Na zjeździe tym powołano Główny Komitet Milenium. W jego skład wchodzili: prezes ZG KPK, prezesi okręgów KPK, sześciu przedstawicieli duchowieństwa wybranych przez polskich księży, prezesi organizacji posiadających więcej niż 3 oddziały oraz 25 osób wybranych przez zjazd. Wybrany Komitet miał za zadanie zorganizować zbiórkę pieniędzy i obchody. Pierwsze wpłaty pieniężne pochodziły od samych delegatów, którzy zakładali zebranie 1.000.000 dolarów do 1966 r.
Wydano odezwę mówiącą: „Polacy wzywamy Was do nadzwyczaj skromnego wysiłku dla sprawy niezwykłej wagi – trwałego uczczenia Tysiąclecia Polski Chrześcijańskiej. Dar na Fundusz Milenium – to nie ofiara, to prawdziwy zaszczyt”. Wezwanie zostało podpisane przez cały Komitet na czele z Adamem Misiakiem – przewodniczącym, i ks. prowincjałem Michałem Smithem OMI – wiceprzewodniczącym. Niestety, pomimo apeli i żmudnej pracy Komitetu efekty zbiórki nie były do końca zadowalające. Znaczna poprawa nastąpiła dzięki niesamowitej aktywności i włożonej pracy przez ks. M. Smitha, on, objeżdżając parafie, mobilizował księży i wiernych, a także przedstawicieli różnych organizacji do większej aktywności i hojności.
Należy tu stwierdzić, że zarówno w przeszłości, jak i obecnie Polonia kanadyjska ma olbrzymie wsparcie wśród duchowieństwa, bez którego działalność organizacji, jak i życie niezorganizowanej części społeczeństwa byłoby znacznie uboższe nie tylko w sferze duchowej. Wracając do pomnażania Funduszu Wieczystego, wszystko zaczęło się od szczęśliwego pomysłu wspomnianego Adama Misiaka, który wprowadził go w czyn, przekonując władze Fundacji – przy poparciu ks. M. Smitha – do zorganizowania „binga”. „Bingo” prowadzone przez wolontariuszy przez okres dwudziestu lat przyniosło dochody 1.117.085 dolarów. Kolejnym wyzwaniem, przed którym stanął Główny Komitet Milenium, było odpowiednie wykorzystanie zbieranych funduszy. Już po zarejestrowaniu Fundacji w dniu 17 VI 1964 r. jako organizacji charytatywnej, zaakceptowaniu statutu i otrzymaniu patentu inkorporacyjnego, odezwały się głosy krytyczne sugerujące, że powinno się zmienić nazwę Milenium Polski Chrześcijańskiej na Milenium Polski. Sugerowano także, by zamiast łożyć na Fundusz Wieczysty w Kanadzie, zbudować Pomnik Wieczysty w Polsce. Tym pomnikiem miałaby być na przykład budowa dworca kolejowego w Warszawie. Te i inne sugestie były inspirowane i monitorowane przez władze komunistyczne w Polsce, które nawet powołały, a dokładniej polska ambasada w Kanadzie, „Polish Canadian Millenium Committee” i wszczęły zbiórkę pieniędzy. Na szczęście wszystkie te plany spaliły na panewce i Fundusz przetrwał ten trudny okres. Chociaż osobowość prawną uzyskał w 1964 r., to uważa się, że ukoronowaniem starań o jego stworzenie jest 1966 r. Odpowiednie dokumenty i podanie do Sekretarza Stanu złożyli i pierwszymi dyrektorami Funduszu zostali: Teodor Barankiewicz, Stanisław Haidasz, Stefan Malicki, Ernest Matura, Zygmunt Rusinek, Michał Smith i Jan Wasąg.
