Koło Pań "Nadzieja" przy SPK nr 20 w Toronto zorganizowało kolejną trzydniową pielgrzymkę do sanktuarium Matki Bożej Różańcowej w Cap-de-la- Madeleine, miejsca uświęconego łaską Boga, w pięknej okolicy nad Rzeką Św. Wawrzyńca. Pielgrzymka, pod przewodnictwem Haliny Drożdżal, pilotowana przez Alę Dragunowską, odbyła się w dniach 24-26 sierpnia 2012 r.
    Pierwszego dnia pielgrzymi mieli okazję zwiedzić sanktuarium Serca Jezusowego w Sherbrooke. Wszyscy byli zauroczeni widokiem, gdzie na wzgórzu, wśród soczystej zieleni pomnik Chrystusa z otwartymi ramionami witał przybyłych, zapraszając do kościółka zbudowanego z kamieni w 1920 r. przez tutejszych farmerów. Miejsce to zasłynęło z licznych uzdrowień, dlatego stało się przystanią pielgrzymów.

    Po dotarciu do Cap-de-la-Madeleine uczestnicy pielgrzymki zostali zakwaterowani w hotelu De-la-Madone. Po kolacji, w najstarszym w Kanadzie kościółku z cudowną figurą Matki Bożej odprawiona była Msza Święta, a po mszy odbyła się procesja ze świecami. Szczególne wrażenie wywierała umieszczona na wodnej wysepce jaśniejąca w blasku świateł biała statua Matki Bożej przystrojona czerwonymi kwiatami. Dużym przeżyciem była celebracja procesji i modlitwy przed ołtarzem, tym bardziej że oprócz języka angielskiego i francuskiego słychać było modlitwy i śpiewy w języku polskim. Sprawili to swoją obecnością: Teresa Klimuszko, Stanisław Ryt i Piotr Skrzypek, członkowie chóru z kościoła św. Stanisława w Toronto, którzy na przemian z księdzem celebrowali procesję.
    Drugiego dnia droga powiodła do małej miejscowości Saint Joachim, gdzie znajduje się piękny kościółek św. Joachima, ojca Najświętszej Marii Panny. Tutaj wiejska zabudowa z kolorowymi dachami, mnóstwem kwiatów zdobiących przydomowe ogródki, zwłaszcza słoneczników, oraz stare zniszczone stodółki stworzyły niesamowity nastrój przywołujący na myśl krajobraz jakby przeniesiony z dawnej Polski.

    Kolejnym miejscem zwiedzania była "Cyklorama Jerozolimy" i Bazylika św. Anny, matki Maryi, w Saint-Anna-de-Beaupre. Święta Anna jest tutaj otoczona największą czcią.
    Następnym punktem programu było miasto Quebec City, stolica prowincji Quebec, i spacer przepięknymi uliczkami starego miasta, zbudowanego na wzór europejski. Niebywałym zjawiskiem jest tu deptak wzdłuż wysokiej skarpy w otoczce malowniczych kawiarenek, sklepików, ulicznych grajków i osób prezentujących swoje talenty artystyczne od malarstwa poprzez sztukę rękodzieła. Poza tym wąskie uliczki starego miasta toną w girlandach barwnych kwiatów.
    Po powrocie do Domu Pielgrzyma pielgrzymi udali się na Mszę Świętą do Bazyliki, której monumentalna budowla robi ogromne wrażenie. Po mszy również procesja ze świecami zakończona modlitwami w małym kościółku, gdzie przed cudowną figurą Matki Bożej każdy zawierzał swoje intencje dziękczynne i prośby, oddając się Jej w całkowitą opiekę. Ze łzami wzruszenia i obietnicą powrotu za rok śpiewano pieśń "Panience na dobranoc".
    W trzecim dniu pod opieką  przewodnika zwiedzane było Oratorium św. Józefa w Montrealu. Przewodnik przybliżył  postać brata Andre, inicjatora budowy Oratorium, przekazując wiele ciekawostek z jego życia. Prawdziwą ucztą dla ducha okazał się tu koncert na mało znanym instrumencie carillon. Carillon to muzyka dzwonów wieżowych. Kiedy pod koniec koncertu zabrzmiała melodia "Ave Maryja", dołączyła swój głos Teresa Klimuszko, co pięknym echem roznosiło się po całym wzgórzu. Ostatnim obiektem zwiedzających była Bazylika Notre Dame w Montrealu, która zawsze bezwzględnie wzbudza podziw swoim wystrojem.
    Sama podróż prócz tego, że uczestnicy zdobywali wiele ciekawych wiadomości przekazywanych przez Alę Dragunowską, była bardzo urozmaicona. Starczyło czasu na modlitwę, którą z wielką pobożnością prowadzili Maryla Zdyb i Józef Kula, na przemawiającą do serc poezję autorstwa Wandy Bogusz, prezentowaną przez Bognę Hipsz, oraz na śpiew i odpowiednią dozę humoru dostarczoną przez Teresę Klimuszko. Dodać należy, że na podróż dla pielgrzymujących pyszne kanapki przygotowała Laura Wieczorek. Trudno opisać wszystkie wrażenia i odczucia, jakich doznali pielgrzymi. Najważniejsze, że  przeżyciom, co wynikało z podsumowania, towarzyszyły radość i wzruszenie ze wspólnie spędzonych chwil, często wpływających na przemianę serc.
Uczestniczka pielgrzymki T.K.

