Hasło Wasaga Beach wszystkim mieszkańcom centralnego Ontario nieodparcie kojarzyć się będzie z latem, piaszczystymi plażami, czystą ciepłą wodą Georgian Bay – zatoki jeziora Huron, mylnie uznawanej przez niektórych z powodu swej wielkości za oddzielne jezioro. Kraina domków letniskowych, żaglówek, miejsce letniego wypoczynku Polaków równie popularne jak Kaszuby ontaryjskie. Mało komu jednak Wasaga Beach kojarzy się z zimą, a jest to miejsce o tej porze roku równie atrakcyjne.

Lodowiec obejmujący większość powierzchni Ontario w czasie ostatniego zlodowacenia uformował krajobraz Wasaga Beach. Lodowcowe jezioro Algonquin pokrywające te tereny zanikło, zostawiając ukształtowanie terenu. 800 hektarów pasm wysokich wydm, "nadmuchanych" przez północno-zachodnie wiatry nanoszące piasek z plaż, w czasach nam współczesnych uformowanych w kształt podkowy, stanowi unikatowy rezerwat, specjalnie chroniony, bo każda, nawet niewielka ingerencja człowieka może zniszczyć delikatną roślinność, dlatego nie wolno tu używać żadnych pojazdów, palić ognisk ani polować. Udostępniono go jednak do zwiedzania w lecie w postaci szlaku Blueberry Plains, a zimą na biegówkach.

W zimie Wasaga Nordic Centre oferuje 30 kilometrów świetnie maszynowo przygotowanych tras, tym przyjemniejszych, że na tych łatwiejszych są podwójne ślady, można jechać obok siebie, w tym 8 kilometrów tras do kroku łyżwowego. Trasy od bardzo łatwych do bardzo trudnych, dla każdego. Prowadzą przez bukowe, świerkowe, ale w większości sosnowe lasy, dlatego tak tu pięknie zimą, zielone igły zwykle pokryte są czapami śniegu, tworząc bajkowy krajobraz. Po drodze można posiedzieć na ławeczce przy stale palącym się ognisku i odpocząć. Jeśli będziemy mieli szczęście, zobaczymy zimujące ptaki lub białoogoniaste jelenie, a na pewno wydeptane przez nie ścieżki.

Każda trasa w Wasaga jest piękna, ale polecamy szlak oznaczony "experts only" – Monument Hill i High Dune Trail, razem około 12 km. Wspinają się na grzbiety wydm, schodzą w dolinki, można tu szusować długimi zjazdami, a z góry jest przepiękny widok na okolicę, choć nie widać jeziora. Są tu dwa miejsca, oznaczone ostrzeżeniami, gdzie koniecznie trzeba zdjąć narty i zejść na nogach bokiem trasy, w paru innych też lepiej to zrobić, jeśli czujemy się niepewnie, ale wbrew pozorom nie jest tu tak strasznie. Zabraliśmy tu naszych przyjaciół, pierwszy raz w życiu byli na biegówkach – do jeżdżenia na nich naprawdę nie potrzeba żadnych specjalnych umiejętności – i bez problemu pokonali ten szlak, choć nie obyło się bez paru lądowań w śniegu, ale nie zrazili się, wręcz przeciwnie, wracają tu co roku. W sytuacji groźnej najwyżej trzeba zrobić tzw. siad-pupkę. Na trudniejszych trasach jest niewielu ludzi, co jest dużym plusem. Na High Dune Trail kiedyś w kilku miejscach były tobogany do zwożenia pechowców z trasy, teraz tylko numer telefonu do pogotowia – znak czasu, trzeba mieć komórkę. Pod koniec szlaku jest domek na łące, kiedyś był ogrzewany piecem, teraz tylko można się tam schronić przed wiatrem.

Główna baza mieści się w domku przy parkingu, tam kupuje się bilety, można po przystępnych cenach wypożyczyć narty dla dorosłych i dzieci, są szafki na buty i łazienki, mała jadalnia, gdzie można zjeść własny prowiant lub zakupić kanapki i napoje, a także zaopatrzyć się w smary do nart czy zapomniane rękawiczki. Jak ktoś chce się ogrzać w bardziej nastrojowych okolicznościach, w szopie obok są drewniane stoły i stale palący się ogień w żeliwnym piecu. Miasteczko Wasaga, w którym znajduje się park, oferuje cottage'e, motele i mnóstwo restauracji.
Wasaga Nordic Centre czynne jest od grudnia do marca w godz. 9.00-17.00. Ceny za cały dzień: dorośli 11,00 dol. (z podatkiem), dzieci w wieku 6-17 lat 5,50. Centrum oferuje niewygórowane ceny za wypożyczenie sprzętu, po informacje i w sprawie warunków na trasie proszę dzwonić bezpośrednio do Wasaga Nordic Centre, tel. 705-429-0943.

