Św. Wojciecha Adalberta w Kaliningradzie

Katolicy obwodu kaliningradzkiego, na łączną sumę prawie miliona mieszkańców tej części Federacji Rosyjskiej, stanowią tam 5 proc. wszystkich mieszkańców. Kaliningrad był przez lata miastem zamkniętym. Żeby się do niego dostać, trzeba było mieć przepustkę. Dawna sowiecka władza robiła wszystko, żeby mieszkańcy byli wolni od "religijnych zabobonów" i budowali swój światopogląd na nauce i filozofii marksistowsko-leninowskiej.

                Wśród mieszkańców obwodu byli też i katolicy, którzy po II wojnie światowej przybyli do Jantarnego (bursztynowego) Kraju z sąsiednich republik związkowych, głównie z Litwy i Białorusi. U wielu z nich przywiązanie do katolickiej wiary i tradycji było do tego stopnia silne, że świętych wartości nie przekreśliły żadne zakazy, ograniczenia i propaganda. Podczas letnich urlopów rodziny wyjeżdżały na Litwę, Białoruś i Ukrainę, aby tam "załadować duchowe akumulatory" przez uczestnictwo w sakramentach świętych.                      

Nowe przyszło do Kaliningradu wraz z "pierestrojką" Gorbaczowa. Ludzie otrzymali wówczas więcej swobód – w tym również religijne. Z Litwy zaczęli przyjeżdżać katoliccy kapłani. Najpierw w ukryciu, a potem jawnie zaczęli odprawiać Msze Święte. Reakcja władz była różna: od tolerancji do gniewu.                         W Kaliningradzie i w jego obwodzie nie byłoby katolickiej wiosny bez wytrwałości i skuteczności dwóch kapłanów – pionierów. Pierwszym z nich jest litewski ks. Anupras Gauronskas, który pracuje tam od roku 1990. Drugim zaś ks. Jerzy Steckiewicz ze Szczecina, przybyły do miasta nad Pregołą rok później. Dziś kaliningradzcy katolicy to głównie Polacy, Litwini i Rosjanie. Są też, od niedawna, katolicy niemieckojęzyczni, wśród których pracują werbiści z Niemiec: ks. Joachim Meinke i ks. Edward Prawdzik.                         Wiosną roku 1991 wierni obwodu kaliningradzkiego znaleźli się pod jurysdykcją abp. T. Kondrusiewicza, pierwszego apostolskiego administratora dla katolików europejskiej części ówczesnej rosyjskiej republiki związkowej. Energiczny biskup utworzył stosownie do potrzeb wierzących Zachodni Region swojej Apostolskiej Administratury z dwoma dekanatami w Kaliningradzie i Sowiecku wraz z parafiami i ich filiami, mianując ks. prałata Jerzego Steckiewicza wikariuszem biskupim. Ta ostatnia decyzja ułatwiła pracę proboszczom, którzy odtąd nie musieli zwracać się ze wszystkimi sprawami do biskupa, lecz mogli je załatwić na miejscu u wikariusza.               W Kaliningradzie zostały utworzone dwie parafie: p.w. św. Wojciecha Adalberta i p.w. Świętej Rodziny. Parafianie żyli cały czas nadzieją, że władze państwowe zwrócą im zabrane wcześniej kościoły katolickie. Początkowo wierni gromadzili się na Mszy św. przed kościołem p.w. św. Rodziny, zamienionym na filharmonię. Na początku roku 1992 na ul. Maryny Raskowoj (dawnej ul. św. Wojciecha) dzięki organizacji "Kirche in Not" pojawiły się kontenery, w których urządzono kaplicę, biuro parafialne, bibliotekę, a nawet mieszkanie dla księdza. W takich warunkach zaczęło się życie parafii św. Wojciecha Adalberta, kontynuujące dzieło pierwszej parafii p.w. św. Wojciecha, założonej w Koenigsbergu – Królewcu, jeszcze w pierwszej połowie XIII wieku.                                         Dzięki niemieckiej katolickiej wspólnocie "Lumen Christi" sprowadzono do Kaliningradu, w roku 1994, elementy, z których złożono dużą kaplicę dla parafii p.w. Świętej Rodziny i budynki parafialne. Przez pewien czas gromadzili się tam wierni z parafii św. Wojciecha Adalberta.                    Parafia św. Wojciecha czyniła bezskuteczne starania, aby odzyskać przekazany, choć tylko formalnie, kościół p.w. św. Wojciecha. Gdy to się nie udało, postanowiono rozpocząć budowę nowego.                       W pierwszej kolejności oddano do użytku kaplicę p.w. Matki Boskiej Fatimskiej. W każdą niedzielę odprawiano w niej pięć Mszy św.: trzy po rosyjsku i dwie po polsku. Jeszcze nieukończony kościół p.w. św. Wojciecha Adalberta poświęcono w roku 2005.   Prace wykończeniowe w kościele prowadzone są nadal, chociaż ich stan jest już bardzo zaawansowany. Pomieszczenia w podziemiach kościoła i salki katechetyczne w domu parafialnym są już całkowicie wyposażone.

      Problemem jest natomiast sprawa budynku College'u Adalbertinum, w którym będą zdobywać wiedzę miłośnicy filozofii i teologii. Jego budowa zatrzymała się na poziomie parteru z powodu braku środków finansowych.

Leszek Wątróbski

Szczecin