Od wielu lat utracone dziedzictwo polskiej myśli politycznej okresu dwudziestolecia międzywojennego stara się przywrócić, wydając prace największych polskich ideologów i publikacje niezwykle reprezentatywne dla polskiego przedwojennego życia politycznego, Wydawnictwo Antyk Marcina Dybowskiego. Jedną z ostatnich publikacji jest reprint tłumaczonej z francuskiego pozycji, wydanej przez Księgarnię św. Wojciech, "Izrael. Jego przeszłość i przyszłość" autorstwa H. De Vries de Heekelingena.

O antyżydowskim charakterze publikacji katolickich w II RP wspominał w artykule "Cienie przeszłości" zamieszczonym na stronie academia.pan Grzegorz Krzywiec z Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk, pisząc: "Lata 20. pokazały jeszcze jeden element polskiego antysemityzmu: jego ścisłe związki z popularną mentalnością religijną. Ich symbolem mogą być losy poznańskiej Księgarni św. Wojciecha, jednego z głównych wydawców popularnej literatury religijnej w Polsce, a zarazem największego popularyzatora publikacji antysemickich".

Jedną z publikacji, o których wspomina Grzegorz Krzywiec, jest właśnie praca autorstwa H. De Vries de Heekelingena. Pracę tę rozpoczyna wstęp pochodzący od katolickiego wydawnictwa autorstwa Ludomira Czerniewskiego. We wstępie wydawnictwo stwierdza, że celem publikacji jest opis zjawiska Żydów bez popadania w skrajność (czy to antysemicką, czy filosemicką). W swoim wstępie wydawnictwo skupiło się na obecności Żydów w Polsce. Zdaniem wydawnictwa Żydzi powszechnie handlowali słowiańskimi niewolnikami. A od XIII wieku, Żydzi uzależnili od siebie władców Polski, i korzystając z tego, pasożytowali na Polsce i Polakach (czerpiąc zyski z lichwy, ceł, licencji na wydobycie, poboru podatków i emisji waluty). Przywileje żydowskie gwarantowali polscy władcy, żydowskim praktykom sprzeciwiał się Kościół katolicki, który w trzy lata po nadaniu jednego z pierwszych przywilejów żądał separacji Żydów i gojów, uznawał Żydów za przewrotnych i zdemoralizowanych, zabraniał Żydom korzystać z gospód i łaźni chrześcijańskich, posiadania niewolników, sług i mamek chrześcijańskich, potępiał lichwę praktykowaną przez Żydów, zabraniał przyznawania Żydom urzędów i praw pobierania danin. W kolejnych uchwałach synodalnych zabraniał handlu i relacji z Żydami. Władza świecka ignorowała żądania Kościoła i wspierała społeczność żydowską. Pokojowe usposobienie Polaków (odmienne od usposobienia zachodnich Europejczyków) miało, zdaniem katolickiego wydawnictwa, "podsunąć Żydom myśl całkowitego w przyszłości opanowania Polski". Władzę królewską w filosemityzmie wspierała szlachta. W czasach nowożytnych Polska stała się dla Żydów rajem, centrum ich społeczności, krajem, gdzie mieli zapewnioną samorządność. Dynamizm społeczności żydowskiej miał, zdaniem katolickiego wydawnictwa, doprowadzić do zagłady gospodarczej Polski, zniewolenia włościan i mieszczan, a w konsekwencji zaborów. Pod zaborami zwolennikiem tezy o destruktywnej roli Żydów był Stanisław Staszic (a po nim Jan Jeleński, wydawca tygodnika "Rola", Roman Dmowski i wielu innych), a na rzecz społeczności żydowskiej działał Wielopolski.

