Forum GONIEC nr 29: Dlaczego Zagłębie Siarkowe w Machowie koło Tarnobrzega nie stało się zagłębiem ceramiki budowlanej
Już w latach sześćdziesiątych, gdy rozpoczynano budowę Kopalni Odkrywkowej w Machowie, i gdy likwidowano stopniowo prace wydobywcze w Kopalni Siarki "Piaseczno", wiadomo było, że po kilkudziesięciu latach (25-30) musi być zlikwidowana również Kopalnia Odkrywkowa Siarki w Machowie. Wiadomo też było, że nad złożami rud siarkowych występują grube (nawet kilkudziesięciometrowe) pokłady iłów, nadające się do produkcji doskonałej ceramiki budowlanej.
Odkrywka w Machowie spowodowała likwidację kilku cegielni i o tym wszyscy wiedzieli. Ale mimo to "rasowi" górnicy nie chcieli zwiększać kosztów wydobycia rudy siarkowej i "bawić się" w oddzielne składowanie gliny, aby w przyszłości można było produkować tanie cegły oraz inne materiały budowlane.
Podczas robienia studium podyplomowego na Wydziale Budownictwa Lądowego, Instytut Ceramiki Politechniki Warszawskiej wypalił mi kilkadziesiąt minicegiełek z iłów pobranych w różnych miejscach (niemal komisyjnie). Cegiełki te wręczałem ważnym osobom, pokazując, jak doskonałe cegły można produkować z iłów machowskich. Władze Kopalni Machów uważały, że są od wydobycia siarki, a Ministerstwo Budownictwa na czele z ministrem Glazurą powiedziało ważnemu przedstawicielowi Ministerstwa Chemii, że w Polsce buduje się fabryki domów i manufakturą Ministerstwo Budownictwa nie będzie się zajmować. Na koniec rozmów inżynierowi Dacko z MPChem (założycielowi pisma "Ochrona przed Korozją") powiedziano żartobliwie: "Kto miesza w glinie, ten marnie ginie".
Już w latach sześćdziesiątych profesorowie z Politechniki Warszawskiej uświadamiali mi i dyrektorom KiZPS podczas pobytu w Baranowie Sandomierskim, że na Zachodzie, a szczególnie w Kanadzie, ceramika budowlana robi niemal furorę. W zamku baranowskim zorganizowałem sesję wyjazdową studium podyplomowego Wydziału Budownictwa Lądowego Politechniki Warszawskiej. W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że kombinat KiZPS nie tylko połknął Zjednoczenie Kopalnictwa Surowców Chemicznych (mieszczące się w słynnym budynku PASTY), ale także odbudował zamek w Baranowie Sandomierskim, tworząc w nim Muzeum Siarki.
Teraz jestem szczęśliwy, że w 1972 roku opuściłem Tarnobrzeg, rezygnując z górniczych pensji (ponad 4-krotna średnia krajowa) i wielu przywilejów, a przede wszystkim z możliwości wcześniejszego przejścia na emeryturę. Dzisiaj Tarnobrzeg ma duże bezrobocie i niektórzy tarnobrzeżanie dojeżdżają do pracy w Stalowej Woli, chociaż w latach 60. było odwrotnie.
Gdyby iły machowskie były odkładane oddzielnie od innych złóż, to teraz Tarnobrzeg mógłby produkować tanie i doskonałe cegły i inne materiały budowlane w dużych ilościach.
Trzeba pamiętać, że w latach 60. rozwijający się dynamicznie przemysł siarkowy dostarczał do skarbu państwa najtańszy dolar, ale nie była to zasługa kopalni odkrywkowej, lecz wydobycia otworowego siarki w Kopalni Jeziorko i Grzybów. Metoda otworowa polegała na podziemnym wytapianiu siarki. Kiedy w 1980 roku zastrajkowała odkrywka machowska, to ekonomiści zacierali ręce, bo malały straty i rósł zysk z wydobycia siarki. W latach 60. równolegle z dynamicznie rozwijającym się kombinatem w Machowie rosło kolorowe i z przepychem budowane osiedle mieszkaniowe na skarpie wiślanej. Moje mieszkanie w minibloku, zbudowane z cegły, miało dwa wejścia i balkon (loggia) długości około 11 metrów. Oprócz budynków mieszkalnych wybudowano szereg innych obiektów, które w późniejszym czasie wykorzystano dla nowo powstałego województwa tarnobrzeskiego. W pobliżu ekskluzywnego klubu NOT-owskiego (Tapima), postawiono słynny i wypieszczony pomnik ku czci utrwalaczy władzy ludowej w postaci pistoletu (nagana sowieckiego). Nie bez sprzeciwu byłych SB-eków, na początku lat 90. zburzono ten pomnik i w tym miejscu postawiono skromną kolumnę ku czci poległych w czasie obu wojen światowych i wojny 1920–1921.
Przeglądając obszerne informacje w Internecie o Tarnobrzegu i Zagłębiu Siarkowym z absolwentem liceum i laureatem Olimpiady Filozoficznej, doszliśmy do wniosku, że warto podać do publicznej wiadomości poruszone wyżej fakty, o których nie chcą pisać władze Tarnobrzega.
Z poważaniem i pozdrowieniami
W. Łęcki i T. Bednarek
PS Należy pamiętać, że:
1. Pomnik "Pistolet" pilnowany był przez Milicję i SB. Stróże tego pomnika zauważyli, że synowie W. Łęckiego (4 i 8 lat) siusiają na ten pomnik, w związku z tym na przesłuchaniu była mama tych synów.