Dojazd: ok. dwóch godzin na północ od Toronto, alternatywne trasy Airport Rd. lub hwy 400. W Wasaga jechać River Rd. West, skręcić w Blueberry Trail na południe, Nordic Ski Centre znajduje się po lewej stronie drogi, wyraźnie oznaczony. Koordynaty do GPS: 44.50697 –80.01489.

Tekst i zdjęcia
Joanna Wasilewska/Andrzej Jasiński
Mississauga

Co? Gdzie? Kiedy?

Wasaga Nordic Centre, 26 stycznia, godz. 17.00-21.00, Moonlight Ski
Wycieczka na nartach biegowych pod gwiazdami w scenerii magicznej nocy zakończona gorącą czekoladą i popcornem. Możliwość wynajęcia nart na miejscu. Tel. do parku 705-429-0943. Koordynaty do GPS: 44.50697 -80.01489.

Mountsberg Conservation Area, 25 stycznia 2013, Owl Prowl, godz. 19.00-21.00
Popularny program dla dorosłych poznawania ontaryjskich sów jako nieustraszonych drapieżników. Wiele informacji o tym gatunku podczas nocnej wycieczki, oczywiście z odwiedzinami w schronisku dla rannych ptaków przechodzących rehabilitację, prowadzonym przez park Mountsberg, i z niezapomnianym spotkaniem z sową oko w oko. Bilety: dorośli 15 dol., emeryci 10 dol. plus podatek. Wymagana rejestracja, e-mail Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub tel. 905-854-2276.

26 stycznia 2013, godz. 18.30-20.30
Ten sam program, ale przeznaczony dla rodzin z dziećmi. Nocna wycieczka w poszukiwaniu ontaryjskich sów, puppet show specjalnie dla dzieci i wizyta w schronisku u przebywających tam ptaków. Rejestracja jak wyżej. Adres: Mountsberg Conservation Area, 2259 Millburough Line, Campbellville, ON L0P 1B0.

Hilton Falls Conservation Area, 25 stycznia 2013, godz. 18.30-21.00, Guided Moonlight Cross Contry Ski
Wycieczka z przewodnikiem pod gwiazdami na nartach biegowych, zakończona gorącą czekoladą i pieczonymi w ognisku przy wodospadzie marshmellow. Ceny: dorośli 17 dol., dzieci 11 dol., 15 dol. za wypożyczenie nart (trzeba zamówić wcześniej). Tel. 905-854-0262.

Crawford Lake Conservation Area, Każda sobota w styczniu i w lutym, Moonlight Snowshoe Hike, 18.30-20.30

Odkrywanie magii zimowej nocy w blasku księżyca i gwiazd. Przewodnik poprowadzi Państwa trasą na rakietach śnieżnych przez przepiękny teren. Wieczorne wycieczki odbywają się w każdą sobotę w styczniu i lutym w tych samych godzinach. Wieczór kończy się ogniskiem i gorącą czekoladą. Ceny: dorośli 15 dol., emeryci i dzieci w wieku 8-15 lat 10 dol., plus podatek. W razie złych warunków pogodowych opłata nie jest zwracana. Wymagana wcześniejsza rezerwacja pod nr tel. 905-854-0234 lub przez Internet na stronie Moonlight Snowshoe Hike. Adres: 3115 Conservation Road (poprzednio Steeles Avenue), Milton, ON L9T 2X3. Koordynaty do GPS: 43.47 -79.951.

Przedstawiam Państwu kolejny artykuł z cyklu "Powroty". Do tej pory w jego ramach ukazały się następujące artykuły: "Obywatelstwo polskie dla dzieci urodzonych w Kanadzie", "Polskie dokumenty tożsamości", "Rozwód w Kanadzie i jego skutki prawne w Polsce", "Jak nabyć spadek w Polsce – zasady dziedziczenia", "Zachowek – ochrona osób najbliższych przed pominięciem w testamencie", "Jak nabyć własność nieruchomości w Polsce, nie będąc jej właścicielem – instytucja zasiedzenia", "Podział majątku małżonków po rozwodzie – według prawa polskiego", "Testament w Polsce – jak sporządzić ważny dokument", "Ustalenie ojcostwa dziecka – według prawa polskiego", "Obowiązek alimentacyjny wobec dziecka – według prawa polskiego", "Darowizna w Polsce – czyli jak skutecznie przekazać majątek najbliższym za życia", "Dział spadku – według prawa polskiego", "Podatek od spadków i darowizn w Polsce", "Obowiązki alimentacyjne między byłymi małżonkami", "Kontakty z dzieckiem po rozwodzie według prawa polskiego", "Zapis windykacyjny – nowy sposób rozporządzania majątkiem po śmierci", "Sposoby uniknięcia zapłaty zachowku – w świetle polskiego prawa spadkowego", "Odrzucenie spadku jako sposób na uniknięcie długów spadkowych", "Konto bankowe w Polsce – co się z nim dzieje po naszej śmierci?", "Intercyza w Polsce jako sposób na uniknięcie długów współmałżonka", "Spadek po dalekim krewnym – skutki podatkowe" oraz "Bezpieczne przedświąteczne zakupy i inwestycje w Polsce – zanim podpiszesz, czytaj umowy!!!".

