Dobre czasy na smelty to już przeszłość. Dawniej, podczas jednej nocnej wyprawy dało się nałapać nawet kilka wiader tych smacznych rybek. Teraz smeltów jest znacznie mniej, co prawda udane wyprawy mogę się zdarzyć, ale trzeba mieć po prostu szczęście i trafić jak w loterii. Trudno sobie wyobrazić, żeby codziennie jeździć nad jeziora i czekać godzinami na smelty, kiedy pojawią się przy brzegach.
Łowienie smeltów to bardziej wydarzenie towarzyskie i kanadyjska tradycja. Okazja do towarzyskiego lub rodzinnego nocnego wyjazdu nad wodę. Szczególnie dzieci pamiętają takie nocne wyprawy na długo.
Wyjazdy na smelty nie są zbyt popularne wśród polonijnych wędkarzy. Tu i ówdzie słyszy się czasami, że ktoś był na smeltach. Częściej na smelty jeżdżą Rosjanie i Ukraińcy. A już najbardziej Hindusi i Azjaci. O tej porze roku w sklepach wędkarskich podrywki i podbieraki idą jak woda.
Niepisana zasada mówi, że kiedy pąki wierzby zaczynają się rozwijać, dla wędkarzy jest to sygnał, że przyszła pora na tarło smeltów. Inni czekają na ciepły wiosenny deszcz, po którym temperatura powietrza utrzymuje się przez kilka dni w granicach 15 C.
Jednak bez wypraw nad wodę rzadko kiedy udaje się bezbłędnie powiedzieć, czy właściwy moment już nadszedł. Najlepiej wróżą ciepłe i bezwietrzne wieczory. Może też się zdarzyć, że przez kilka dni będzie wiał silny wiatr i smelty nie wpłyną na płycizny w pobliżu brzegów.
Równie trudno jest określić dokładną porę nocy, kiedy smelty ruszą. Pierwsze ryby mogą się pojawić już zaraz po zachodzie słońca. Jednak największa fala spodziewana jest zazwyczaj w okolicach północy. Kiedy ryb jest dużo, w ciągu kilku minut można ich złowić sporo.
Na rainbow smelt zwykło się krótko mówić smelt. Smelt jest gatunkiem, który należy do stynkowatych (Osmeridae).
W Polsce rainbow smelt znany jest pod nazwą stynka amerykańska (Osmerus mordax). W Kanadzie występują dwie odmiany rainbow smelt. Pierwsza dwuśrodowiskowa (anadromiczna) i druga, wybitnie słodkowodna, która występuje w zimnych i czystych jeziorach i w średnich i dużych rzekach.
W rejonie Wielkich Jezior zazwyczaj wpływają one na tarliska po zejściu lodów, w kwietniu lub w maju, kiedy woda osiągnie temperaturę co najmniej 8-9 C.
W zależności od pogody tarło może trwać nawet trzy tygodnie. Zwykle kończy się w momencie, kiedy woda ogrzeje się do 18 C. Wędkarze z niecierpliwością wypatrują momentu, kiedy pierwsze smelty zaczną pobłyskiwać w świetle latarek. Nocą, światło latarek służy również do wabienia smeltów, w każdej chwili można spodziewać się nadejścia ogromnych ławic, które stają się wtedy łatwą zdobyczą.
Smelt jest jedyną w Kanadzie rybą (poza żywcami), którą wolno legalnie łowić w nocy na podrywki (dip net) i sieci (seine nets). Podrywki i sieci muszą jednak spełniać pewne wymogi. W przypadku podrywki, jej bok nie może przekraczać 183 cm (6 stóp).
Jeśli podrywka jest okrągła, jej średnica nie może być większa od 183 cm. Wędkarz może używać tylko jednej podrywki. Sieć nie może być dłuższa niż 10 m (32 stopy) i szersza niż 2 m (6 stóp i 5 cali). Łowienie smeltów na podrywkę i sieci, które w ontaryjskim regulaminie traktuje się jako niewędkarską metodę łowienia, nie jest też dozwolone na wodach wszystkich dywizji.
W niektórych dywizjach prawo zabrania również posiadania żywego lub martwego smelta w czasie wędkowania. Osoby nie będące stałymi mieszkańcami Ontario, które mają ważną kartę wędkarską, mogą łowić smelty na podrywkę lub sieci tam, gdzie jest to dozwolone. Na smelty nie ma limitów. Największe smelty dorastają do 6-8 cali.
Oprócz podrywki trzeba mieć długi podbierak z drobną siatką i wodery. Aby zagarniać smelty, nieraz wymagane jest wejście do wody, bo z brzegu nie da się sięgnąć.
W tej chwili najlepszym miejscem na smelty jest Niagara River w Queenston, przy boat launch.
Inne najbardziej znane miejsca na smelty, gdzie warto się wybrać, to: na północ od Toronto Perry Sound nad Gerogian Bay, Muskoka.
Oczywiście najbardziej popularnym jeziorem na wiosenne smelty jest Simcoe. Znane miejsce, gdzie łowi się te ryby, to: Alcona, Oro i Hawkestone. Podobno ktoś już łowił smelty właśnie teraz w okolicach Oro 10 i 11 (Hawkestone).
Pierwsze wzmianki o smeltach w Simcoe pochodzą z roku 1962. Wtedy to po raz pierwszy wędkarze przypadkowo łowili je zimą spod lodu. Wynika z tego, że w Simcoe pojawiły się już znacznie wcześniej. Skąd wzięły się smelty w Simcoe, dokładnie nie wiadomo.
Wiadomo natomiast, że smelty były już w tym czasie bardzo rozpowszechnione w Wielkich Jeziorach. Jedna z hipotez mówi, że smelty przywędrowały z jeziora Cameron przez Trent Canal do Simcoe. Trzy lata później zaobserwowano po raz pierwszy tarło smeltów. Było to w kwietniu, Salvation Army Creek w pobliżu Jackson's Point.
Pod koniec lat 60. tarła smeltów przy brzegach i w strumieniach jeziora Simcoe były olbrzymie. Np. w Black Creek, koło Sutton, w kwietniu 1969 r. , w ciągu godziny łowiono 14 wiader smeltów. W maju tego samego roku po raz pierwszy zaobserwowano masowe śnięcia smeltów w jeziorze.
Smelty uważane są za przysmak. Nie ma też z nimi dużo roboty, odpada skrobanie i patroszenie. Wystarczy dodać przypraw, obtoczyć w mące i wrzucić na rozgrzany na patelni olej. Najlepsze są na chrupiąco...
