Alimenty, zarówno na dzieci jak i na małżonka, z reguły płacone są w oparciu o umowę separacyjną (Separation Agreement) lub decyzję sądową (court order).

    Tak długo, jak rodzic zobowiązany do płacenia wywiązuje się ze swoich zobowiązań, kwestia egzekwowania płatności nie istnieje. Co jednak zrobić, gdy rodzic odmawia płacenia?

    Odpowiedź na to pytanie zależy od tego, jaka jest podstawa prawna płacenia alimentów. Jeżeli alimenty płacone są w oparciu o umowę separacyjną, to umowa taka musi być złożona w sądzie (filed with the court) przed podjęciem jakichkolwiek kroków zmierzających do egzekwowania płatności. Umowa złożona w sądzie nabiera cech decyzji sądowej i płatności mogą być egzekwowane w taki sam sposób, jak alimenty płacone w oparciu o decyzję sądową.

    Warto w tym momencie wspomnieć, że z oczywistych powodów, umowa zawarta ustnie nie może być złożona w sądzie.  W praktyce oznacza to, że egzekwowanie płatności opartych na umowie ustnej nie jest możliwe, nawet jeżeli rodzic lub współmałżonek przez jakiś czas wywiązywali się z płatności zgodnie z warunkami ustnej umowy. Jedyną możliwością wyegzekwowania alimentacji przy braku spisanej umowy, jest złożenie w sądzie aplikacji o alimentację i uzyskanie decyzji sądowej.

    Poprzedni artykuł dotyczył istoty mediacji i roli mediatora.

    Dzisiaj dalszy ciąg o najistotniejszych i różnorodnych korzyściach z mediacji.

Zalety mediacji:

• obniżenie kosztów rozwodu lub separacji (wysokość wynagrodzenia dla mediatora i ewentualnych ekspertów dzielona jest między obydwie strony, a więc połowa kosztów),
• uniknięcie składania w sądzie wielu dokumentów i związanych z tym opłat,
• uniknięcie konieczności wynajmowania prawników przez każdą ze stron i opłacania ich,
• komfortowość procesu mediacji,
• spotykanie się w wygodnych dla siebie terminach,
• kontrolowanie tempa załatwiania spraw,
• dochodzenie do własnych obustronnie satysfakcjonujących i niejednokrotnie twórczych rozwiązań,
• samodzielne wybieranie problemów,
• możliwość negocjowania spraw nieznajdujących posłuchu na salach sądowych (uważanych przez sąd za mało istotne), np. kto po rozwodzie zatrzyma ulubionego zwierzaka,
• negocjowanie wszystkich kwestii ważnych z punktu widzenia stron.

    "Dwa razy w życiu byłem zrujnowany. Raz, gdy proces przegrałem, i raz, gdy proces wygrałem" – w złotych myślach pisze Francois Marie Voltaire. Dlatego, aby uniknąć ruiny, warto wziąć pod uwagę mediację, która jest alternatywą, pozwalającą na uniknięcie procesu sądowego.  

    Zdaję sobie sprawę z tego, że poruszane przeze mnie zagadnienia interesują wielu czytelników. Liczę się również z tym, że nie wszyscy czytali moje artykuły, i z tym, że niektóre szczegóły mogły ulecieć z pamięci lub mogły być mniej zrozumiałe. Stąd niektóre konieczne powtórzenia. To, o czym piszę w moim dzisiejszym i następnym artykule, jest uszczegółowieniem i  podsumowaniem informacji o mediacji, ze szczególnym uwypukleniem korzyści płynących z procesu mediacji.

    Czym jest mediacja?

    Według słownika, mediacja to pośredniczenie w sporze, doprowadzenie do ugody.

    Najogólniej rzecz biorąc, mediacja to proces, w którym neutralna, trzecia osoba (mediator) pomaga stronom w sporze zidentyfikować problemy i znaleźć dla nich obopólnie satysfakcjonujące rozwiązania. Ważne jest, aby pamiętać, że to strony osiągają porozumienie. Mediator nie jest w stanie niczego im narzucić.
Rosnącą popularność mediacja zawdzięcza temu, że pozwala uniknąć eskalacji konfliktu, zmniejsza koszty i przyspiesza osiągnięcie rozwiązań kwestii spornych. Ponadto prawodawcy ontaryjscy uznali, że zanim dojdzie do rozprawy sądowej, w wielu sytuacjach strony powinny skorzystać z mediacji. Dlatego w niektórych rodzajach spraw mediacja stała się nieuniknionym etapem procesu sądowego.

Podział majątku dotyczy tylko par kończących formalne związki małżeńskie. Przy rozstaniu dzielą one majątek na pół automatycznie i w zasadzie bezapelacyjnie. Sytuacji, w których sąd może zdecydować o nierównym podziale, jest bardzo niewiele. Należą do nich:

1. małżeństwa z krótkim stażem (poniżej pięciu lat),
2. umowy przedmałżeńskie, w których małżonkowie zgadzają się na inny sposób podziału majątku,
3. sytuacje, w których jedno z małżonków nieodpowiedzialnie roztrwania dobra rodzinne przed separacją,
4. szokujące i nieodpowiedzialne zachowanie jednego z małżonków w trakcie małżeństwa. Zachowanie to musi mieć związek z sytuacją finansową, np. nieuzasadnione zadłużenie, i musi być naprawdę ekstremalne.

To, że jedno z małżonków nie pracowało albo zarabiało dużo mniej, nie stanowi wystarczającej podstawy do nierównego podziału majatku.

Majątek partnerów kończących związki nieformalne nie podlega automatycznemu podziałowi.