W dzisiejszym artykule omówię bardzo ważną kwestię korzystania z prywatnego majątku dziecka położonego w Polsce. Dotyczy to majątku podarowanego lub odziedziczonego przez niepełnoletnie dziecko. Rodzice dziecka nie mogą bowiem samodzielnie podejmować działań przekraczających czynności zwykłego zarządu, np. nie mogą sprzedać należących do niego nieruchomości.
Na czynności takie muszą bezwzględnie otrzymać zgodę sądu opiekuńczego, który bierze pod uwagę zabezpieczenie interesów dziecka, a nie doraźne potrzeby jego rodziców.

Czysty dochód z majątku dziecka (przychody – koszty związane z jego uzyskaniem) powinien być przeznaczany na utrzymanie i wychowanie dziecka oraz jego rodzeństwa, które wychowuje się razem z nim. Gdy dochód wystarczy na pokrycie wszelkich potrzeb dziecka i jego rodzeństwa, nadwyżka może być przeznaczana na inne uzasadnione potrzeby rodziny (jest to tzw. zasada równej stopy życiowej rodziny).
Rodzice mogą zostać wyłączeni z zarządu podarowanym majątkiem, gdy spadkodawca uczyni takie zastrzeżenie w testamencie lub umowie darowizny.
Spadkodawca lub darczyńca mogą wyznaczyć do sprawowania pieczy nad majątkiem wybranego przez siebie zarządcę.
Gdy nie zostanie wskazana konkretna osoba, sąd opiekuńczy wyznacza kuratora. Zarówno zarządca, jak i kurator podlegają nadzorowi sądu i mogą zostać zmienieni, gdy będą nieprawidłowo wykonywać swoje obowiązki.

Gdy dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może samodzielnie działać jako przedstawiciel ustawowy dziecka. Rodzice nie mogą jednak reprezentować dziecka, gdy dokonywane przez nich czynności mogłyby doprowadzić do konfliktu interesów (np. przy przenoszeniu majątku między podlegającymi ich opiece dziećmi, lub przy czynnościach między rodzicami a dzieckiem). W takiej sytuacji dziecko reprezentowane jest przez kuratora ustanowionego przez sąd opiekuńczy.
Miernikiem czynności przekraczającej zwykły zarząd jest ciężar gatunkowy dokonywanej czynności, jej skutków w sferze majątku dziecka, wartości przedmiotu danej czynności oraz szeroko pojęte dobro dziecka i ochrona jego interesów życiowych. Konsekwencją dokonania czynności bez wymaganej zgody sądu jest nieważność danej czynności. Za taką czynność można uznać np. sprzedaż nieruchomości, wypłatę większej ilości gotówki do rąk matki, dokonywanie podziału majątku spółki.

Zezwolenia na dokonanie takiej czynności udziela sąd opiekuńczy na wniosek jednego z rodziców, po wysłuchaniu drugiego. Postanowienie sądu staje się skuteczne z chwilą uprawomocnienia i nie może być zmienione lub uchylone, gdy na jego podstawie powstały skutki wobec osób trzecich.
Gdy istnieje obawa, iż rodzice mogą roztrwonić majątek dziecka, sąd opiekuńczy ma prawo domagać się, aby sporządzili oni spis rzeczy należących do dziecka (tzw. inwentarz majątku dziecka). Obejmuje on spis wszystkich rzeczy należących do dziecka wraz z podaniem ich wartości.
Na polecenie sądu rodzice muszą informować sąd – we wskazanych okresach np. miesięcznych lub rocznych – o stanie tego majątku, np. o nabyciu kolejnych wartościowych przedmiotów.

Sąd może też wyznaczyć roczne limity sumy rozporządzeń dot. ruchomości, pieniędzy, które nie wymagają zgody sądu. Po ustaniu zarządu rodziców nad majątkiem dziecka (np. po ukończeniu przez niego 18 lat) rodzic musi oddać dziecku majątek, którym zarządzał. Na żądanie dziecka, zgłoszone w ciągu roku od przejęcia majątku, rodzic musi złożyć rachunek z wykonywanego przez siebie zarządu.
W przypadku gdy dziecko znajduje się pod władzą rodzicielską obojga rodziców, zarząd majątkiem wykonują oboje rodzice. Zarząd ten musi być wykonywany z należytą starannością i dbałością o interesy dziecka.
Rodzice muszą podjąć wszelkie czynności, które mają na celu utrzymanie majątku w należytym stanie technicznym, np. remonty, lecz także mają dążyć do jego pomnożenia np. poprzez wynajęcie mieszkania, umieszczenie pieniędzy na lokatach bankowych. Zarząd rodziców nie dotyczy jednak zarobków uzyskiwanych samodzielnie przez dziecko (dot. to dzieci, które ukończyły 13 lat) i przedmiotów oddanych mu do samodzielnego użytku, np. rower, zabawka.