Statutowe cele Fundacji Milenium są następujące:
1. Propagowanie oraz popieranie zainteresowania i studiów o kulturze w ogóle, a szczególnie o polskiej kulturze narodowej i religijnej;
2. Pomoc i zachęta w kształceniu osób polskiego pochodzenia;
3. Udzielanie pomocy nowym polskim imigrantom w Kanadzie w przystosowaniu się do kanadyjskich warunków życia;
4. Ustanowienie i popieranie stypendiów dla studentów i naukowców polskiego pochodzenia;
5. Udzielanie pomocy finansowej studentom polskiego pochodzenia w zakresie zakupu książek i publikacji lub przez udzielanie pomocy umożliwiającej kontynuowanie studiów;
6. Finansowanie i publikowanie wydawnictw naukowych i literackich, propagujących polską kulturę i historie;
7. Zakładanie, wyposażanie, utrzymywanie i wspieranie bibliotek, kolekcji książek i innych naukowych publikacji, wystaw i czytelni, udzielanie wszelkiej innej pomocy oświatowej;
8. Popieranie akcji wymiany studentów i naukowców
9. Popieranie i pomoc organizacjom kanadyjskiej młodzieży polskiego pochodzenia w ich działalności na rzecz społeczeństwa
10. Popieranie wszelkich poczynań związanych z powyższymi zadaniami i celami.
Członkami Fundacji jest 27 wymienialnych kuratorów, dziewięciu z nich deleguje Zarząd Główny Kongresu Polonii Kanadyjskiej. Także dziewięciu jest delegowanych przez Konferencję Polskich Księży w Kanadzie. Pozostałych dziewięciu to przedstawiciele okręgów KPK powołani przez Zarząd Główny KPK i w uzgodnieniu z Konferencją Polskich Księży Katolickich w Kanadzie spośród kandydatów wybranych na walnych zebraniach okręgów KPK. Każda z tych grup wybiera spośród siebie dyrektorów, po trzech z każdej grupy, w sumie dziewięciu. Dyrektorzy nie mogą pobierać za swoje czynności żadnego wynagrodzenia. Mogą być tylko zwracane faktycznie poniesione wydatki związane z udziałem w zebraniu i wykonanych czynnościach dla Fundacji. Dyrektorzy Fundacji Milenium obecnej kadencji to: Marek Malicki – prezes, Stanisław Reitmeier – 1. wiceprezes, o. Janusz Błażejak OMI - 2. wiceprezes, Barbara Woźniak – sekretarz generalny, Zbigniew Berezowski – skarbnik, o. Wojciech Kurzydło OMI, o. Jacek Nosowicz OMI, Witold Konefal, Halina Sandig – członkowie zarządu.
Piękną kartę Funduszu stanowią donatorzy, to oni tworzyli i tworzą nadal godną podziwu historię Fundacji i Polonii kanadyjskiej.
Pułkownik Bolesław Orliński, bohaterski żołnierz, uczestnik dwóch wojen światowych i wojny w 1920 r., pilot instruktor akrobacji lotniczej i rekordzista w tej dziedzinie, po przybyciu do Kanady ciężko pracował aż do 82. roku życia. Część swojego majątku przekazał rodzinie. Pozostałą, większą część zapisem testamentowym polecił przekazać do Funduszu Wieczystego Milenium z przeznaczeniem na: Stypendium dla osoby polskiego pochodzenia szkolącej się na pilota, ZHP w Kanadzie, Wawel Villa – Archiwum Pamięci Żołnierzy Polskich, Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi w Laskach w Polsce. Mary Bieniewski, rodowita Kanadyjka, która wyszła za mąż za polskiego arystokratę, hrabiego Waltera Bieniewskiego, by uczcić pamięć zmarłego męża, przeznaczyła spore sumy na polskie cele kulturalne, zasiliły one Fundusz Wieczysty. Kazimierz Zaborowski, uczestnik wojny obronnej w 1920 roku, po przybyciu do Kanady, pracując ciężko na roli, za zaoszczędzone pieniądze zakupił farmę. W sporządzonym testamencie połowę swojego majątku zapisał na cele społeczne Polonii kanadyjskiej, kilkadziesiąt tysięcy z tej sumy trafiło do Funduszu. Mieszkający w Halifaksie dr J.S. Biskupski zapisał w testamencie na rzecz Funduszu Milenium 50.000 dolarów, a drugie tyle dołożyły jego dzieci. Życzeniem ofiarodawców było, by dochód z oprocentowania całej sumy przeznaczyć dla studentów polskiego pochodzenia mieszkających w Kanadzie, którzy podejmą studia na kierunku historia lub literatura polskana uniwersytecie w Polsce. Pani Bronisława Stanisławska z domu Pytlasińska przekazała pieniądze z przeznaczeniem dla studenta polskiego pochodzenia studiującego historię polską, jako pomnik pamięci ukochanych synów, Wojtka i Witka Stanisławskich, pomordowanych w koncentracyjnym obozie niemieckim Auschwitz. Inżynier Zbigniew Czapliński – żołnierz AK, przeznaczył swój dar pieniężny na stypendia dla studentów, potomków żołnierzy Polskiej Armii Krajowej. Na Fundusz ogólny dary serca przekazali: Zofia i Jerzy Rozwadowscy, Helena Pierzchalska, Waleria Hojka, Aleksandra Dragczyk, Sławomira Ostrowski, Stanley Czuliński, Wanda Zalutyńska i Michał żurowski.
