– Nie chciałam. A teraz cały czas jestem w harcerstwie.
– Co to daje? Dlaczego tu jesteście? Teraz to już wasz wybór jest.
– Koleżeństwo.
– Przyjaźń. Uczą się harcerki nowych rzeczy współpracy.
– Uważam harcerstwo za moją drugą rodzinę.
– Tak blisko jesteście ze sobą?
– Tak.
– Jest troszkę inaczej. Na przykład teraz wszystkie dzieci siedzą na telefonach w domu albo na komputerach. Tutaj przyjadą, nie ma tego, nie wolno przywozić ze sobą telefonów.
– Nie wolno? Tablet, telefon, nie ma nic?
– Nie, nie wolno.
– Nie ma nic. Nie ma tutaj prądu. Las i tyle. Muszą się nauczyć namiot zbudować, chodzą wszędzie, nie ma żadnych samochodów ani nic. W taki deszcz, jak dzisiaj ulewa, musieli jakoś pracować, przekopać trzeba było, różne sytuacje powstają.
– Jak wygląda dzień? Kiedy jest pobudka?
– Pobudka jest o 7.30, potem jest śniadanie o 8.
– Kto robi śniadanie?
– Kucharki.
– Są teraz zajęte. Są dwie kucharki, druhna Basia i druhna Patrycja.
– To są harcerki?
– Tak. Basia jest z tego samego roku co Agusia, a Patrycja jest teraz w 12. klasie w średniej szkole. Mamy naszą instruktorkę przy obozie. Możemy ją zawołać. Jest działaczką harcerską, jej obydwaj synowie są w harcerstwie. Ona pomaga teraz już drugi raz przy obozie i jest też działaczką w KPH w harcerstwie, więc ona jest taką opiekunką na obozie i też pomaga kucharkom, także i nam z programem. Po śniadaniu zawsze jest apel, czyli w mundurach podnosimy flagi, śpiewamy hymn, jest odczytanie rozkazu.
– Hymn Kanady?
– Hymn harcerski. I potem jest flaga kanadyjska i flaga polska, później jest raport, czyli wszystkie zastępowe się przedstawiają, mówią, ile jest harcerek, czy wszystko jest dobrze, meldują się. Potem jest rozkaz, czyli czytamy punktację z poprzedniego dnia. Jest rozkład dnia, co się będzie dziś działo.
– Punktację z poprzedniego dnia, czyli ocenę?
– Tak. Harcerki pracują w zastępach i podczas dnia obserwujemy je i rozdajemy punkty. Punkty są za służby, na przykład mamy służbę sanitarną, kuchnia, dzienna warta, nocna warta, ognisko. Mają czas na te służby. I jest też punktacja za ich zachowanie, za ich duch harcerski, za ich optymizm, jak się zachowują podczas wycieczek, jak pracują razem. Potem mamy jeszcze uwagi podczas rozkazu i po rozkazie jest zazwyczaj przedstawiany program. Jest na przykład wycieczka rano, potem wracamy na obiad, i są zajęcia, czasami z innymi obozami, czasami samemu. I potem wieczorem jest zawsze ognisko.
– Dlaczego „Las Palmas”?
– Co roku jest inny temat.
– A jak się nazywa wasz szczep?
– „Wieliczka” z Mississaugi i „Kresy” z Milton.
– Ponieważ Kresy upamiętniają historię Polski tą z Kresów?
– Tak. A Wieliczka to kopalnia soli.
– Wróćmy do tego „Las Palmas”.
– W tym roku nasz temat obozu to „Las Palmas”. Gdy harcerki przyjechały na obóz, to jest taki obrzęd, w którym wszystkie funkcyjne pływały w wodzie, mieliśmy znak, była kotwica, life jackets, części patyków.
– Radio.
– Nasze radio, które jest używane codziennie do obrzędów. Po prostu wszystkie druhny krzyczały „pomocy”, „pomocy”. Wszystkie harcerki przybiegły i się dowiedziały, że był wielki sztorm, katastrofa morska i nasz statek zatonął. Więc teraz wszystkie harcerki są razem, jesteśmy na „wyspie Kaszuby”. A nasz statek nazywa się „Las Palmas”, ponieważ nasz statek, który zatonął podczas tej katastrofy morskiej, nazywał się „Las Palmas”. To jest miejsce, z którego Krystyna Chojnowska-Liskiewicz wyruszyła w swoją podróż dookoła świata, jako pierwsza kobieta, Polka, która sama przepłynęła świat. I nasz obóz przyjął to imię. Podczas obozu harcerki pracują razem, aby odkrywać naszą „wyspę”. Spędzamy razem czas, nowe przyjaźnie. To jest jakby nasza patronka. – Czyli w tym roku obóz jest związany bardziej ze sprawami morskimi?
