Kinga Surma pracowała m.in. dla Roba Forda w Radzie Miasta Toronto, od dawna związana z Partią Konserwatywną, kandyduje obecnie z jej ramienia w wyborach w Etobicoke Centre. Kinga urodziła się w Polsce, przyjechała do Kanady z rodzicami jako mała dziewczynka, studiowała na uniwersytecie w Guelph oraz we Francji. W swoich planach – jeśli zdobędzie mandat – ma doprowadzenie do założenia polskiej szkoły w swoim okręgu – nie sobotniej, lecz realizującej program po polsku. Jej kandydatura jest też dobrym przykładem dla innych młodych Polaków, by angażować się w politykę. Obiecuje, że będzie otwarta na polskie sprawy i problemy.
Goniec: Pani chodzi obecnie od domu do domu i rozmawia z wyborcami, a więc o czym ludzie mówią? Z czym się do Pani zwracają?
Kinga Surma: Mówią, że jest im ciężko, że mieszkanie w Toronto jest bardzo drogie, że stracili wiarę w rząd i służbę publiczną, tyle pieniędzy jest marnotrawione, tyle jest skandali; czują, że nic od nich nie zależy, i dlatego szukają kogoś, kto będzie ich reprezentował, będzie ich głosem. Takim człowiekiem, takim kimś jest Doug Ford, myślę, że on odniesie duży sukces.
– Widziałem wiele kampanii i wszyscy tak mówią, gdy chcą uzyskać władzę. Tego rodzaju słowa my, wyborcy, słyszymy co każdą kampanię, a potem jest tak samo.
– Trzeba pokazać ludziom zaangażowanie, zawsze odpowiadam, jak ktoś do mnie dzwoni, chodzę do domów.
– Jak to zrobić, żeby ludzie poczuli, że mają głos, że coś od nich zależy?
– Zbudować silny, dobry zespół i przestrzegać tych właśnie zasad, wrócić do źródeł, by służyć wyborcom, to jest bardzo prosta podstawowa zasada służby w stosunku do elektoratu.
– Pani zdaniem, jakie są dzisiaj największe zagrożenie dla tej prowincji? Stany Zjednoczone wprowadzają cła, widzimy, że nasz dolar jest coraz słabszy, co trzeba zmienić w gospodarce tej prowincji?
– Myślę, że przede wszystkim mamy nadmierne regulacje. Sloganem wyborczym Douga Forda jest „Ontario otwarte dla biznesu”, więc musimy utrzymać niskie opłaty za energię elektryczną...
– Ale jak? Premier Wynne też mówi, że chce niskich opłaty za energię elektryczną, i pożyczyła na to olbrzymie pieniądze, w konsekwencji będzie to kosztowało wiele więcej niż planowana poprzednio podwyżka...
– Oni stracili tak wiele pieniędzy na kontrakty na zieloną energię, trzeba stworzyć środowisko, w którym biznes może prosperować; trzeba stworzyć warunki sprzyjające drobnej przedsiębiorczości; jeśli ludzie z niewielkich firm mówią, że podniesienie płacy minimalnej następuje zbyt szybko i jest zbyt duże, że to sprawi, iż będą redukować zatrudnienie, więc może nie jest to najlepszy wybór w tej chwili. Płaca minimalna być może powinna wzrosnąć, ale powinniśmy dać czas, aby małe firmy mogły zaabsorbować ten koszt. A więc chodzi o to, w jaki sposób oni rządzą – nadmierna regulacja, marnotrawstwo – musimy to zatrzymać.
– Wspomniała Pani o kontraktach na zieloną energię, czy nadal będzie różnica w opłatach za prąd produkowany przez wiatraki i elektrownie słoneczne, czy to będzie się zmieniać?
– W sobotę wybraliśmy lidera i on pracuje nad nową platformą, takie pytania są przedwczesne. Musimy trochę poczekać
– Bill Clinton powiedział kiedyś, że w zasadzie przede wszystkim chodzi o gospodarkę. Pani podziela to zdanie?
