(W przepisywaniu dokumentów zachowano oryginalną pisownię)
Warszawa, dnia 22 marca 1984 r.

TAJNE SPEC ZNACZENIA
Egz. pojedyńczy

NACZELNIK WYDZIAŁU II DEP II MSW
PPŁK MGR Z. KRAWCZYK

RAPORT

        Melduję, że w dniu 12 marca 1984 roku dokonałem pozyskania w charakterze tajnego współpracownika ob:

        POGORZELSKA-BONIKOWSKA Małgorzata Maria, (...) ur. w Warszawie, narodowość i obywatelstwo polskie, wykształcenie wyższe, mężatka, jedno dziecko, zam. Warszawa, (...).

        Zgodnie z zatwierdzonym raportem w dn. 12 marca br. przeprowadziłem z kandydatką rozmowę operacyjną, w wyniku której oraz z opracowania uzyskano następujące informacje.

        Po ukończeniu szkoły średniej rozpoczęła studia na Wydziale Neofilologii UW. Podczas studiów wyszła za mąż. Obecnie jest zatrudniona w Instytucie Anglistyki Uniwersytetu Warszawskiego na stanowisku wykładowcy. Dwukrotnie wyjeżdżała do Wielkiej Brytanii. W pracy zawodowej wysoko oceniana. Do organizacji społeczno-politycznych nie należy. Utrzymuje kontakty z British Council. Wielokrotnie brała udział w wakacyjnych kursach językowych organizowanych przez tę placówkę. Na terenie uniwersytetu odpowiedzialna jest za organizację tego typu imprez.

 Wymieniona utrzymuje od 3 lat kontakty z figurantem krypt. „Bronek”. Z informacji agenturalnej wynika, że (...). P.B.M  wytypowana jest przez Instytut Anglistyki UW na 9-cio miesięczne stypendium do W. Brytanii. Najbliższa rodzina w ewidencji Biura „C” MSW nie figuruje. Z tytułu pracy zawodowej posiada naturalne możliwości kontroli operacyjnej brytyjskich i amerykańskich lektorów zatrudnionych w Instytucie Anglistyki.

        Z opracowania oraz z przebiegu rozmowy wynika, że P.B.M jest pozytywnie ustosunkowana do przemian społeczno-politycznych zachodzących w Polsce.

        Bazując na przedstawionej sytuacji wystąpiłem wobec kandydatki z propozycją podjęcia przez nią współpracy z kontrwywiadem.  

        W ogólnym zakresie naświetliłem jakie problemy, zjawiska i osoby pozostają w naszym zainteresowaniu oraz wyjaśniłem do czego zamierzamy ją wykorzystać.

        P.B.M była zaskoczona moją propozycją i w ciągu znacznej części rozmowy usiłowała mnie przekonać, że absolutnie nie nadaje się do spełniania takiej roli. Motywowała to zbyt dużym obciążeniem psychicznym. Twierdziła, że planuje podjąć studia doktoranckie i sądzi jakoby współpraca z nami uniemożliwiała jej kontynuowanie studiów i ograniczała życie prywatne.

        Moja argumentacja o błędnym jej rozumieniu w tym zakresie nie wywierała żadnego skutku. Szersze wyjaśnienie roli Służby Bezpieczeństwa w obronie Polski przed działalnością obcych służb specjalnych oraz konieczności korzystania naszego aparatu z pomocy obywateli, stopniowo pozytywnie wpłynęło na zmianę decyzji kandydatki w aspekcie wyrażenia zgody na współpracę.

        W wyniku dalszej argumentacji oświadczyła, że zgadza się na udzielanie pomocy naszej służbie, co zawarła w pisemnym zobowiązaniu. Przyjęła pseudonim „MARIA” i uznała za konieczne ścisłe przestrzeganie zasad konspiracji.

        Nowo pozyskanego tajnego współpracownika zamierzam wykorzystać w charakterze jednostki manewrowej, w zależności od potrzeb operacyjnych.

        Ponadto w toku współpracy tw angażowany będzie do rozpoznania cudzoziemców, a głównie obywateli brytyjskich, z którymi utrzymuje kontakty prywatne i służbowe oraz innych osób pozostających w naszym operacyjnym zainteresowaniu.

        W najbliższych dniach opracuję plan wykorzystania, szkolenia i kontroli tajnego współpracownika ps. „MARIA”.

Mł. Insp. Wydz. II Dep. II MSW
Mł. chor. Z. Marciniak

***

Warszawa, dnia 31 sierpnia 1984 r.
TAJNE SPEC ZNACZENIA

Egz. Nr. 2
NACZELNIK WYDZIAŁU
PASZPORTóW
STOŁECZNEGO URZęDU SPRAW WEWNęTRZNYCH
        
        Posiadamy informację, że obywatelka PRL Pogorzelska Małgorzata (...), zatrudniona w Uniwersytecie Warszawskim ubiega się o 9-cio miesięczny wyjazd w ramach stypendium do Wielkiej Brytanii.

        Ze względów operacyjnych jesteśmy zainteresowani, aby wymieniona w przypadku decyzji pozytywnej, mogła odebrać paszport dopiero w połowie listopada.

NACZELNIK
WYDZIAŁU II DEP MSW
PPŁK MGR Z. KRAWCZYK

***

Warszawa, dn. 2.10.1984 r.
Tajne
Egz. poj.
NOTATKA SŁUŻBOWA
        
        W dniu 2 października 1984 r odbyłem spotkanie z tajnym współpracownikiem ps. „Maria”, podczas którego to poinformowała mnie, że w najbliższym czasie wyjeżdża na 9-cio miesięczne stypendium do Lancaster (W. Brytania).

        Na wyjazd została wytypowana przez Instytut Anglistyki UW. Wyjeżdża za pośrednictwem British Council. W Lancaster zajmować się ma badaniem literatury angielskiej.

        Poza tym to poinformowała mnie, że w lipcu br. John SHORTER wyjechał z Polski. Objąć ma on stanowisko dyrektora BC w Hamburgu.

        W czasie spotkania „Maria” poinformowała mnie, że ma kłopoty z otrzymaniem paszportu. Otrzymać powinna go 15 września, gdyż wyjazd nastąpić miał 1.10 br.

Omówienie

        Tw ps. „MARIA” na spotkanie ze mną zgodziła się niechętnie. Podczas spotkania oświadczyła mi, że decyzję którą podjęła przed kilkoma miesiącami podjęła zbyt pochopnie. Na jej oświadczenie ostro zaprotestowałem tłumacząc jej, że decyzja którą podjęła kiedyś w dalszym ciągu nas obowiązuje tym bardziej teraz gdy wyjeżdża do W. Brytanii. „Maria”, po jej ostrej reprymendzie, zmieniła swoje stanowisko w stosunku do naszej służby. Wyraziła zgodę na odbycie następnego spotkania, które będzie na celu ukierunkowanie jej odnośnie wyjazdu na stypendium.

Mł. insp Wydz II Dep II MSW
mł chor Z. MARCINIAK

Dalsza część artykułu dostępna po wykupieniu subskrypcji. Kup tutaj!