H. De Vries de Heekelingen w swej książce uznał, że: od tysiącleci ludzkość trapi problem żydowski, którego nie dało się rozwiązać ani prześladowaniami Żydów, ani chrzczeniem ich, ani asymilacją Żydów z tubylcami. Przyczyną problemu żydowskiego, zdaniem autora książki, miała być: obcość Żydów, dążenie Żydów do władzy nad światem i wsparcie Żydów dla destrukcyjnych ruchów rewolucyjnych (w tym i komunizmu). Zdaniem francuskiego publicysty, "antysemityzm pojawiał się u wszystkich ludów, we wszystkich wiekach, wśród wszystkich religii i cywilizacji", i wszędzie miał ten sam przebieg: pojawienie się Żydów wśród tubylców nie mających antyżydowskich uprzedzeń, nabycie przez społeczność żydowską przywilejów kosztem tubylców, pojawienie się antysemityzmu wśród dyskryminowanych i zmarginalizowanych tubylców. W swej książce autor przybliża czytelnikom zgodne ze schematem losy Żydów w: Egipcie, Palestynie, krajach Morza Śródziemnego, Cesarstwie Rzymskim, katolickiej Europie, Francji, Niemczech, Belgii, Holandii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii. W swoich opisach autor obficie cytuje teksty źródłowe żydowskich autorów.
Za jedną z najważniejszych przyczyn destruktywnej roli Żydów autor "Izraela. Jego przeszłości i przyszłości" uznał Talmud (opisując jego historię i zawartość, autor stwierdził, że Talmud zawiera często schizofreniczne brednie i wyraz chorego zainteresowania patologiami życia seksualnego). Zdaniem H. De Vries de Heekelingena, Talmud: zezwala na wykorzystywanie i okradnie gojów, uznaje gojów za nie ludzi, tylko człekokształtne bydło, nakazuje ukrywanie talmudycznych nauk przed gojami (znajomość hebrajskiego wśród gojów wymusiła wydawanie przez Żydów ocenzurowanych wydań Talmudu i uczenie ukrywanych wersetów ustnie), wychowuje Żydów w nienawiści do gojów, uznaje kobiety za przedmiot służący Żydom do zaspokajania wszelkich perwersyjnych zachcianek, zawiera przepisy rytualnego oczyszczania, tak jakby Żydzi cierpieli na zaburzenia kompulsywne, wykazuje niezdrowe zainteresowanie patologiami życia seksualnego. W swej pracy francuski publicysta, cytując stwierdzenie Bernarda Lazara, że Talmud, judaizm rabiniczny, "Wyłączył Izrael ze wspólnoty narodów, uczynił z niego zdziczałego samotnika, zbuntowanego przeciw wszelkiemu prawu, wrogiego wobec wszelkiego braterstwa, zamkniętego dla każdej myśli pięknej, szlachetnej i wspaniałomyślnej, uczynił z Izraela naród nędzny i mały, zgorzkniały w odosobnieniu, ogłupiały na skutek wychowania ciasnego, zdemoralizowany i spaczony przez nie dającą się usprawiedliwić pychę". Zdaniem autora "Izraela. Jego przeszłości i przyszłości", "Talmud urobił ostatecznie mózgi żydowskie", by "nienawiść i pogarda, głoszone przez długie wieki, ustaliły się ostatecznie w umyśle żydowskim". Zdaniem H. De Vries de Heekelingena, Talmud ograniczył intelektualnie Żydów i zamknął ich w nienawiści i zabobonach, odpowiada za to, że "Żyd bezsprzecznie posiada dwie moralności, jedną dla bliźnich, to znaczy dla Żydów, inną zaś posługuje się w stosunkach z gojami". Według francuskiego publicysty, Talmud "stworzył umysłowość, która nie posiada żadnego powinowactwa z chrystianizmem, i będzie stale w sprzeczności z umysłowością chrześcijan".
