Po raz 43. dzieci i młodzież z Kanady wzięły udział w Konkursie Recytatorskim im. Marii i Czesława Sadowskich, organizowanym co roku przez istniejącą od 1970 roku Fundację im. W. Reymonta.

Finał tegorocznego Konkursu odbył się 26 maja, w "Domu Polskim" Polskich Weteranów, Placówka 315, w Hamilton.

Tradycyjnie już, jak co roku, Finał Konkursu rozpoczęto Mszą Świętą w kościele św. Stanisława Kostki, podczas której Chór Dziecięcy "Stokrotki" wyśpiewał modlitwy o jedność, pokój i wiarę. Przepiękna pieśń "Abyśmy byli jedno", której słowa napisał ks. biskup Józef Zawitkowski, a melodię skomponował ksiądz Wiesław Kądziela, wycisnęła niejedną łzę słuchających tej pieśni, nawiązującej do jedności, dzielenia się chlebem i niebem, braterstwa, zakończenia kłótni i rozłamów, do zmiany oblicza naszej ziemi, rodziny i społeczności.

Konkurs Recytatorski Fundacji im. W. Reymonta, od 2007 roku, obejmuje całą Kanadę i składa się z kilku etapów. Pierwszym etapem było przesłuchanie recytatorów przez komisje w szkołach polonijnych. Wyłonieni w ten sposób laureaci eliminacji szkolnych, a także dzieci i młodzież, które indywidualnie zgłosiły swoje uczestnictwo w Konkursie, nadesłali do Fundacji im. W. Reymonta nagrania swoich recytacji na dyskach DVD. W tym roku napłynęło 220 zgłoszeń z Ontario, Alberty i Quebecu. W drugim etapie Konkursu, Komisja powołana przez Komitet Konkursu Recytatorskiego, w osobach: Eugeniusz Boryszko z Burlington, Andrzej Kawka z Mississaugi oraz Lucyna Nistresta z Burlington, wyłoniła 38 finalistów, którzy przystąpili do trzeciego etapu, czyli do Finału Konkursu i wzięli udział w Koncercie Galowym Laureatów, recytując przed komisją sędziowską i walcząc o miejsca medalowe i główną nagrodę – wyjazd do Polski.

Po raz ósmy, do Kanady przybyła młodzież z Polski, zwycięzcy Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego pt. "Mówimy Reymontem". Towarzyszyli im nauczyciele: pani Diana Ligęza i pan Michał Gołąbek, którzy to także zasiadali w jury konkursu wspólnie z Romanem Baranieckim z London, Jerzym Baryckim z Windsor, Aleksandrem Chodakiem z Ottawy, Stanisławem Chylewskim z Montrealu i Katarzyną Grandwilewską z Hamilton. Jurorów, przybyłych z Polski, zaskoczyła wspaniała znajomość języka polskiego oraz biegłość posługiwania się nim przez dzieci, które urodziły się, lub od dzieciństwa mieszkają w Kanadzie.

Koncert Galowy Laureatów rozpoczął prezes Fundacji im. W. Reymonta, pan Kazimierz Chrapka, witając komisję sędziowską, uczestników konkursu, kuratorów Fundacji oraz przedstawicieli organizacji polonijnych. Przekazał serdeczne życzenia od prezesa zaprzyjaźnionej Fundacji im. Władysława Stanisława Reymonta z Polski, pani Danuty Łaski oraz byłego prezesa i wójta Lipiec Reymontowskich, pana Jerzego Kabata.

Kilka powitalnych słów powiedział do zgromadzonych gospodarz Domu Polskiego w Hamilton, prezes RCL, Placówka 315, pan Adam Biesiadecki. W części artystycznej wystąpił hamiltoński Chór Dziecięcy "Stokrotki" oraz laureaci VIII Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego pt. "Mówimy Reymontem" z Polski; Natalia Wawryn z Trzebnic i Karolina Tomanik z Brzezin. Swoją piękną recytacją w Polsce wygrali bezpłatny, tygodniowy pobyt w Kanadzie, wypełniony zwiedzaniem okolicznych atrakcji oraz udziałem w imprezach polonijnych.