– Mamy też różne gry lądowe. Więc mamy sprawności kartografka i sygnalistka, uczą się kodu Morse’a. Mamy różne wycieczki. Na przykład jak byłyśmy w Barry’s Bay, rysowały mapy, jak tam dojść. Po prostu bardziej odkrywamy teren.
– A czytanie map? To znaczy poruszanie się według mapy, a nie z GPS-em?
– Dokładnie, kompasy.
– GPS-ów nie mamy. Nikt nie ma.
– Powiedziałaś, że jest warta. Również nocna?
– Jest i dzienna, i nocna warta. Dzienna warta to jest jeden zastęp, trwa cały dzień. Ona wpisuje, kto wchodzi i wychodzi, meldują wszystkich przed bramą. Nocna warta jest do 1 rano, wtedy harcerki – najważniejsze – pilnują naszych flag, bo mogą być na przykład podchody, gdzie inne obozy mogą przyjść spróbować wziąć nasze flagi, więc warta mocno naszych flag. Chodzą po całym terenie, upewniają się, że wszyscy po ciszy nocnej nie rozmawiają...
– Czyli są takie podchody, że jeden obóz może podkraść się pod drugi i coś złego zrobić?
– Tak.
– Zazwyczaj o to chodzi, żeby zabrać flagi. Potem, jeżeli to się uda innemu obozowi, to my musimy coś zrobić, żeby odzyskać nasze flagi.
– Znaczy co zrobić?
– Zaśpiewać piosenkę, umyć naczynia, coś takiego.
– Pobudkę. Ale się to jeszcze nie stało.
– Czy wy też coś takiego robicie, że chodzicie i zabieracie flagi?
– Nie, to jest taka rzecz, której się nie robi codziennie. Może raz albo dwa razy podczas obozu to się stanie. Mamy to w planie...
– To są zazwyczaj harcerki, które się wyróżniły, które dobrze pracują razem. I to jest taka nagroda dla nich, że mogą spróbować.
– Nie wszyscy idą. Trzy – cztery harcerki.
– To są takie podchody w nocy, obstawia się teren, zabezpiecza, usiłuje podejść niezauważonym z jakiejś strony...
– Dziewczyny z dziewczynami.
– Bo obóz jest dziewczęcy? ZHP jest rozdzielnie, dziewczęta i chłopcy?
– Tak.
– Czy to jest dobrze według was?
– Myślę, że jest bardzo dobrze, że jest bardzo dobra atmosfera, że uczymy się razem pracować. Potem, jak mamy zajęcia wspólne, bardzo fajnie widać różnice między dziewczynami i chłopakami. Jak pracują razem, to potem jest fajnie, mają czas osobno i czas razem. Ogniska są naprawdę super. Bo cały dzień robią same różne rzeczy, a potem się spotykają i jest naprawdę fajnie.
– Czyli są jak gdyby role, tak jak w życiu?
– Tak.
– Poznają się.
– Tutaj, na Kaszubach, mamy też taką pocztę, którą szczep z Montrealu prowadzi, to jak się harcerze z harcerkami poznają podczas ogniska albo zajęć, to mogą sobie pocztę wysłać. Poczta dwa razy dziennie przychodzi. I tak się też mogą kontaktować.
– Zwykłą pocztą?
– Tak, listy piszą i wysyłają.
– Chciałem zapytać, jesteście tu dwa tygodnie, czy chciałybyście dłużej być, czy to się nudzi, czy męczy?
– Zależy.
– Na pewno się nie nudzi, bo jest zawsze dużo rzeczy do robienia i gdybyśmy mieli więcej czasu...
– A kto wymyśla te rzeczy do robienia?
– Razem komenda. Przed obozem mamy odprawy i wymyślamy rzeczy do zrobienia. Ale jeżeli byłby na przykład ekstra tydzień obozu, to by można było robić więcej pionierki.
– Co to jest ta pionierka?
– Na przykład zbudowanie bramy.
– Kapliczki, ozdoby, wieszaki, szafki na buty, stojaki, takie rzeczy.
– I to wszystko same robicie?
– Tak.
– Z drewna.
– Ale nie ma za dużo czasu na to, więc pierwsze kilka dni to robimy, a potem włączamy się w program. Ale na przykład jeżeli niektóre szczepy męskie mają ekstra tydzień, to oni nawet prycze budują sami, bo mają więcej czasu.
– No właśnie, skąd namioty, jak śpicie?
