Jest rok 2006, Mississauga. Zwyczajny dzień dla Stevena, ucznia 10 klasy szkoły średniej St. Aloysius Gonzaga High School. Zwyczajna też kolejna lekcja historii, aż do chwili, gdy nauczyciel zaczął opowiadać o ciekawym niedawnym odkryciu – odkopaniu w pobliżu Dąbrowy Tarnowskiej w Polsce wojskowego samolotu z czasów drugiej wojny światowej.
Załogę jego stanowiło 5 Kanadyjczyków, Brytyjczyk i Irlandczyk. Samolot leciał, wioząc pomoc dla walczącej w powstaniu Warszawy. „Halifax JP 276 A” – nauczyciel podał nazwę samolotu. W tej samej chwili serce Stevena zabiło mocno, przed oczyma przesunęła mu się cenna rodzinna fotografia, podniósł rękę. – Jednym z lotników w tym samolocie był Harold Brown, wujek mojej mamy. Nauczyciel z niedowierzaniem spojrzał na ucznia, wydawało się to przecież nieprawdopodobne.
A jednak...
Sierpień 1944. W Warszawie trwa powstanie. Nad Dąbrową Tarnowską, małym, położonym w południowej Polsce miasteczkiem, przelatują samoloty lecące z Włoch. Mieszkańcy wiedzą, że to pomoc dla Warszawy. „Byle się tylko im udało, byle się tylko udało...” to ich jedyna myśl, gdy zatrzymują wzrok na mknącym w ciemności nocy samolocie. Wkoło słychać także wrogie odgłosy czyhających niemieckich maszyn.
4 sierpień 1944 godz. 19.56, Włochy. Z bazy lotniska Campo Casale w Brindisi startuje samolot Halifax JP 276 A.
Sierpień 1944, Kanada. Henry Brown, pracując na swojej farmie, czeka na każdą wiadomość od jedynego syna, który jest lotnikiem, stacjonuje obecnie we Włoszech. Myśl o nim przynosi każde spojrzenie na błękitne niebo.
5 sierpnia 1944, godzina 4 nad ranem. Huk i eksplozja przerywa czujny sen mieszkańców Dąbrowy Tarnowskiej...
Dalszy ciąg tej pasjonującej historii, która w przedziwny sposób dla rodziny H. Browna znalazła zakończenie na szkolnej lekcji historii w Mississaudze w 2006 roku, zapisany jest na planszach wystawy: Kanadyjscy lotnicy na pomoc powstańczej Warszawie. Wystawa ta wędruje obecnie po kanadyjskiej ziemi. Opowiada o synach tej ziemi, którzy brali udział w niebezpiecznych lotach, wioząc pomoc dla Warszawy.
Wystawa, dzięki staraniom pana Romana Baranieckiego i Andrzeja Kawki, odwiedziła już Mississaugę i London, a obecnie można ją zobaczyć w Hamilton Public Library, 55 York Blvd. Wystawa otwarta będzie do 28 listopada 2016. Zapraszamy całą Polonię, w szczególności nauczycieli i młodzież szkolną oraz organizacje polonijne, by odwiedzili wystawę i w ten sposób nie tylko wzbogacili swoją wiedzę o historii Kanady i Polski, ale także oddali hołd kanadyjskim lotnikom, którzy walczyli o naszą wolność.
Marta Juza-Jakubowska