Pierwszy Konkurs Recytatorski Fundacji im. W. Reymonta zorganizowany został przez panią śp. Michalinę Wolnik w 1970 roku i do tej pory to "święto mowy ojczystej" kontynuowane jest z wielkim pietyzmem przez Kuratorów Fundacji.

Celem tak cennego wydarzenia kulturalnego było i jest promowanie piękna literatury i kultury polskiej, języka polskiego za granicą, pokochanie polskich korzeni oraz rozwój intelektualny młodych Polaków w oparciu o polskie dziedzictwo kulturalne.

Tegoroczne motto konkursu to fragment wiersza Adama Asnyka, "Do młodych" – ..."Nie depczcie przeszłości ołtarzy choć macie sami doskonalsze wznieść". Bardzo wymowny i na czasie wiersz skierowany do młodego pokolenia, na którego barkach spoczywa misja rozprzestrzeniania nowych idei, dążenia do rozszerzania wiedzy, poglądów i horyzontów patriotycznych. Pokolenie to także ma obowiązek pielęgnowania historii, wartości stworzonych w przeszłości, szukania prawdy, nowych i nieodkrytych dróg oraz okazywania szacunku przodkom, nienegowanie przeszłości, lecz wyciągania z niej wniosków.

Literatura polska jest wspaniałym narzędziem dla młodych Polaków żyjących poza granicami Polski, do odzwierciedlenia swoich emocji, tęsknoty, miłości do dalekiej ojczyzny, do poznania, jakże często bolesnej historii, obyczajów, czy też nawet samego wyglądu Polski. Podczas słuchania recytowanych wierszy i prozy, łatwo było przenieść się do tych łąk zielonych, iść polną drogą pośród błękitnych chabrów, brzemiennych kłosów zbóż, mijając przydrożną kapliczkę, szerokie miedze, skiby, zatrzymać wzrok na wysokim żurawiu przy studni i wsłuchać się w szelest wysokich topoli widniejących na tle szmaragdowego nieba i westchnąć głęboko, wciągając w siebie dym z palących się w dali ognisk.

Trzeci etap konkursu, Finał, to przesłuchanie wszystkich przybyłych na tegoroczny konkurs uczestników przez komisję sędziowską, która to drogą punktacji wyłoniła zwycięzców ze wszystkich grup wiekowych:

Medalowe miejsca z poszczególnych grup wiekowych:

Grupa I (6-7 lat)

1. Dziewierz, Michael - Hamilton
1. Kolbuc, Isabella - St. Catharines
2. Serra, Amelia - Mississauga
3. Szewczyk, Bartek - Hamilton

Grupa II (8-9 lat)

1. Szewczyk, Martyna - Hamilton
2. Wróblewski, Amelia - St. Catharines
3. Wołowiec, Julia - Montreal

Grupa III (10-11 lat)

1. Łuksza, Monika - Montreal
2. Ludera, Patryk - Montreal
3. Serra, Adriana - Mississauga

Grupa IV (12-13 lat)

1. Ossowski, Oscar - Toronto
2. Włodarczyk, Lubomił - Montreal
3. Jach, Karolina - Kitchener

Grupa V (14-15 lat)

1. Łuksza, Patryk - Montreal
2. Sagan, Isabela - Oshawa
3. Sikorski, Daniel - Montreal

Grupa VI (16-19 lat)

1. Górska, Joanna - London
2. Ludera, Agata - Montreal
3. Gadomski, Paulina - Mississauga

Wyłonienie miejsc medalowych to nie koniec zmagań. Jedynie Isabela Sagan z Oshawy, zdobywczyni złotego medalu w swojej grupie po raz trzeci, automatycznie zakwalifikowała się na wyjazd do Polski we wrześniu tego roku i reprezentowanie tam Polonii kanadyjskiej.

Ostatni etap konkursu to Koncert Galowy Laureatów. Walka o główną wygraną tegorocznego konkursu trwała nadal, była zacięta i rezultat był zaskakujący. Zwycięzcy miejsc medalowych recytowali ponownie przed komisją sędziowską. Posiadacze medali, z grupy IV, V i VI, recytowali tym razem inny utwór niż podczas Finału Konkursu. Cóż to była za uczta duchowa słuchać tej przepięknej mowy polskiej, pełnej tęsknoty, miłości, zadumy. Ktoś kiedyś określił poezję jako taniec bez kroków, śpiew bez muzyki, dramat, w którym aktorami są słowa, obraz żyjący tylko w wyobraźni. Wysoki poziom recytacji przez utalentowaną młodzież, pozwolił słyszeć jęk, westchnienia i rozpacz, płacz przechodzący w ryk, serca rozkołysane, chorągwi krzyk, szum morza, spadające z serc łzy i skrzypce jęczące....