Rodzice mogą samodzielnie dysponować majątkiem dziecka tylko w zakresie zwykłego zarządu, np. prowadzenie gospodarstwa rolnego, nieodpłatne nabycie rzeczy w ramach przyjęcia darowizny (nieobciążonej długami). Sprawowanie zarządu nad majątkiem dziecka podlega kontroli sądu opiekuńczego. Sąd rozstrzyga również spory między rodzicami w zakresie majątku dziecka i sposobów jego zarządu.
Pismo w tej sprawie należy skierować do sądu opiekuńczego miejsca zamieszkania osoby, której ma dotyczyć (lub miejsca jej aktualnego pobytu). Rozstrzygnięcie o istotnych sprawach dziecka jest możliwe dopiero po wysłuchaniu obojga rodziców. Jest to obowiązek sądu, ale może on od niego odstąpić, gdy wysłuchanie obojga rodziców byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości lub trudności z przyjazdem do kraju polecam kontakt z polskim adwokatem, który zna polskie przepisy prawa i ułatwi uzyskanie oczekiwanego przez Państwa efektu.

Monika Skrzypek-Paliwoda
adwokat
reprezentująca w całym kraju sprawy
Polaków powracających do Ojczyzny,
prowadząca Kancelarię Adwokacką
w Polsce

Dwie nowe wystawy, jedna w Zachęcie, a druga w Centrum Sztuki Współczesnej, kolejny raz udowadniają, że nie ma patologii, na którą politycy nie chcieliby zmarnować pieniędzy zrabowanych podatnikom i konsumentom. Współczesną "sztukę" w III RP definiują dwa wymiary. Pierwszy to marnowanie publicznych środków – środków, które powinny pozostać w kieszeniach podatników i konsumentów. Drugi to demoralizacja. Szerzenie pornografii, epatowanie patologiami i brzydotą, nienawiść do katolicyzm i polskości. Oba wymiary łączy to, że współczesna "sztuka" jest instrumentem rewolucji neobolszewickiej.

Każda wizyta na wystawie sztuki nowoczesnej utwierdza mnie w przekonaniu, że słusznie od ponad 20 lat domagam się obniżenia podatków i zaprzestania finansowania "sztuki" z pieniędzy zrabowanych podatnikom i konsumentom. Ostatnio moje przekonanie potwierdziły dwie wystawy.
W Zachęcie, dla żartu zwanej "narodową" galerią "sztuki", prezentowana jest przeglądowa wystawa Piotra Uklańskiego "Czterdzieści i cztery", którą można za darmo obejrzeć co czwartek, do 17 lutego. Na wystawie uwagę zwracają dwie instalacje: "Pornalikes" i "Polska Über Alles". O przesłaniu innej instalacji można się zorientować dopiero z informacji na stronie Zachęty: "Uklański przemienia na przykład jedną z neoklasycystycznych sal Zachęty w rodzaj wielkiej macicy skonstruowanej z podwieszonych farbowanych tkanin". Instalacja "Pornalikes" składa się z sali, w której na jednej ze ścian powieszono kilkadziesiąt pornograficznych fotek z lat osiemdziesiątych. Zdjęć: odbytów, sromów, penisów, stosunków analnych, genitalnych, oralnych, wytrysków, spermy na twarzach kobiet, kopulacji. "Dzieła" tego pilnują dwie panie z ochrony.
Podobnie i inne sale na wystawie Uklańskiego obstawione są przez kilku ochroniarzy na pomieszczenie. Jednym z celów ich obecności jest uniemożliwienie robienia zdjęć eksponatom. Na widok trzymanego przeze mnie w dłoni aparatu fotograficznego, od razu przy wejściu jeden z ochroniarzy poinformował mnie o zakazie fotografowania. Wydałem mu się jednak tak podejrzany, że łaził za mną przez całą wystawę i w każdej z sal głośno wydawał polecenia swoim podwładnym, by bacznie mnie obserwowali – gdyż jestem podejrzany. Dodatkowo wyposażeni w krótkofalówki ochroniarze non stop utrzymywali z centralą łączność radiową.