Według autora "Izraela. Jego przeszłości i przyszłości", Żydzi mają skłonność do niszczenia ustroju społecznego w celu budowy nowego utopijnego ustroju. Dodatkowo widzą siebie w roli przywódców rewolucji. Zdaniem H. De Vries de Heekelingena, Żydzi odrzucają cywilizację zachodnią, bo jest ona całkowicie obca tożsamości żydowskiej (której bliski jest komunizm). Zdaniem francuskiego autora, "komunizm to nic innego, jak całkowity triumf wartości żydowskich nad wartościami chrześcijańskimi", a "wszelkimi ruchami rewolucyjnymi, począwszy od rewolucji francuskiej, kierowali Żydzi". Zdaniem autora książki, Żydzi: swoją tożsamością przesiąkli ruch socjalistyczny, zdeterminowali ideowo rewolucję francuską, personalnie angażowali się w masonerię, działalność partii socjalistycznych i liberalnych, ponoszą całkowitą odpowiedzialność za sowieckie zbrodnie (byli przewodnią siłą w ZSRS, stworzyli ideowe podstawy komunizmu, sfinansowali ruch komunistyczny i rewolucję bolszewicką w ZSRS, przeprowadzili komunistyczną rewolucję na Węgrzech, byli uprzywilejowaną klasą społeczną, podczas gdy prześladowano chrześcijan). Pisząc o dominacji Żydów w ZSRS, H. De Vries de Heekelingen przytoczył bardzo szczegółowe dane.
Według autora "Izraela. Jego przeszłości i przyszłości", Żydzi w dążeniach do władzy nad światem posługują się: demoralizowaniem gojów oraz niszczeniem chrześcijaństwa (tak bardzo nienawidzą Jezusa i jego wyznawców), gospodarki wolnorynkowej (komunizm daje im możliwość kontroli całej upaństwowionej własności), państw narodowych, więzi narodowych, wprowadzaniem w życie globalnej władzy światowej (za pośrednictwem globalizacji i masonerii). Zdaniem H. De Vries de Heekelingena, "Żyd uwziął się na naszą religię, naszą cywilizację, owoce naszego trudu i na naszą wolność. Musimy więc my, chrześcijanie i Ariowie, bronić się. Zdaniem francuskiego publicysty, Żydzi, by zdobywać kontrolę nad gojami, gotowi są udawać nawrócenia i asymilację z tubylcami (udawać, bo pozostają w swojej totalitarnej i rasistowskiej mentalności wyrosłej z Talmudu, judaizmu, ustroju kahalnego, teokracji rabinów – szczególnie widocznej wśród prymitywnych Żydów z Europy Wschodniej). Zdaniem autora książki, społeczności żydowskie domagają się zniesienia wszelkich barier w napływie Żydów, wykorzenienia chrześcijaństwa z życia publicznego, pełnej laicyzacji państwa, usunięcia z administracji gojów nielojalnych wobec Żydów, filosemickiej cenzury, uniformizacji stosunków społecznych.