Po podliczeniu punktacji indywidualnej, Joanna Górska z London wygrała nagrodę główną, czyli wyjazd do Polski. Tak wydawałoby się powinien zakończyć się tegoroczny konkurs, ale fakt, iż Patryk Łuksza z Montrealu miał tylko o pół punktu mniej od Joanny Górskiej, postawił komisję sędziowską przed dylematem ogłoszenia drugiego zwycięzcy. Decyzja została podjęta i Patryk, wraz z Joanną i Isabelą, reprezentować będą kanadyjską młodzież polskiego pochodzenia w Polsce na IX Ogólnopolskim Konkursie Recytatorskim pt. "Mówimy Reymontem", który odbędzie się 28 września br. w Solcu.

Końcowa faza tego emocjonalnego dnia to wręczenie medali, nagród i dyplomów. Nagrodzono zwycięzców, szkoły, których dzieci brały udział w konkursie, nauczycieli, którzy przygotowywali swoich uczniów do konkursu oraz wolontariuszy, którzy pomagali w trakcie przesłuchań konkursowych i w trakcie koncertu laureatów. Krótkie, podsumowujące słowa skierowali do organizatorów i uczestników konkursu, jurorzy: pan Michał Gołąbek z Polski zafascynowany był poziomem recytacji i znajomością języka polskiego przez dzieci i młodzież mieszkającą w Kanadzie, pan Jerzy Barycki, mentor i promotor inicjatyw młodzieżowych, podkreślił, jak ważne dla egzystencji Polonii jest nasze młode pokolenie, a pan Stanisław Chylewski, organizator konkursu recytatorskiego w Montrealu i juror konkursu polonijnego "Być Polakiem" w Polsce, wyraził głębokie słowa uznania dla dzieci i młodzieży biorących udział w konkursie.

Szczególne podziękowania prezes Fundacji im. W. Reymonta, pan Kazimierz Chrapka, przekazał dzieciom i młodzieży za ich czas poświęcony na naukę wierszy i prozy, za odwagę, za serca bijące dla Polski.

Z dumą pogratulował wszystkim biorącym udział w każdej fazie konkursu, podkreślając wysoki poziom recytacji konkursowych.

Całą Polonię kanadyjską określił jako zwycięzcę, za tak utalentowane dzieci i młodzież szkolną. Nauczycielom, rodzicom i dziadkom dziękował za ich pracę w przygotowywaniu dzieci do konkursu, za stworzenie im warunków do głębszego poznania literatury polskiej i kultury polskiej oraz wpajanie w nie miłości do dalekiej, drugiej ojczyzny – Polski. Serdeczne podziękowania wyraził paniom: Monice Karpińskiej, Marzannie Biernat, Aleksandrze Florek, Ewie Pachowicz, Lidii Buźny, Danucie Azman-Zielińskiej i pozostałym kuratorom Fundacji za ich pracę organizacyjną w przygotowaniu konkursu oraz wszystkim, którzy nieustannie przyczyniają się do popularyzowania konkursu na całą Kanadę.

Ucztę dla ciała przygotował "Dom Polski" w formie pysznego obiadu, kawy i ciasta. W ten sam dzień, w Polsce obchodzony był Dzień Matki, ale i podczas Konkursu Recytatorskiego, dzieci i organizatorzy nie zapomnieli o tym święcie. Życzenia oraz symboliczne róże zostały wręczone kochanym mamom. Wspaniały dzień, wyśmienita organizacja, gratulacje dla zwycięzców, jednak trzeba stwierdzić, że złote medale należą się wszystkim uczestnikom 43. Konkursu Recytatorskiego, Fundacji im. W. Reymonta.

"Tylko ona cię zbawi, przeklęta i jedyna – na gwiazdy wyprawi rytm święty, mowa inna – poezja"
K.I. Gałczyński

Danuta Niton
Hamilton