Rozpoczęła go prezentacja trzech filmów dokumentalnych w sali widowiskowej. Pierwsze dwa były poświęcone osobie Marszałka: „Legiony – drogi przez Kielce” i „Piłsudski – kieleckie wspomnienia”. Obydwa zawierały archiwalne filmy i zdjęcia, opatrzone komentarzami współczesnych historyków i recytacjami Marszałka, w którego wcielił się znany aktor Jan Nowicki. Trzeci film przybliżył licznie zebranej widowni postać majora Mariana Przyłuskiego – budowniczego i dyrektora do II wojny światowej Domu WF i PW (obecnego WDK), postaci o niezwykle bogatej biografii, zakończonej tragiczną śmiercią w niemieckim oflagu.
Po projekcji kierownik działu animacji i edukacji kulturalnej Marcin Januszek zaprosił zebranych do głównego holu dolnego, gdzie odbyła się inscenizacja historyczna Studia Teatralnego „LS”, działającego przy WDK. Tańce sprzed 150 lat i wspomnienia Marszałka o domu rodzinnym w Zułowie przeczytane przez młode aktorki zostały dopełnione przez wzruszającą recytację wieloletniego aktora Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, a jednocześnie twórcę zespołu teatralnego – Lecha Sulmierskiego.
Gdy wybrzmiały ostatnie strofy pieśni patriotycznej z okresu Powstania Styczniowego, pan dyrektor Jarosław Machnicki zaprosił zebranych do sali kominkowej, aby uczestniczyć w ceremonii odsłonięcia popiersia. Zanim to nastąpiło, Gospodarz serdecznie powitał zacnych gości: Henryka Dłużewskiego, który w tym roku obchodził 101 urodziny – niestrudzonego „świadka epoki”, a jednocześnie od ponad 30 lat współorganizatora wydarzeń patriotycznych w regionie świętokrzyskim i rekonstruktora przedwojennych pomników zniszczonych przez okupantów; Jacka Skoczylasa – wnuka mjr. Mariana Przyłuskiego; Wandę Sojecką z Wrocławia – wnuczkę kpt. Jana Ostachowskiego (legionisty, posła na Sejm II Rzeczypospolitej, rozstrzelanego przez Niemców 12 VI 1940 r.); Grzegorza Mazura – dyrektora firmy budowlanej „Unimax Development” w Kielcach i głównego fundatora popiersia, które zaprojektował znany artysta rzeźbiarz Paweł Pietrusiński (także autor pomnika J. Piłsudskiego na koniu w Kielcach na pl. Wolności), oraz senatora VI i VII kadencji profesora Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach pana Adama Massalskiego – niezwykle zasłużonego na polu wychowania młodego pokolenia Polaków.
Czwórka legionistów zgrabnie zsunęła biało-czerwoną flagę z popiersia i naszym oczom ukazała się starannie, z pietyzmem oddana postać Marszałka. Podniosły nastrój ubogacił tańcem towarzyszący całej uroczystości zespół artystyczny, a wspólny śpiew piosenki „Legiony to – żołnierska nuta…” gromkim echem wzbił się pod kasetonowy sufit reprezentacyjnej sali dawnego „Domu Żołnierza”. Następnie Pan Dyrektor wzniósł jubileuszowy toast, a na parkiet wjechał rocznicowy tort z okazji 85. rocznicy podjęcia inicjatywy budowy Domu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, który dzięki ogromnemu zaangażowaniu władz cywilnych i wojskowych coraz bardziej rozszerzał zakres swojej działalności.
Uroczystość powoli dobiegała końca, ale towarzyskim rozmowom i wspomnieniom nie było końca. Szczególny mir otaczał weteranów i kombatantów, wokół których gromadziło się liczne grono słuchaczy. Niestety, czas naglił, zbliżała się pora odjazdu do Warszawy. W kuluarach trwała w najlepsze wystawa filatelistyczna zorganizowana przez Polski Związek Filatelistów w Kielcach pt. „Odzyskanie Niepodległości”.
Znając ogromną pasję i fachowość dyrektora Machnickiego (notabene posiadacza bogatego zbioru przedwojennych widokówek i kart pocztowych oraz filmów) oraz jego współpracowników, jestem przekonany o rozmachu i pomysłowości obchodów 100. rocznicy odzyskania przez nasz Naród niepodległości. Zapewniam solennie, że w przyszłym roku atrakcji w Kielcach (poza geologicznymi, historycznymi, kulturalnymi i religijnymi jak zawsze) nie zabraknie. Stąd moje – w imieniu Pana Dyrektora – zaproszenie do wszystkich Polaków na obczyźnie: ZAWITAJCIE DO KIELC – MIASTA LEGIONÓW!!!
Sprawozdanie z uroczystości w Kielcach, opisał oraz reprezentował Stowarzyszenie Józefa Piłsudskiego „Orzeł Strzelecki” w Kanadzie społecznik narodowy
Wojciech Tomkiel
Szczęść Boże, Wojciechu, w dalszej działalności katolicko-narodowej.
Stowarzyszenie Józefa Piłsudskiego „Orzeł Strzelecki” w Kanadzie.
Komendant Grzegorz Waśniewski
Od prawej: kpt Tadeusz Zyzik ze Stowarzyszenia Pamięci Narodowej „Czwartak” w Kielcach, Grzegorz Waśniewski, założyciel i prezes Stowarzyszenia Józefa Piłsudskiego „Orzeł Strzelecki” w Kanadzie, Wojciech Tomkiel, kielczanin mieszkający w Warszawie, organizator podróży po Polsce Grzegorza Waśniewskiego i Krzysztof Witkowski ze Stowarzyszenia Pamięci Narodowej „Czwartak” w Kielcach
Kielce. 12.11.2017 / Fot. Kamil Król / Radio Kielce