Trochę historii

        27 lutego 1927 r. Polskie Towarzystwo Wzajemnej Pomocy otrzymało swój charter i zostało oficjalnie zarejestrowane jako stowarzyszenie, którego statutowym zadaniem było zachowanie polskiej kultury, języka i tradycji oraz prowadzenie działalności socjalnej w lokalnym środowisku polskich imigrantów. To historyczne, inauguracyjne spotkanie przeprowadzili: Jan Nezioł – prezes, Bronisław Spychaj – skarbnik, Piotr Wiącek – organizator, oraz Michał Nezioł i Andrzej Mróz jako członkowie zarządu.

        Zgodnie z mandatem o utrzymaniu polskiego języka, historii i kultury, zorganizowana została w następnym roku Polska Szkoła, w której kolejno uczyli pani W. Wiącek, pan W. Walaszczyk i pani M. Jóźwik, pani K. Gotkowska i pan R. Jankowski. Równocześnie zostało też założone Polskie Grono Młodzieży.

        25 listopada 1934 roku, po latach przebudowy i niezliczonych godzinach pracy ofiarowanych przez ówczesnych członków, oficjalnie oddany został do użytku Dom Polski przy 154 Pearl Street w Brantford.

        Wiele wysiłku i ofiarności wykazali członkowie Polskiego Towarzystwa Wzajemnej Pomocy w okresie II wojny światowej, w wyniku czego w czerwcu w czerwcu 1941 roku organizacja nasza przekazała ambulans na potrzeby Polskiej Armii, a także kilkunastu członków wstąpiło w szeregi wojska.

        W latach 1939–1946 rozdysponowano z konta Polskiego Towarzystwa Wzajemnej Pomocy 2500 dolarów dla polskich żołnierzy, ludności cywilnej i uciekinierów politycznych z państw totalitarnych. Dodatkowo, po 1945 roku Polskie Towarzystwo Wzajemnej Pomocy ofiarowało dla Polski 5000 dolarów, co stanowiło wysoką sumę pieniędzy w ówczesnym czasie.

        W latach powojennych przybyły w rejon Brantford liczne rzesze polskich emigrantów, z których wielu wstąpiło do PTWP i zostało jego czynnymi działaczami.

        W latach 1957–59 istniejący ówcześnie budynek Towarzystwa został unowocześniony i powiększony. Ze względu na fakt, że większość Polaków jest wyznania rzymskokatolickiego, PTWP w 1966 roku szczególnie uroczyście świętowało obchody Milenium – 1000-lecia Chrztu Polski. W 1967 roku klub razem z resztą Kanady obchodził 100. rocznicę kraju.

        W 1969 roku dolna sala – bar otrzymała nowoczesne wyposażenie i meble. Klub był również jednym z pierwszych posiadających klimatyzację. 

        W 1974 roku PTWP było jedną z głównych sił w organizowaniu Brantford’s Bell Centennial. To wydarzenie zadziałało jako twórczy imperatyw w stworzeniu Brantford International Villages Festival i w tej wieloletniej, kulturowej imprezie klub nasz bierze czynny udział od samego początku. Pamiętając o statutowych zadaniach utrzymania i propagowania polskiej kultury, języka i tradycji, został utworzony Zespół Pieśni i Tańca „Hejnał”. Stało się to możliwe dzięki wsparciu finansowemu udzielonemu przez Katolicką Ligę Kobiet przy kościele św. Józefa, Stowarzyszenie Polskich Kombatantów – Grupa 4, Stowarzyszenie Polskich Weteranów, Klub Kobiet Towarzystwa oraz Polskie Towarzystwo Wzajemnej Pomocy. W 2003 roku the Immigrant Settlement and Counseling Service of Brant, które było organizatorem International Villages Festival, zostało rozwiązane. W tym czasie PTWP przejęło główną rolę w kontynuowaniu festiwalu. Pierwszymi dyrektorami zarządu zostali: Frank Wdowczyk – prezes, Pat Ezenga – wiceprezes, John Styś – sekretarz, i Norm Philpot – skarbnik.

        W 1978 roku pomieszczenia naszego klubu były używane przy nakręcaniu scen do filmu „Blood and Guts”.