2. Po zburzeniu "Pistoletu" stróże zabrali płyty marmurowe ułożone na sporym fundamencie imponującego pomnika.
Nasze teksty
Maria Władysława Nowicka (1924-2019)
Maria Władysława Nowicka, urodzona we Warszawie 8-go września 1924r, zmarła spokojnie we śnie o 11:11 rano 6-go kwietnia br. w Mississauga, Ontario. Żona śp. kap. Mariana Nowickiego, matka Ani w Kanadzie, Zbyszka w Nowej Zelandii, Isi w Australii, ciocia Ewy w Kanadzie, B... Czytaj więcej
I co nowego na wiosennym rynku?
Niewiele. Ciągle to samo. W Izraelu nasz ‘ulubieniec’ Benjamin Netanjahu został ponownie premierem. Co to dla nas znaczy? Nic nowego. Zagrożenie izraelsko-amerykańskie postępuje swoim trybem. Właściwie już nie zagrożenie, ale realizacja dawno ustalonych planów. Podsumujmy więc w wielkim skrócie: &n... Czytaj więcej
Turystyka
- 1
- 2
- 3
O nartach na zmrożonym śniegu nazyw…
Klub narciarski POLMEDEN przy Oddziale Toronto Stowarzyszenia Inżynierów Polskich w Kanadzie wybrał się 6 styczn... Czytaj więcej
Moja przygoda z nurkowaniem - Podwo…
Moja przygoda z nurkowaniem (scuba diving) zaczęła się, niestety, dość późno. Praktycznie dopiero tutaj, w Kanadzie. W Polsce miałem kilku p... Czytaj więcej
Przez prerie i góry Kanady
Dzień 1 Jednak zdecydowaliśmy się wyruszyć po raz kolejny w Rocky Mountains i to naszym sta... Czytaj więcej
Tak wyglądała Mississauga w 1969 ro…
W 1969 roku miasto Mississauga ma 100 większych zakładów i wiele mniejszych... Film został wyprodukowany aby zachęcić inwestorów z Nowego Jo... Czytaj więcej
Blisko domu: Uroczysko
Rattray Marsh Conservation Area – nieopodal Jack Darling Memorial Park nad jeziorem Ontario w Mississaudze rozpo... Czytaj więcej
Warto jechać do Gruzji
Milion białych różMilion, million białych róż,Z okna swego rankiem widzisz Ty… Taki jest refren ... Czytaj więcej
Massasauga w kolorach jesieni
Nigdy bym nie przypuszczała, że śpiąc w drugiej połowie października w namiocie, będę się w …
Life is beautiful - nurkowanie na Roa…
6DHNuzLUHn8 Roatan i dwie sąsiednie wyspy, Utila i Guanaja, tworzące mały archipelag, stanowią oazę spokoju i są chętni…
Jednodniowa wycieczka do Tobermory - …
Było tak: w sobotę rano wybrałem się na dmuchany kajak do Tobermory; chciałem…
Dronem nad Mississaugą
Chęć zobaczenia świata z góry to marzenie każdego chłopca, ilu z nas chciało w młodości zost…
Prawo imigracyjne
- 1
- 2
- 3
Kwalifikacja telefoniczna
Od pewnego czasu urząd imigracyjny dzwoni do osób ubiegających się o pobyt stały, i zwłaszcza tyc... Czytaj więcej
Czy musimy zawrzeć związek małżeńsk…
Kanadyjskie prawo imigracyjne zezwala, by nie tylko małżeństwa, ale także osoby w relacji konkubinatu składały wnioski sponsorskie czy... Czytaj więcej
Czy można przedłużyć wizę IEC?
Wiele osób pyta jak przedłużyć wizę pracy w programie International Experience Canada? Wizy pracy w tym właśnie programie nie możemy przedł... Czytaj więcej
FLAGPOLES
Flagpoling oznacza ubieganie się o przedłużenie pozwolenia na pracę (lub nauk…
POBYT CZASOWY (12/2019)
Pobytem czasowym w Kanadzie nazywamy legalny pobyt przez określony czas ( np. wiza pracy, studencka lub wiza turystyczna…
Rejestracja wylotów - nowa imigracyjn…
Rząd kanadyjski zapowiedział wprowadzenie dokładnej rejestracji wylotów z Kanady w przyszłym roku, do tej pory Kanada po…
Praca i pobyt dla opiekunów
Rząd Kanady od wielu lat pozwala sprowadzać do Kanady opiekunki/opiekunów dzieci, osób starszych lub niepełnosprawnych. …
Prawo w Kanadzie
- 1
- 2
- 3
W jaki sposób może być odwołany tes…
Wydawało by się, iż odwołanie testamentu jest czynnością prostą. Jednak również ta czynność... Czytaj więcej
CO TO JEST TESTAMENT „HOLOGRAFICZNY…
Testament tzw. „holograficzny” to testament napisany własnoręcznie przez spadkodawcę. Wedłu... Czytaj więcej
MAŁŻEŃSKIE UMOWY O NIEZMIENIANIU TE…
Bardzo często małżonkowie sporządzają testamenty razem (tzw. mutual wills) i czynią to tak, iż ni... Czytaj więcej
ZASADY ADMINISTRACJI SPADKÓW W ONTARI…
Rozróżniamy dwie procedury administracji spadków: proces beztestamentowy i pr…
Podział majątku. Rozwody, separacje i…
Podział majątku dotyczy tylko par kończących formalne związki małżeńskie. Przy rozstaniu dzielą one majątek na pół autom…
Prawo rodzinne: Rezydencja małżeńska
Ontaryjscy prawodawcy uznali, że rezydencja małżeńska ("matrimonial home") jest formą własności, która zasługuje na spec…
Jeszcze o mediacji (część III)
Poprzedni artykuł dotyczył istoty mediacji i roli mediatora. Dzisiaj dalszy ciąg…