Z niezwykłą i żarliwą sympatią autora "Izraela. Jego przeszłości i przyszłości" spotkała się idea syjonistyczna i syjonizm, emigracja do Palestyny, nowoczesny nacjonalizm żydowski, które uzdrowią i uszlachetnią duszę żydowską. Zdaniem H. De Vries de Heekelingena, celem syjonizmu jest utworzenie nowego państwa żydowskiego wolnego od patologii widocznych w społeczności żydowskiej. W swej książce H. De Vries de Heekelingen bardzo dokładnie opisuje organizacje syjonistyczne, historię zasiedlania Palestyny, żydowskie ugrupowania w Palestynie, kibuce. Francuski publicysta cnotliwość syjonistów sławi, przywołując obraz Arabów - leni, którzy z Palestyny urządzili nieurodzajną pustynię (i których z nędzy wyciąga przyjazna ręka syjonistycznego osadnika). Według autora książki, syjoniści odrodzili Palestynę, odnieśli ogromne sukcesy w palestyńskim rolnictwie, palestyńskim uprzemysłowieniu i modernizacji. Francuski publicysta domagał się oddania pod żydowską kolonizację Palestyny, Jordanii, Syrii i Iraku.

Jan Bodakowski
Polska

W sali BHP Stoczni Gdańskiej powstaje nowy niezależny byt niepodległościowy: Związek Strzelecki Rzeczypospolitej.
Nie przypadkiem nowa organizacja, Związek Strzelecki Rzeczypospolitej, proklamuje dziś swoje powstanie w tak znamienitym miejscu jak kolebka "Solidarności" i w tak symbolicznym czasie jak 32. rocznica podpisania Porozumień Sierpniowych i 30. rocznica powstania Solidarności Walczącej. W walce o nową jakość odmeldowujemy się dziś w sali BHP Stoczni Gdańskiej, by oddać hołd niezłomnym załogom zakładów Trójmiasta i działaczom WZZ-ów, zapewniając jednocześnie wszystkich zainteresowanych, że sztafeta niepodległości wciąż trwa i właśnie uzyskuje nową odsłonę. A młodsi i starsi patrioci "odliczają się" dziś na nowo.
31.08.2012 r.
Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do kontaktu: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..">Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..
Związek Strzelecki Rzeczypospolitej jest patriotycznym i proobronnym, dobrowolnym, samorządnym i niezarobkowym stowarzyszeniem młodzieży polskiej i osób dorosłych – jest bezpośrednim spadkobiercą ideowym i duchowym oraz kontynuatorem Związku Strzeleckiego z lat 1910–1914 i 1919–1939.
Związek Strzelecki Rzeczpospolitej, przygotowując Polaków do służby obywatelskiej, kieruje się w swojej działalności jedynie względami dobra państwa polskiego, a jako organizacja z ducha i czynu apolityczna, służy tylko dobru Rzeczypospolitej Polskiej. Podobnie jak w okresie II RP, hołduje ideologii piłsudczykowskiej (ideologii państwowotwórczej), na którą składa się zbiór podstawowych poglądów i wartości prezentowanych przez twórcę Związku Strzeleckiego – Marszałka Józefa Piłsudskiego, oraz jego najbliższych współpracowników, organy prasowe i akty prawne obozu piłsudczykowskiego w II RP oraz Prawo strzeleckie i Przyrzeczenie strzeleckie. Związek Strzelecki Rzeczypospolitej przybliża swoim członkom podstawowe założenia tej ideologii przez działalność bezpośrednich przełożonych, terenowych i centralnych komórek organizacyjnych odpowiedzialnych za sprawy wychowawczo-szkoleniowe oraz władze wszystkich szczebli.
Podstawę do pracy wychowawczej w Związku Strzeleckim Rzeczypospolitej stanowią: etyka chrześcijańska, tradycje walk niepodległościowych i tradycja strzelecka, a w szczególności Prawo strzeleckie i Przyrzeczenie strzeleckie.
Związek Strzelecki Rzeczypospolitej działa jedynie godziwymi metodami, zgodnymi z ogólnie przyjętymi normami moralnymi, społecznymi i prawnymi. Realizując statutowe cele i zadania, Związek Strzelecki Rzeczypospolitej pragnie przedłużać i uzupełniać wpływy wychowawcze wojska i szkolnictwa państwowego na terenie pozawojskowym i pozaszkolnym, w celu wytworzenia w społeczeństwie trwałych grup społecznych, oddanych Państwu, i w celu wykształcenia przez te ośrodki typu "obywatela – żołnierza", w myśl zasady "każdy obywatel – żołnierzem, każdy żołnierz – obywatelem".
Ponadto Związek Strzelecki Rzeczypospolitej zamierza wychowywać pokolenia wartościowych, nowoczesnych obywateli, potrafiących w sposób twórczy współdziałać z innymi w pracy mającej na celu potęgowanie sił życiowych państwa, kierowania jego losami, bronienia go i wreszcie przekształcania jego form w zależności od zmiennych warunków życia.