Innym "dziełem" Uklańskiego jest instalacja "Polska Über Alles", na którą składa się podłoga złożona z świecących paneli jak w dyskotece, ściany z naklejonymi portretami aktorów w nazistowskich mundurach i zawieszone na tych portretach godło Polski – dla którego tłem herbowym są naziści. Nie da się ukryć, że jest łopatologiczna antypolska propaganda. Wystawę sponsorują DeLonghi, Kenwood, A.Blikle, Freixenet. Samą zaś galerię: Lidex, Netia. Patronami medialnymi wystawy są: Gazeta Wyborcza, Polskie Radio, The Warsaw Voice, Stolica, PANI, Artinfo.pl, Malemen.
Jak można przeczytać na stronie galerii: Ze względu na charakter prac Piotra Uklańskiego, prezentowanych na wystawie Czterdzieści i cztery, decyzję o ewentualnym oglądaniu wystawy przez dzieci Zachęta powierza "rodzicom lub opiekunom". Co oznacza, że Zachęta nie widzi sama z siebie nic niestosownego w prezentowaniu dzieciom pornografii – co jest zresztą przestępstwem.
Kolejną ekspozycją za pieniądze podatników jest wystawa Artura Żmijewskiego w Centrum Sztuki Współczesnej. Można ją oglądać za darmo co czwartek do 24 lutego. Wystawa odzwierciedla przekonania Żmijewskiego "o kulturze jako polu do politycznego myślenia i działania", potrzebie lewicowego upolitycznienia kultury, wykorzystywania sztuki w bieżących działaniach politycznych.
Jedna z instalacji pod tytułem "Demokracje" składa się z trzydziestu filmów nakręconych podczas różnych manifestacji, które wyświetlane są na raz w jednej z sal. Wśród wyświetlanych filmów są relacje między innymi: Marszu ONR z 2009, Marszu Niepodległości 2012 – w tym przemówienia Zawiszy i Winnickiego, blokady Marszu Niepodległości z 2012, 2011, Marsz dla Życia 2007, antyfeministycznej kontrmanifestacji 2009, demonstracji w Polsce i za granicą.

W innej sali – instalacja "Wybrane prace". Na tę instalację składa się kilkanaście filmów dokumentujących codzienną aktywność różnych ludzi.
Kolejna wideoinstalacja "Moi sąsiedzi" to zapis rozmów z Izraelczykami podczas agresji Izraela na Palestynę. Składają się na nią prócz filmów też rysunki zrobione przez Żydów w czasie nagrywania filmu.
Na instalację "Na ślepo" składają się rysunki zrobione przez niewidomych i film ukazujący malujących niewidomych. Jest to kolejny przykład tego, jak można zarobić kasę robiąc z cudzego kalectwa cyrk.

Kolejną patologią jest bluźniercza "Msza". Jak można przeczytać na stronie CSW, "jest to filmowy zapis katolickiej mszy przeniesionej wiernie na scenę Teatru Dramatycznego w Warszawie. Na scenie teatru pojawił się ołtarz, a na nim mszał rzymski. Obok ołtarza liturgiczne świece, zawisł krzyż i postawiono tabernakulum. Odegraniu mszy według scenariusza "Obrzędów Mszy Świętej" towarzyszyła muzyka organowa i śpiew. W role księdza i kleryka wcielili się aktorzy Teatru Dramatycznego". Jest to doskonały przykład opierania sztuki nowoczesnej na bluźnierstwie i nienawiści do katolicyzmu. Zapewne Żmijewski nie wystawiłby jakiegoś judaistycznego rytuału, w którym aktor udawałby rabina. Dodatkowo "Msza" Żmijewskiego jest kolejnym przykładem marnowania pieniędzy. Każdy zainteresowany tym, jak wygląda msza w kościele katolickim, może codziennie, kilka razy dziennie, w najbliższym kościele zobaczyć ten rytuał – odprawiany przy wsparciu dobrowolnych datków wiernych, a nie imitację wystawianą za pieniądze podatników. Organizatorem wystawy jest fundacja f.o.r.t.e. Fundację f.o.r.t.e. wspierają: Canon, Salony muzyczne R. i N. Henglewscy. Partnerem technicznym wystawy jest Eidotech, a patronami medialnymi CSW: Aktivist, Exklusiv, Stolica, Elle Decoration.

Jan Bodakowski
Tekst na ten temat ukazał się pierwotnie na portalu Prawy.pl http://www.prawy.pl/

Lecz jeśli wymierzymy całą długość jeziora od jednego kolana do drugiego, to przekonamy się, że Jezioro Krzywe ma około 10 wiorst długości. Wystarczy teraz niewielki wysiłek wyobraźni, aby zrozumieć, jakim dziwem przyrody jest Jezioro Krzywe. Jest ono jakby labiryntem wodnym wijącym się wśród wzgórz stromych i lesistych. Nieraz by dotrzeć do jakiejś części jeziora trzeba przebijać się przez dżunglę jarzębin, leszczyn, dzikich malin i wilczej jagody. Gdy wreszcie zmęczeni i podrapani wydostaniemy się na brzeg jeziora, wydaje się nam, że jesteśmy nad rzeczką leśną.
Tylko że woda tej "rzeczki" jest nieruchoma, a toń czarna i przepastna, niemal groźna. W innym miejscu dostęp do jeziora jest łatwiejszy: schodzimy po zboczu wzgórza porosłego starodrzewem. Wchodzimy na wąski pas łączki i widzimy większą przestrzeń wodną. Trafiliśmy na jedno z grubszych kolan jeziora. Ale i w takich miejscach zbliżamy się do wody z pewną trwogą. Bo brzegi jeziora są wszędzie jednakowe: świeci przez wodę wąziutki pas żółtego piasku, a zaraz potem czarna otchłań głębiny, w której majaczą nieruchome girlandy wodorostów. Byli ludzie, którzy przyjeżdżali nad Jezioro Krzywe na wyprawy naukowe i czynili drobiazgowe pomiary. Okazało się, że Krzywe jest bardzo głębokie – nawet w najwęższych swych przegubach dochodzi do głębokości 15 sążni.

