W tej sytuacji grupa oficerów Komendy Głównej AK, skupionych wokół generałów Leopolda Okulickiego ps. "Kobra" i Tadeusza Pełczyńskiego ps. "Grzegorz", zaczęła forsować koncepcję wywołania powstania w Warszawie, w stolicy, która reprezentuje całość Polski i jej przyszłość. Rosja musiałaby się zdecydować: albo uznać zajęcie Warszawy przez powstańców, albo siłą złamać na oczach świata.

Powstanie Warszawskie było więc wymierzone militarnie przeciw Niemcom, a politycznie przeciw ZSRS oraz podporządkowanym mu polskim komunistom. Dowództwo AK planowało samodzielnie wyzwolić stolicę jeszcze przed wkroczeniem Armii Czerwonej, licząc, że uda się w ten sposób poprawić międzynarodową pozycję legalnego rządu RP oraz zahamować realizowany przez Stalina proces sowietyzacji Polski.

Po wybuchu powstania Armia Czerwona wstrzymała ofensywę na kierunku warszawskim, a sowiecki dyktator konsekwentnie odmawiał udzielenia powstaniu poważniejszej pomocy. Wsparcie udzielone powstańcom przez USA i Wielką Brytanię miało natomiast ograniczony charakter i nie wpłynęło w sposób istotny na sytuację w Warszawie. W rezultacie słabo uzbrojone oddziały powstańcze przez 63 dni prowadziły samotną walkę z przeważającymi siłami niemieckimi, zakończoną kapitulacją 3 października 1944.

W trakcie dwumiesięcznych walk straty wojsk polskich wyniosły ok. 16 tys. zabitych i zaginionych, 20 tys. rannych i 15 tys. wziętych do niewoli. W wyniku nalotów, ostrzału artyleryjskiego, ciężkich warunków bytowych oraz masakr urządzanych przez oddziały niemieckie zginęło od 150 tys. do 200 tys. cywilnych mieszkańców stolicy. Na skutek walk powstańczych oraz systematycznego wyburzania miasta przez Niemców uległa zniszczeniu większość zabudowy lewobrzeżnej Warszawy, w tym setki bezcennych zabytków oraz obiektów o dużej wartości kulturalnej i duchowej.

Powstanie Warszawskie uznawane jest za jedno z najważniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski. Ze względu na jego tragiczne skutki, w szczególności olbrzymie straty ludzkie i materialne, kwestia zasadności decyzji o rozpoczęciu zrywu pozostaje nadal przedmiotem debat i gorących polemik.

Dzisiaj, 1 sierpnia 2014 r., obchodzimy 70. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego.

W imieniu Towarzystwa Warszawskiego oraz innych Polaków, składamy pod tym pomnikiem Katyńskim w Toronto hołd i bukiet kwiatów wszystkim tym, którzy zginęli lub zostali zamordowani 70 lat temu w walce za Ojczyznę, za wolną i niepodległą Polskę.

Cześć ich pamięci!

Towarzystwo Warszawskie
Toronto 2014