ROTA PRZYRZECZENIA
CZŁONKÓW
RZECZYWISTYCH ZWIĄZKU STRZELECKIEGO
RZECZYPOSPOLITEJ
Wstępując w szeregi członków rzeczywistych Związku Strzeleckiego Rzeczypospolitej, w obliczu Boga i zebranych strzelców, na wszystko, co dla mnie najświętsze, przyrzekam i ślubuję:
Służyć wiernie Rzeczypospolitej Polskiej w każdym czasie i miejscu,
jej dobro i pomyślność przyjmując za wartość najwyższą, dbać o dobro i rozwój Związku, powinności swoje oraz rozkazy przełożonych w Związku Strzeleckim Rzeczypospolitej wypełniać, powierzonych mi tajemnic nie ujawniać, braci strzeleckiej w potrzebie nie opuścić bez względu na to, co by mnie spotkać miało.
Tak mi dopomóż Bóg.

***

Ahoj strelci a strelćatá,
SZANOWNI STRZELCY,
KOLEŻANKI I KOLEDZY
Bliskość geograficzna i kulturowa Słowaków, jak też podobieństwo językowe ułatwia współpracę i jest niemal genetycznie przekazywanym impulsem: Słowacy to nasi przyjaciele.
Strzelcy z Polski, zajmujący się strzelectwem dynamicznym, stworzyli wraz z przyjaciółmi ze słowackiej strony organizację rozwijającą ten impuls, jest to Liga IPSC Slovensko-Polska.
Oto historia jej powstania i działalności. SPL – historia SPL sięga roku 2005, kiedy to po zakończeniu Mosquito Meczu, podczas długich, nocnych polsko-słowackich rozmów, "urodził się" pomysł, aby strzelać zawody IPSC pomiędzy dwoma narodami – Polakami i Słowakami – w obydwóch krajach. Pomysłodawcami tej idei byli Paweł Zember, Tadeusz Noga, Peter Brazdil i kilku innych obecnych w tym historycznym momencie strzelców. Nie jest zresztą ważne kto... liczy się idea!!! W krótkim czasie przeszliśmy do czynów, ustalając zasady, na jakich te wspólne zawody mają się odbywać. Nie trzeba mówić, że aby cały pomysł miał ręce i nogi, potrzebny był "doping", którego raz dostarczała strona polska, a drugi słowacka. A może odwrotnie??? SPL-ka wystartowała na Wielkanoc roku 2006 w Krakowie na strzelnicy hotelu Twierdza i polegała na przemiennym organizowaniu zawodów, na zasadzie wy u nas, a my u was. I ten system działa po dziś dzień.
Początek wspólnego współzawodnictwa przebiegał pod hasłem "D-miss" (!!!), pomimo że ten sławny miss nie został zdobyty na strzelnicy. Niemniej jednak przeszedł do historii SPL-ki. Wszystkie mecze charakteryzują się wspaniałą atmosferą, doskonałą zabawą i perfekcją organizacji zawodów przy udziale klubów: SKP Trenczyn, KPSN Nitra, Magnum Rimawska Sobota, SKP Luger Zilina po stronie Słowacji i ZSD Kraków jako Polska. Jak to jest zawsze po meczach IPSC, najbardziej wszystkich strzelców cieszy to, co dzieje się po...!!! Rozmowy, wymiana informacji, nowinek nie tylko związanych z konkretnym meczem. I to jest to, co łączy nas, wszystkich strzelców IPSC, dzięki idei SPL-ki.
Witold Jasek
komendant ZS Strzelec
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

W południowych zabudowaniach klasztornych bazylianów, w latach 1823–1824 więziono filomatów i filaretów – a w ich liczbie Adama Mickiewicza. Poeta opisał te wydarzenia w "Dziadach". Dziś jedna z sal byłego więzienia jest nazywana "Celą Konrada", o czym przypominają tablice pamiątkowe. W klasztorze w latach 1830–1831 więziono też uczestników litewsko-polskiego powstania.

