Inż. Aleksander Frejszmidt, Kanadyjczyk polskiego pochodzenia, łączył karierę zawodową z wielkim zamiłowaniem do historii i kultury polskiej. Duża część jego bogatego księgozbioru została przekazana bibliotece Uniwersytetu Torontońskiego. To przy tej okazji prof. Trojanowska poznała inż. Frejszmidta w domu Stefana Głogowskiego. Zapis testamentowy inż. Aleksandra Frejszmidta może być inspirującym przykładem dla innych potencjalnych ofiarodawców na rzecz polonistyki na Uniwersytecie Torontońskim.
Aleksander Frejszmidt (7 kwietnia 1930 – 27 sierpnia 2012)
Biografia Aleksandra Frejszmidta
Aleksander Frejszmidt przybył do Kanady wraz z matką, jako nastolatek po kilku latach powojennej tułaczki w Polsce. Bezustanne przenoszenie się z wioski do wioski, w których często korzystali z opieki lokalnych księży, spowodowane było koniecznością ukrywania się przed reżimem komunistycznym w związku z pozostaniem w Londynie ojca Aleksandra Frejszmidta, zawodowego oficera Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w stopniu majora. Obydwojgu udało się uciec z Polski w węglarce. Po wielu perypetiach połączyli się z ojcem i cała rodzina przeniosła się do Granby w Quebecu.
Aleksander ukończył wydział budownictwa i uzyskał dyplom wykwalifikowanego inżyniera. Po przeprowadzce do Toronto pracował najpierw w TTC, a później w Toronto Hydro, skąd przeszedł na emeryturę.
Nigdy nie zapomniał o swoich polskich korzeniach. Był zapalonym czytelnikiem książek poświęconych historii Polski w XX wieku oraz architekturze i kulturze. Utworzyły one imponujący księgozbiór liczący ponad 2000 woluminów. O ich randze świadczy fakt, że 600 pozycji biblioteka Uniwersytetu Torontońskiego wybrała do swoich zbiorów. Inne rozdzielono do bibliotek w polonijnych organizacjach, takich jak Copernicus Lodge.
Aleksander Frejszmidt i jego rodzina zawsze bronili polskiej racji stanu, szczególnie w latach komunistycznej opresji. Byli dożywotnimi członkami i darczyńcami Polskiego Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku, instytucji, która powstała, by przeciwstawiać się propagandzie nazistowskiej w Ameryce w czasie wojny. Oprócz pomocy finansowej inż. Frejszmidt przekazał Instytutowi Piłsudskiego dokumenty wojskowe swego ojca wraz z jego mundurem i bardzo dokładnymi pamiętnikami.
W opinii Instytutu Piłsudskiego, pamiętniki te są cennym źródłem szczegółów życia zawodowego żołnierza służącego w armii carskiej, później w Legionach armii polskiej pod wodzą Józefa Piłsudskiego, a następnie w czasie drugiej wojny światowej, jako łącznik z armią brytyjską.
W czasie ostatnich piętnastu lat swego życia Aleksander Frejszmidt był stałym towarzyszem pani Barbary Głogowskiej i wraz z nią aktywnie uczestniczył w wielu społecznych i kulturalnych organizacjach polonijnych.
Życzeniem Aleksandra Frejszmidta było, aby jego pasja dla sztuki i historii polskiej wyrażona została po jego śmierci darowizną spadkową, która pomoże utrzymać i rozwinąć studia nad literaturą i językiem polskim na Uniwersytecie Torontońskim.
Maria Świętorzecka
sekretarz Komitetu Wspierania Studiów Polskich na Uniwersytecie Torontońskim