– Harcerki śpią zastępami. Są dwa namioty na każdy zastęp. śpią na pryczach z drewna.
– Mają swoje materace, mają swoje śpiwory.
– To już jest przygotowane, jak przyjeżdżacie?
– Nie.
– Przyjeżdżamy tutaj i jest pusty las.
– Musimy same te prycze rozłożyć i namioty przynieść.
– Czy to wszystko tutaj zostaje na zimę złożone?
– Tak.
– Namioty idą do schowka, jest magazyn, do którego druhna wszystkie namioty bierze, a prycze zostają w jadalni pod dachem razem z tymi wszystkimi ławkami i stolikami.
– Czy poznajecie także historię Polski, harcerstwa, Kanady? Macie nazwy jak „Kresy”, „Wieliczka”, one są związane z Polską, z historią Polski?
– Bardziej podczas zbiórek, podczas roku, wtedy harcerki zdobywają stopnie harcerskie i wymagania do tych stopni są narodowe, harcerskie, religijne, przyrodnicze. I podczas roku harcerki dużo wykonują pracy nad historią Polski. Na obozie wybieramy temat i robimy niektóre zajęcia, ale bardziej chodzi o bycie na dworze i to prawdziwe obozowanie, czego nie można robić podczas roku.
– No właśnie, dzisiaj jak co roku jest ognisko harcerskie, co przygotowujecie na to ognisko?
– Piosenkę.
– Każdy obóz ma swoją piosenkę związaną z tematem obozu i podczas ogniska każdy obóz będzie śpiewał swoją piosenkę i także okrzyk będziemy mieć.
– Wtedy się ubieracie w mundury?
– Tak.
– Na wspólne ognisko idziemy zawsze w mundurach i na Mszę św. w niedzielę rano.
– Czy będzie przemarsz.
– A jak to jest z innymi obozami. Czy macie takie zajęcia, że wszyscy jesteście, oprócz ogniska oczywiście?
– Na przykład jest też potańcówka, która jest we wtorek. Wszyscy harcerze i harcerki z ZHP mają potańcówkę przy szczepie „Podhale” w tym roku. I tam będzie muzyka grała.
– Dyskoteka po prostu.
– Wszyscy się spotkają na kilka godzin. Jest jeszcze jedno wspólne ognisko podczas tygodnia, rodziców tam nie ma, tylko harcerze i harcerki.
– Mamy też zajęcia.
– Mamy zajęcia między obozami, które my wybieramy przed obozem, jako funkcyjne mamy odprawy z męskimi i żeńskimi funkcyjnymi i wtedy wybieramy zajęcia na przykład z jednym lub dwoma obozami, bo nie można robić zajęć, jak jest sto czy więcej osób, więc takie też zajęcia są podczas tygodnia, gdzie się wszyscy poznają z innych miast.
– Powiedzcie na koniec, czy byłyście w Polsce jako harcerki gdzieś?
– Nie.
– A tutaj są goście z Polski czasem?
– Są.
– Tak, czasami.
– Czy jest współpraca między harcerstwem w Polsce a wami?
– Cały nasz Związek Harcerstwa Polskiego, „headquater” jest w Anglii, jest wiele krajów, które są częścią tego, i co trzy – cztery lata są zloty harcerskie. Wtedy się wszystkie kraje zbierają i jest naprawdę fajnie, bo to jest jak obóz, tylko że zajęcia są z innymi krajami. Fajnie jest wszystkich poznać, zobaczyć, jakie są różnice i podobieństwa w harcerstwie w innych krajach. Następny zlot jest w przyszłym roku w Kanadzie. Przyjedzie na niego dużo harcerzy i harcerek z całego świata.
– Z Australii?
– Z Australii też.
– Nowa Zelandia, wszędzie, tak?
– Tak. Wszędzie, gdzie jest harcerstwo.
– W Montrealu będzie.
– Gdzie jest harcerstwo poza granicami kraju?
– W Anglii, Francji.
– USA, Argentynie, w Australii.
– Na Litwie, Ukrainie.
– W Polsce. Wszystkich nie pamiętam.
– To powiedzcie, co robicie w życiu.
– Ja jestem na studiach w Ottawie, teraz będę na 4. roku bachelour commerce human resources.
– Ja idę na studia pierwszy rok.
– Jaki kierunek?
– Game programming.
– Ja też będę zaczynać studia w tym roku. Mój program to jest French Teaching. Chcę zostać nauczycielką francuskiego.
– A ja jestem na drugim roku na Laurentian University w Sudbury. Uczę się social work.
– Dziękuję bardzo.