Klasztor położony jest w samym sercu Wileńskiej Starówki. Po odzyskaniu przez Litwę niepodległości budynek klasztorny odzyskała Kuria Wileńska, a w roku 1992 w Celi Konrada odrodzono tradycję "Śród Literackich". W pierwszej reaktywowanej "Środzie" brał udział Czesław Miłosz, który wówczas z rąk przewodniczącego Litewskiego Sejmu Vytautasa Landsbergisa odebrał honorowe obywatelstwo Republiki Litewskiej.
Klasztor Bazylianów oraz świątynia p.w. św. Trójcy zostały ufundowane w roku 1514 jako obiekty prawosławne przez hetmana wielkiego litewskiego ks. Konstantego Ostrogskiego dla uczczenia zwycięstwa nad wojskami moskiewskimi w bitwie pod Orszą. Cerkiew p.w. św. Trójcy jest świątynią trójnawową typu halowego. Do południowej ściany świątyni przylegają kaplice p.w. Podwyższenia św. Krzyża i kaplica Tyszkiewiczów z kryptą grobową, do północnej zaś – kaplica p.w. św. Łukasza. Dwie wyższe smukłe wieże w stylu baroku wileńskiego wznoszą się przy elewacji tylnej. We wnętrzu zachował się nagrobek burmistrza Wilna Atanazego Bragi z 1576, z widoczną inskrypcją w języku ruskim, płyta nagrobna sióstr Jeleńskich z 1758 z napisem polskim, zaś w kaplicy Tyszkiewiczów także fragmenty grobu Barbary Tyszkiewiczowej, którego prawdopodobnym projektantem był Matteo Castelli.

Cerkiew stoi pośrodku rozległego dziedzińca, otoczonego z dwu stron przez trójkondygnacyjne skrzydła klasztoru bazyliańskiego z przeł. XVIII i XIX wieku. Przed wejściem, na gmachu klasztoru, w roku 1992 (na miejscu starej, litewsko-rosyjskiej) wmurowano tablicę z napisem w językach polskim i litewskim, informującą, że był tam więziony Adam Mickiewicz.
Obecnie zespół budynków sakralnych w Wilnie, przy Aušros Vartųgatvė 9 (Ostrobramskiej) administrowany jest przez greckokatolicki Zakon Bazylianów Świętego Jozafata. Po zawarciu unii brzeskiej monaster Trójcy św. stał się przedmiotem ostrego sporu pomiędzy prawosławnymi a unitami, rozstrzygniętego ostatecznie w roku 1609 przez sąd królewski na korzyść tych drugich. Mnisi, którzy nie pogodzili się z postanowieniami unii, założyli w bliskiej okolicy klasztoru nowy monaster św. Ducha w Wilnie. Obydwie wspólnoty przez kilkanaście lat prowadziły polemikę prawosławno-unicką.

Organizacja klasztoru Trójcy św. stopniowo upodabniała się do modelu życia w klasztorach rzymskokatolickich. W XVIII wieku monaster był głównym ośrodkiem reformy zakonu bazylianów, a jego przełożony jako protoarchimandryta miał honorowe pierwszeństwo przed innymi zwierzchnikami klasztorów tego zakonu.

Po roku 1761 klasztor został przebudowany według projektu Glaubitza. Wnętrze jego cerkwi poddano wówczas gruntownej latynizacji, wzniesiono nową bramę wjazdową, zwaną Wrotami Bazyliańskimi.
Po rozbiorach Polski, gdy Wilno znalazło się w granicach Imperium Rosyjskiego, klasztor Bazylianów działał początkowo bez przeszkód. Dopiero w roku 1823 władze carskie zarekwirowały zakonnikom część kompleksu z przeznaczeniem na więzienie. Od roku 1839 monaster Trójcy św. znajdował się w rękach mnichów prawosławnych, zaś od 1845 na jego terenie działało prawosławne seminarium duchowne. W latach sześćdziesiątych XIX wieku całość zabudowań przebudowano, by zatrzeć wprowadzony przez bazylianów zlatynizowany wygląd klasztoru, zastępując go architekturą bizantyńsko-rosyjską. Po roku 1937 prawosławni mnisi opuścili kompleks, zaś cerkiew została zamknięta.
Po II wojnie światowej klasztor został przekazany Instytutowi Inżynierów Budownictwa, zaś cerkiew pozostawała nieczynna i ulegała stopniowej dewastacji. Po rozpadzie ZSRS obiekty odzyskała rzymskokatolicka diecezja wileńska, sprowadzając do nich ponownie bazylianów z Ukrainy. Podjęto wówczas remont cerkwi i monasteru, stopniowo przywracając świątynię do użytku liturgicznego, wstawiając zupełnie nowe wyposażenie. Od roku 2009 w dobudowanym do cerkwi budynku eksponowana jest wystawa poświęcona pobytowi Adama Mickiewicza w Wilnie i rekonstrukcja Celi Konrada.

Tekst i zdjęcia Leszek Wątróbski
Szczecin