Doktryna "niesprawiedliwego wzbogacenia" (unjust enrichment) ma długą historię w angielskim prawie zwyczajowym. Dały jej początek w XVIII wieku decyzje o konieczności zwrotu pieniędzy otrzymanych pomyłkowo i generalne założenie, że jedna osoba nie powinna się bogacić kosztem straty drugiej osoby. Do końca XX wieku doktryna niesprawiedliwego wzbogacenia ulegała dalszemu rozwojowi i stosowana była w coraz większej liczbie sytuacji. W latach siedemdziesiątych i na początku lat osiemdziesiątych Sąd Najwyższy Kanady rozpoczął proces adaptacji doktryny niesprawiedliwego wzbogacenia na potrzeby prawa rodzinnego. Proces ten trwa do dnia dzisiejszego.

Dlaczego było to konieczne? W roku 1990 Family Law Act uregulował kwestię podziału majątku przy rozwodzie. Gdy rozstaje się para małżeńska, cały majątek zgromadzony trakcie trwania małżeństwa, ulega równemu podziałowi. Nieliczne wyjątki dotyczą prezentów lub spadku od osób trzecich, które, nawet jeżeli zostały otrzymane w trakcie trwania małżeństwa, nie ulegają podziałowi, oraz rezydencji małżeńskiej, która ulega podziałowi, nawet jeżeli należała przed ślubem tylko do jednego z małżonków. Family Law Act reguluje kwestie związane z podziałem majątku jedynie w przypadku par małżeńskich.

Jak pisaliśmy uprzednio, nowy proces występowania o pobyt stały w Kanadzie, który funkcjonuje od 1 stycznia tego roku, "Express Entry", łączy trzy już istniejące programy imigracyjne: (1) Canadian Experience Class, (2) Skilled Worker Program i (3) Skilled Trades Program i opiera się na punktacji według tak zwanego Comprehensive Ranking System (CRS), w którym kandydat może otrzymać maksymalnie 1200 punktów.

Punkty te przydzielane są w kilku kategoriach. Pierwszą jest tak zwany współczynnik kapitału osobowego, na który składają się: wiek, wykształcenie, znajomość języka oraz doświadczenie w pracy w Kanadzie kandydata i jego małżonka lub partnera. Drugą współczynnik adaptacji i przydatności na rynek kanadyjski kandydata, na który składają się, raz jeszcze, wykształcenie, doświadczenie w pracy poza Kanadą, a także, w niektórych zawodach, dokument kwalifikacyjny. Trzecią stanowią tak zwane punkty dodatkowe, które można uzyskać za posiadanie oferty pracy zgodnie z zasadami Labour Market Impact Assessment (LMIA) lub certyfikatu nominacji prowincyjnej Provincial Nominee Program (PNP). W pierwszej kategorii można uzyskać maksymalnie 500 punktów, w drugiej 100 i w trzeciej 600, czyli połowę wszystkich dostępnych. 

Podział majątku dotyczy tylko par kończących formalne związki małżeńskie. Przy rozstaniu dzielą one majątek na pół automatycznie i w zasadzie bezapelacyjnie. Sytuacji, w których sąd może zdecydować o nierównym podziale, jest bardzo niewiele. Należą do nich:

1. małżeństwa z krótkim stażem (poniżej pięciu lat),

2. zawarcie umowy przedmałżeńskiej, w której małżonkowie zgadzają się na inny sposób podziału majątku,

3. sytuacje, w których jedno z małżonków nieodpowiedzialnie roztrwania dobra rodzinne przed separacją,

4. szokujące i nieodpowiedzialne zachowanie jednego z małżonków w trakcie małżeństwa. Zachowanie to musi mieć związek z sytuacją finansową, np. nieuzasadnione zadłużenie, i musi być naprawdę ekstremalne.

W jednym z poprzednich artykułów pisałam o alimentowaniu dzieci przez rodziców biologicznych i wykazałam, że obowiązek alimentacyjny w stosunku do dzieci mają naturalni rodzice w zasadzie w każdej sytuacji. Jedynie wspomniałam o obowiązku alimentacyjnym ciążącym na rodzicach niebiologicznych. Dzisiaj omówię ten temat dokładniej.

Wprowadzenie w życie federalnych i ontaryjskich Child Support Guidelines (Guidelines) znacznie uprościło większość kwestii związanych z alimentowaniem dzieci w Kanadzie. Zgodnie z Guidelines, alimenty na dzieci (child support) obliczane są według tabeli, która uwzględnia tylko dwa czynniki: dochód osoby płacącej alimenty i liczbę dzieci. W kwestii alimentacji prawo rozpoznaje także status zwany "in loco parentis". "In loco parentis" jest łacińskim terminem, oznaczającym "zająć pozycję lub przejąć obowiązki rodzica". W niektórych sytuacjach obowiązek alimentacji dzieci dotyczy też osób, które nie będąc biologicznymi rodzicami, przejęły obowiązki rodzica dzieci z poprzedniego związku swojej partnerki lub partnera.

W poprzednich artykułach pisałam obszerniej o kwestii alimentacji dzieci i współmałżonka. Mimo że sposoby ustalania wysokości zobowiązań alimentacyjnych różnią się znacznie od siebie w zależności od tego, czy alimentacja dotyczy dzieci, czy też współmałżonka, w obydwu przypadkach wysokość zobowiązań naliczana jest w oparciu o dochód osoby płacącej. Dlatego niezwykle ważna staje się kwestia tego, jak ustala się dochód stanowiący podstawę naliczania alimentów.

Kwestia ta często staje się przedmiotem sporów pomiędzy stronami i dlatego wymaga w miarę szczegółowych wyjaśnień.