Nazwiska wszystkich ofiarodawców dokładających swoje mniejsze i większe cegiełki do Fundacji Milenium zostały uwiecznione na liście donatorów, a także są prezentowane podczas wręczania stypendiów i innych okazji. Ich wielkoduszność służyć będzie jako imponujący przykład dla przyszłych pokoleń. Trzeba jasno i wyraźnie podkreślić, że kapitał Funduszu jest nienaruszalny, rozdzielane mogą być tylko odsetki uzyskane z lokaty kapitału, zgodnie z przepisami prawa kanadyjskiego. Fundusz Milenium w ciągu ostatniej dekady pozytywnie rozpatrzył 909 podań o stypendia dla studentów oraz 210 podań od organizacji charytatywnych. Przyznając w sumie 974.148 dolarów kanadyjskich. Informacje o terminach składania podań i ich opiniowanie, o wymogach, możliwości uzyskania formularzy należą do obowiązków kuratorów. Podobnie jak działania mające na celu propagowanie idei Fundacji w celu pozyskiwania darczyńców. Kuratorzy wraz z dyrektorami Fundacji, jeśli takowi są na ich terenie, i zarządami okręgów KPK organizują zwykle uroczyste wręczanie stypendiów.
Ciekawą inicjatywą wykazał się ojciec Janusz Błażejak, wiceprezes Fundacji i proboszcz parafii św. Maksymiliana Kolbego w Mississaudze, organizując zbiórkę wśród parafian, dzięki czemu zwiększyła się kwota otrzymanych stypendiów studentów z tej parafii. Jest to czyn godny naśladowania.
Nie sposób wymienić wszystkich szlachetnych osób pracujących społecznie na rzecz dobrobytu i przyszłości Polonii. Tych, które przyczyniły się do powstania, i tych, które w sztafecie pokoleń pomnażają dorobek Funduszu, wspomagając organizacje i wspierając studentów na ich drodze do lepszej przyszłości. Wśród nich swego rodzaju pozytywne piętno wywarli Ojcowie Oblaci Maryi Niepokalanej, Związek Harcerstwa Polskiego w Kanadzie oraz panowie Stefan i Marek Maliccy (ojciec – współzałożyciel, i syn – obecny prezes), będąc wiernymi Funduszowi od jego powstania do dnia dzisiejszego.
Na zakończenie wypada stwierdzić za panią Dorotą Bieżanek, że „Fundusz Wieczysty Milenium Polski Chrześcijańskiej ma się dobrze. Już zebrany kapitał pozwala na łożenie olbrzymich sum pieniędzy na ważne dla Polonii cele. Wizerunek Fundacji w społeczności polonijnej jest nadzwyczaj korzystny. Ma ona opinię świetnie prowadzonej fundacji polonijnej w Kanadzie. Bez przesady można powiedzieć, że jest ona jednym z największych osiągnięć Polonii. Wszystko to każe z optymizmem patrzeć w przyszłość”.
Jeszcze tylko zapamiętajmy to hasło i postarajmy się wprowadzić je w czyn: „Dar na Fundusz Wieczysty Milenium Polski Chrześcijańskiej – to nie ofiara, to prawdziwy zaszczyt”.
Henryk Gadomski
Kurator FWMPCH