Przyrodnik amator, stojąc nad jeziorem, zadaje sobie pytania: jak powstało to dziwne jezioro tak bardzo niepodobne do innych jezior na pojezierzach środkowowschodniej Europy? Jeśli słuszną jest teoria lodowcowego pochodzenia naszych jezior, to jak mógł lodowiec wyżłobić taki kręty "nurt" Krzywego? Jaki ruch lodowca mógł wyrzeźbić te fantastyczne kształty? Lecz może to krynice zasilają wody Krzywego? Lecz jeśli tak, to jaki kataklizm potworzył te kręte rozpadliny w naszym na ogół spokojnym krajobrazie?

Mikołaj, który niecierpliwił się i wzrokiem bardzo niechętnym spoglądał na roztaczające się cuda wody, zieleni i nieba, odezwał się:
– No, obejrzeliśmy pozycje i hodi. Teraz, paniczu, pora do chaty. W domu to samo: woda, drzewo, niebo. Nie warto było przyjeżdżać.
Już w drodze powrotnej, czy to dla złagodzenia tych cierpkich uwag, czy może dlatego, że się w nim obudził koniarz zamiłowany, zauważył pojednawczo:

– Ot, na dobrego konia popatrzeć to co innego.
Przed spadnięciem pierwszych śniegów przyszły wielkie mrozy. Lodem pokryło się jezioro Poło. Mrozy przyszły bez najlżejszego podmuchu wiatru. Lód przezroczysty jak tafla szkła lustrzanego skuł dwadzieścia wiorst kwadratowych jeziora. I wyglądało Poło jak potężna czara napełniona zastygłą stalą oksydowaną w malachitowej oprawie oszronionych ozimin.
Wieczorami rozpoczęły się ekscytujące łowy z ością na ryby. Wzdłuż brzegów, gdzie przez taflę lodu, jak przez szkła akwarium, widać było w blasku kagańca dno jeziora na głębokości paru sążni, posuwały się ekspedycje rybackie. Jeden rybak niósł kaganiec na długim kiju, czyli tzw. "kozę". Drugi – dwie ości, główną i zapasową. Trzeci – topór. Jeszcze inny – wiaderko na upolowane ryby. Zoczywszy w świetle kagańca śpiącego w wodzie nieruchomo szczupaka lub okonia, podobnego do omulonej kłody, zaczynano najspokojniej rąbać tuż nad nim otwór w lodzie. W dziewięciu wypadkach na dziesięć szczupak spał dalej snem sprawiedliwego i nic sobie nie robił z piekielnego hałasu nad głową. Gdy otwór był gotów, następował "strzał" ością – zadanie wcale niełatwe, gdyż załamane w wodzie promienie ogromnie mylą wzrok i rękę. Nieraz szczupak lub okoń uchodził spudłowany "na czysto". Nieraz trzeba było "poprawiać" drugą ością, przygważdżając źle trafioną pierwszym uderzeniem rybę. Podniecające polowanie z ością nie trwało długo. Mrozy zelżały po kilku dniach. Lustrzana tafla jeziora zmatowiała i utraciła przezroczystość. A potem spadły śniegi.
Jezioro, brzegi, pola, łąki i mszary – wszystko zrównała pokrywa śnieżna. Na puchu śnieżnym zaczęły się zjawiać hieroglify tropów zwierzęcych. Oto tędy sznurował lis, znacząc ślad swej wędrówki charakterystycznym kręto-powłóczystym tropem. Ówdzie kicał i kluczył szarak, by w pewnym miejscu zrobić potężny "zeskok" i ukryć się na sen dzienny w upatrzonej kotlince pod jałowcem lub kamieniem na miedzy. Zaczyna się okres "chłopskiego", kłusowniczego, lecz bardzo miłego polowania "na pomyka".