– Tak, uważam, że najważniejsze są miejsca pracy, jeżeli ludzie tracą pracę, nie mają pieniędzy, w budżetach domowych nie ma pieniędzy; jeżeli nie mają pieniędzy, żeby wydawać; nie ma pieniędzy krążących w gospodarce, a wtedy są mniejsze wpływy z podatków, a rząd ma mniej do rozdysponowania. A więc, absolutnie, gospodarka to najważniejsza rzecz.
– Doug Ford, nowy lider Partii Konserwatywnej, wygrał między innymi głosami konserwatystów społecznych. Poruszył m.in. temat dostępności aborcji; chodziło o to, że dziewczynki nastoletnie mogą mieć przeprowadzoną aborcję, nie pytając rodziców o zgodę, a jednocześnie potrzebują takiej zgody, żeby choćby pojechać na szkolną wycieczkę. Pani zdaniem, ta sfera powinna być nadal pomijana, czy też powinny być poczynione jakieś ustalenia, na przykład gdy chodzi o nowy program edukacji seksualnej?
– Znów powiem, że te pytania są po prostu przedwczesne. Jeśli chodzi o program edukacji seksualnej w szkołach, to była sprawa, która wpłynęła właściwie podczas mojej nominacji, i wielu rodziców było bardzo sfrustrowanych, że nie było właściwego procesu konsultacji. Jestem bardzo zadowolona, że Doug poruszył tę sprawę podczas debaty na lidera Partii Konserwatywnej. Prawdę mówiąc, myślę, że cały program nauczania we wszystkich przedmiotach powinien być ponownie przeanalizowany, wierzę, że nowy lider wybierze dobrego ministra oświaty, który pomoże mu w tym procesie.
– Po edukacji problemem jest oczywiście służba zdrowia. Jestem tutaj od 30 lat i naprawdę odczuwam pogorszenie się opieki medycznej, liczba błędów lekarskich, o jakich się słyszy, być może wynikające z przeciążenia lekarzy pracą, obłożone chorymi szpitale, łóżka wystawione na korytarze, to już nie ten system opieki medycznej, z którego Kanada była słynna. A więc co robić?
– To, co robili liberałowie przez ostatnie lata zarządzania służbą zdrowia, to mówienie, że przeznaczają nowe środki, ale te środki nie były przeznaczane na zatrudnianie lekarzy, pielęgniarek, budowę nowych szpitali i domów opieki długoterminowej; przeznaczali te pieniądze w bardzo dużej części na administrację. Trudno powiedzieć, co zrobić konkretnie, do momentu aż ma się do dyspozycji wszystkie informacje, a te będziemy mieli wtedy, kiedy zostaniemy wybrani; wtedy możemy dopiero właściwie przeanalizować ten problem. Gdy chodzę od domu do domu, pytam się, czy sądzisz, że w ciągu minionych 10 lat w służbie zdrowia się poprawiło, nikt nie odpowiada, że tak. Nikt!
– Zaczęła Pani karierę od pracy w City Hall u Roba Forda?
– Nie, pracowałam najpierw dla Piotra Milczyna, radnego miasta, ale on wtedy był bardziej konserwatywny, pracowałam dla niego i dla Douga Holidaya.
– Rob Ford często podkreślał, że w mieście jest kultura marnotrawstwa i szastania pieniędzmi..
– Tak samo jest w prowincji, mogę to powiedzieć, bardzo dużo nauczyłam się od Roba Forda i bardzo chciałabym takich samych zmian w prowincji. Żeby te pieniądze zostały uzyskane nie przez wyższe podatki, tylko przez zwiększenie wydajności i ograniczenie marnotrawstwa.
– Jak to zrobić?
– Pierwsze, co można zrobić, to audyt każdego departamentu; zatrudnia się niezależną firmę kontrolującą. Rob tak zrobił to w mieście, a potem każdemu departamentowi powiedział, musicie znaleźć 10 proc. oszczędności.
– Można coś takiego zrobić w prowincji?
– Absolutnie tak, nie mam co do tego żadnych wątpliwości!
– Jeździ Pani do Polski?
– Nie byłam już dziewięć lat, bardzo tęsknię. Powiedziałam młodszej siostrze, że jak wygram, to jedziemy do Polski na wakacje.
– Dziękuję bardzo i życzę sukcesu.