        W lutym 1982 roku Polskie Towarzystwo Wzajemnej Pomocy zainicjowało i zorganizowało wiec protestacyjny w Brantford, sprzeciwiający się wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce przez komunistyczny rząd generała Jaruzelskiego. Marsz uczestników protestu odbył się od budynku Polskiego Towarzystwa Wzajemnej Pomocy do Brant County War Memorial i wzięli w nim udział także przedstawiciele Polskich Kombatantów, Weteranów, miejscowych Legionów i polityków oraz społeczności etnicznych: wietnamskich, ukraińskich, estońskich i innych organizacji. Nasz wiec protestacyjny z 1982 roku był także symbolem akceptacji programu społeczno-niepodległościowego „Solidarności”.

        Mając na względzie dobro użytkowników, budynek i pomieszczenia socjalne Towarzystwa są poddawane systematycznej odnowie. Wejście, sala główna i scena zostały odrestaurowane w 1980 roku. Bar, wejście do baru i winda odnowione zostały w roku 1990. Główne renowacje sali i urządzeń kuchennych nastąpiły w latach 1994–1996, a sala główna ostatecznej renowacji poddana została w roku 2003.

        W 1989 roku, dzięki szczodrej dotacji Polskiego Towarzystwa Wzajemnej Pomocy w kwocie 15.000 dolarów, Zespół Pieśni i Tańca „Hejnał” brał udział w Festiwalu Zespołów Polonijnych w Rzeszowie. Ponadto, w roku 1992 członkowie Zespołu Pieśni i Tańca „Hejnał” wystąpili w filmie „Deadly Matrimony” z Brianem Dennehym i Treatem Williamsem w rolach głównych.

        Przez cały okres swej aktywnej działalności PTWP współpracowało i w dalszym ciągu współpracuje z różnymi organizacjami polonijnymi, społecznymi i parafią świętego Józefa w Brantford. Wśród organizacji działających w obrębie PTWP wymienić należy: Klub Polskich Weteranów, Polską Szkołę, Polski Klub Socjalny, Zespół Pieśni i Tańca „Hejnał”, Polski Klub Seniorów, Stowarzyszenie Polskich Kombatantów – Grupę nr 4 i Klub Kobiet.

        W ostatnich latach PTWP przeznaczyło tysiąc dolarów na dotację dla kościoła św. Józefa, na potrzeby lokalnych instytucji, szpitali, drużyn sportowych i stypendia dla studentów, a także dla charytatywnych organizacji w Polsce. Trzeba też wspomnieć, że organizacja nasza przekazała 5000 dolarów na fundusz Katedry Historii przy Uniwersytecie Torontońskim. Również 5000 dolarów PTWP przesłało – dzięki Kanadyjskiemu Czerwonemu Krzyżowi – na pomoc poszkodowanym przez powódź w Polsce. Na ten sam humanitarny cel nasz Klub Kobiet przekazał przez Kongres Polonii Kanadyjskiej 500 dolarów. Od 1987 roku do chwili obecnej dotacje z naszego klubu z Nevada Fund przekroczyły 700.000 dolarów.

        Trudno jest wymienić wszystkich aktywnych członków Towarzystwa, których ofiarna praca i poświęcenie przyczyniły się do świetności Polskiego Towarzystwa Wzajemnej Pomocy w minionych 90 latach. Nie dosyć, że posiadali oni tak chlubne cechy, jak uczciwość i bezinteresowność, to jeszcze swoje dzieci wychowali w tym samym duchu, wierze katolickiej i znajomości języka, kultury i obyczajów.

        W ostatnim dziesięcioleciu prezesem był John Styś, a najbardziej zasłużony członek Towarzystwa, Frank Wdowczyk, otrzymał medal 150-lecia Kanady od rządu kanadyjskiego, a od Polonii Złotą Odznakę Kongresu Polonii Kanadyjskiej.

        Polskie Towarzystwo Wzajemnej Pomocy, w jubileuszowym roku 90-lecia swej działalności, zamierza kontynuować chlubne tradycje pracy społecznej dla dobra Polonii i mieszkańców Brantford, a także dla dobra Kanady.

J. Król