Polowanie kłusownicze, lecz wcale niełatwe! Należy umieć czytać klinowe pismo łapek zajęczych na śniegu, należy znać naturę zajęczą, należy cierpliwie odcyfrowywać nocne tropy zwierza, a równocześnie baczyć pilnie, czy aby zmyślny "kot" nie ruszył już bezszelestnie z kotlinki i czy już nie "szoruje", aby za chwilę oddalić się poza zasięg strzału śrutowego.
Jesteśmy nad brzegami mszaru. W labiryncie korytarzyków mszarnych widnieją świeże tropy pardew. Nie potrzebujemy pomocy wyżła. Zdążamy tymi śladami ze strzelbą gotową do strzału. Wreszcie – charakterystyczne gruchnięcie i oto jakby płat śniegu oderwał się od kępy mchów. Z ostrym łoskotem skrzydeł zrywa się pardwa w ochronno-białej szacie zimowej.
Wychodzimy z mszaru na łąkę. Czy to wrony czy kawki obsiadły gałęzie wysokich brzóz? Nie, to nie wrony i nie kawki, lecz cietrzewie. Zmieniamy plan łowów. Wracamy pośpiesznie do domu, by po półgodzinie wrócić na małych rozwałkach, zaprzężonych w mocnego konika białoruskiego. Z tych to rozwałek będziemy próbować szczęścia w polowaniu z podjazdu.

Na takich to skromnych, lecz miłych uciechach łowieckich mijały Tadeuszowi pierwsze dni ponowy. A wieczorem w "hallu" dworu sokorowskiego huczy i trzaska ogień w kominku. Sennie posykuje samowar. Smakują tłuste i aromatyczne półgęski. I smakuje siwucha gorzelniana cudem ocalała z pogromu prohibicyjnego, kiedy to rok temu cały olbrzymi zapas surówki wylano do stawu pod gorzelnią i po barbarzyńsku zapalono!
(Interludium. W Sokorowie bawił dawny kolega gimnazjalny Tadeusza Władek Czechowicz, który przyjechał na kilka dni na pardwy z Witebska, gdzie się dekował w tzw. oddziale samochodowym w randze szeregowca-wolontariusza. Opowiadał o zdarzeniu, jakie miał przed paru tygodniami w Witebsku. Szedł przez wysoki most na Dźwinie. Zagapił się i przeoczył kroczącego generała. Ten zaczął mu najokropniej wymyślać, zwracając się nadto per ty, co regulaminowo było w porządku, ale zwyczajowo nie było stosowane przy zwracaniu się do wolontariusza (wolnoopriedielajuszczegosia). Biedny Władek stał na baczność i w milczeniu słuchał połajanek krewkiego generała. Przepisowo patrzał wprost w oczy zwierzchnikowi, ale kątem oka widział, jak wkoło nich zbiera się coraz gęstszy tłum złożony prawie wyłącznie z szarych szyneli żołnierskich. Generał złościł się dalej, a Władek już czuł na szyi oddech tłoczących się żołnierzy. I oto nagle rozległ się piskliwy głos z tłumu:
– A cóż to on się tak nad tobą znęca (izdewajetsa)?! A zrzuć go do Dźwiny! Niech sobie w Dźwinie ochłodzi swoją złość generalską. Czto pristał k tiebie kak bannyj list k żopie...
Generał zamilkł i przybladł. A potem zaczął sobie torować drogę wśród szarych szyneli. Żołnierze rozstępowali się niechętnie i nikt z nich nie salutował generałowi.
W jednym z poranków cichych, białych, miękkich, śnieżno-puszystych przyszła nowina wielka i elektryzująca: zaproszenie na łosie do leśniczówki na Górze Wołowej. Choć Tadeusza i Władka czekało pięćdziesiąt wiorst końmi, przygotowania do podróży trwały niespełna godzinę. Wczesnym przedpołudniem już siedzieli w saniach, jadąc przez Kamień, Lepel, Rudnię i Niwki do Wielkiej Puszczy. Góra Wołowa jest głuchą zaszytą w borach leśniczówką w samym sercu olbrzymiego kompleksu puszczańskiego i na styku trzech guberni – witebskiej, mińskiej i wileńskiej. Leży ta puszcza po obu stronach górnego biegu Berezyny i Kanału Berezyńskiego. Na północy łączy się z Puszczą Hołubicką. Na południu – pod Hajną i Plissą – zlewa się z nieprzebytymi borami wielkoksiążęcymi pod Borysowem oraz z puszczą łohojską. A dalej na południe olbrzymi pas puszczański zmienia się w puszcze: berezyńską, bohuszewicką, później w potężny klucz Żarnówek, a jeszcze dalej, już za Bobrujskiem i Hłuskiem biegnie doliną Ptyczy, aby zbliżyć się do dorzecza Prypeci i do najpiękniejszej i najdzikszej puszczy litewskiej – Puszczy Turowskiej.
Do serca takiej Puszczy ruszyli Tadeusz z Władkiem Czechowiczem na łosie w białe przedpołudnie grudniowe roku 1916. O celu podróży słyszeli nieraz. Na całą Litwę słynęła Góra Wołowa ze wspaniałych tokowisk głuszcowych i z wielkich łowów na grubego zwierza: łosia, wilka, rysia i niedźwiedzia. Po krótkim popasie w Leplu zapadli zaraz za tym miasteczkiem w lasy głębokie. Chwilami głusz i dzicz puszczy działały przygnębiająco. Z ulgą więc witali ogienek i zapach dymu jakiejś zagubionej w lesie smolarni. Osobliwe uczucie ogarnęło ich, gdy podjechali do Kanału Berezyńskiego. Ten wąski pasek kultury z równo odarniowanymi brzegami, z żelaznym mostkiem i śluzami wydał się im czymś jakby oazą cywilizacji na tym bezludziu dziewiczym.

