiedzią na zarzuty, iż nadmierna eksploatacja świata wynika z realizacji nakazu biblijnego.

Interesujące w całej debacie o ruchu na rzecz ekologii jest to, że cele pozostają w zasadzie wspólne: troska o planetę w wymiarze globalnym, jakość środowiska przyrodniczego, ochrona bioróżnorodności i tradycyjnego rolnictwa oraz bardziej trwały rozwój obejmujący swym horyzontem także przyszłe pokolenia. Różne są natomiast proponowane środki prowadzące do tego celu. To, co nas odróżnia od wielu innych organizacji ekologicznych, to głoszony przez nas postulat ochrony życia we wszystkich jego kształtach, tj. zarówno tego poczętego, jak i dzikiego. Wielu ekologów prezentuje także swoistą "humanofobię", postulując ograniczenie liczebności naszej populacji, co w gruncie rzeczy jest przejawem myślenia materialistycznego. Z punktu widzenia niektórych Zielonych nie istnieje także coś takiego jak grzech, z wyjątkiem oczywiście niszczenia samej przyrody.

Czy na mapie Chrześcijańskich inicjatyw ekologicznych pojawią się nowe działania związane z ochroną środowiska?

Stale rozwijamy nasze projekty i działania. Dzięki współpracy z Renovabis uruchomiliśmy w zeszłym roku nowy portal chrześcijańskich ekologów Święto Stworzenia (www.swietostworzenia.pl). Mapa chrześcijańskich inicjatyw ekologicznych jest jednym z naszych czołowych projektów. Planujemy uruchomienie interaktywnej mapy już zarejestrowanych inicjatyw i przedsięwzięć oraz możliwość wprowadzenia specjalnego formularza do zgłaszania nowych. W założeniu projekt ma pokazywać dobre praktyki i lokalizację cennych inwestycji, ale także swoiste "know-how" pokazujące ich opłacalność, etapy realizacji, kapitał "ludzki" (czyli nie tylko specjalistów, ale i pasjonatów!) oraz finalny efekt ekologiczny. Bardzo tego obecnie brakuje w Polsce.

Ruch Ekologiczny św. Franciszka proponuje kultywowanie zieleni nie tylko w przydomowych ogrodach, ale i okolicy. W jaki sposób realizowany jest projekt Ogrodów św. Franciszka, które mają służyć aktywnej ochronie środowiska?

Wystarczy rozejrzeć się naokoło, żeby zobaczyć, jakie zmiany zachodzą w środowisku w ciągu ostatnich kilkunastu lat. Zanika bioróżnorodność, znikają cenne elementy krajobrazu, jak miedze, zadrzewienia, oczka wodne, tereny podmokłe, łąki i sady starych odmian. Projekt "Ogrody Świętego Franciszka" ma na celu aktywną ochronę środowiska przyrodniczego w naszym najbliższym otoczeniu. Podstawowym celem nie jest tu objęcie ochroną kolejnych terenów i pozostawienie ich samym sobie, ale odpowiedzialne i pozytywne działanie we wspólnocie na rzecz tego, co dookoła.

Przewidzieliśmy dwojaki charakter takich ogrodów, tj. komponowany i naturalny. W tym pierwszym zakładamy takie ogrody od początku, w sposób sztuczny inspirując się przyrodą, sztuką ogrodową i lokalną tradycją (np. rzemiosłem, architekturą, ogrodnictwem itp.). W tym drugim, chronimy to, co jest, poprzez wzięcie odpowiedzialności za dany fragment terenu. Ważne są tu konkretne działania w zakresie ochrony ekosystemu, mądre udostępnienie terenu (poprzez informację, wejście, a jeżeli to konieczne także tzw. małą infrastrukturę turystyczną). Wspólnotowy charakter tego projektu jest dla nas priorytetem. Nie zapominamy także o wymiarze edukacyjnym i chrześcijańskiej ekologii, przybliżając ekologiczne i religijne przesłanie patrona tych ogrodów, św. Franciszka. W naszym zespole projektowym współpracują specjaliści różnych dziedzin, tj. architekci krajobrazu, botanicy, ekolodzy i inni. Obecnie trwają starania nad utworzeniem dwóch takich projektów.