W sercu puszczy woźnica zwrócił ich uwagę na samotny krzyż. Był pamiątką po tragicznym wypadku gdzieś w końcu zeszłego stulecia. Pan Ciechanowiecki z Boczejkowa polował na łosie na rykowisku we dwójkę z gajowym wabiarzem. Każdy z nich wabił na własną rękę. Pan Ciechanowiecki sam był znakomitym wabiarzem i tak dobrze udawał przedzierającego się przez gąszcze łosia, że gdy wynurzył się w półmroku na stanowisko gajowego, ten wziął go za łosia i ranił śmiertelnie. Pan Ciechanowiecki żył jeszcze, gdy nadeszła pomoc z pobliskiej leśniczówki, i zdążył powiedzieć przed śmiercią, że zaszedł nieszczęśliwy wypadek i że gajowy nie jest winien morderstwa.
Do leśniczówki na Wołowej Górze myśliwi przyjechali późnym wieczorem. Byli zziębnięci, głodni i bardzo szczęśliwi. Ogarnęła ich najsympatyczniejsza w świecie atmosfera – atmosfera kompanii myśliwskiej. Myśliwi są jak duże dzieci: serdeczni, szczerzy, gościnni i prości. Trzeba spędzić kilkanaście godzin na mrozie, trzeba mieć zdrowy żołądek i czyste sumienie, a przede wszystkim trzeba mieć dwadzieścia trzy lata, aby w pełni cenić rozkosz takich cudnych rzeczy, jak lampa jasna i huczący samowar, jak płatki przysmażonej słoninki na razowcu, jak pachnące sianem twarde posłanie pod napalonym piecem.

Nazajutrz był spacer gęsiego przez ośnieżoną knieję. Były cichym głosem wydawane rozkazy i wskazówki. Był przemarsz naganki – ludzi leśnych w wytartych ściągniętych rzemiennymi "dziażkami" świtkach, w czapkach ze skórek bielaków, z pielgrzymimi kijami w czarnych, nieczułych na mróz dłoniach. Było ustawianie się na stanowiskach na linii i mierzone tętnem serca chwile oczekiwania.
Wkrótce po ruszeniu naganki Tadeusz posłyszał suche, przygłuszone okiścią strzały na linii. Poczuł krótkie szarpnięcie żalu, że to nie na niego wyszedł łoś i że stracił okazję zmazania hańby pudła do łosia w Łohojsku. Wszystko razem nie trwało dłużej godziny. Myśliwi zebrali się ożywioną gromadką na linii. Rozłożono ognisko. Okazało się, że Władek spudłował do łosia, lecz że gajowy ranił śmiertelnie zwierza drugim strzałem, a teraz gajowi i naganka poszli w głąb kniei tropić rannego rogala. Ale polowanie już się udało: na pokrwawionym śniegu leżą dwa młode, lecz dobrze wyrośnięte wilczki i kilka bielaków.
Ognisko bucha wesoło. Każdy z myśliwych trzyma w ręku ostro zastrugany patyk i patykiem tym wyciąga z popiołu pieczone kartofle, albo nadziewa na patyk tłusty plasterek wędzonej szynki i podsmaża na ogniu. Krąży też siwucha ocalała po zeszłorocznej przymusowej likwidacji zapasów gorzelni boczejkowskiej.
Nagle zza ośnieżonej kulisy leśnej buchają podniecone głosy, słychać zgrzyt płóz. Z białych piramidek świerkowych zjawia się najpierw na pół przysypany śniegiem konik, za nim rozwałki, a na rozwałkach łoś ze zwisającą koroną potężnych łopat. Za łosiem – gajowi. Orszak powoli spuszcza się z łagodnego wzgórza i ukośnie zbliża się do myśliwych.

– Patrz! – woła Władek, wpijając Tadeuszowi palce w ramię – patrz! – powtarza, choć bez jego zachęty Tadeusz pożera wzrokiem ten obrazek fałatowski.

– Patrz! Dla tego jednego widoku warto było przyjechać na Górę Wołową! Patrz i zapamiętaj, bo takiego widoku już może nigdy nie zobaczysz.
Władek miał rację. Nie dane było Tadeuszowi polować więcej na łosie. Ani na Górze Wołowej, ani gdzie indziej. Młodzieńczy rapsod myśliwski urwał się.