Glaukopis – początek 2013
Glaukopis to elitarne pismo historyczne przeznaczone tylko dla wybranych 700 osób w Polsce i na świecie. Jednym z najciekawszych artykułów ostatniego numeru jest tekst historyka z warszawskiego IPN Wojciecha Muszyńskiego o Unii Nowoczesnego Humanizmu. Unia Nowoczesnego Humanizmu była jednym z jednoznacznie prawicowych wydawnictw prześladowanych i szkalowanych przez zdominowaną przez KOR część opozycji.
Podziemne wydawnictwo Unia Nowoczesnego Humanizmu powołał do życia Władysław Bruliński. Bruliński w II RP działał w Obozie Narodowo-Radykalnym, walczył w wojnie obronnej 1939 i w szeregach Armii Krajowej. Był dwukrotnie więziony za działalność patriotyczną, od 1946 do 1951 i od 1957 do 1960 roku.

Po zwolnieniu był nieustannie inwigilowany przez Służbę Bezpieczeństwa. Unia Nowoczesnego Humanizmu działała nieprzerwanie od 1982 do 1989 roku. Wydawnictwo wydało ponad 200 książek. Bruliński był autorem ponad czterdziestu. Z Unią Nowoczesnego Humanizmu współpracował między innymi Leszek Żebrowski, dziś działalność wydawnictwa docenia Jacek Bartyzel. Wydawnictwo wydawało książki poruszające temat: masonerii, masonerii w Kościele katolickim – były to tłumaczenia prac wydanych w Europie zachodniej, żydokomuny – klasykę przedwojenną, zbrodni komunistycznych, współodpowiedzialności Żydów za zbrodnie komunistyczne, ortodoksji katolickiej, prace Feliksa Konecznego, klasykę myśli endeckiej, poezje, ale też niestety tematykę new age i ezoteryczną.

Tematyka współudziału Żydów w zbrodniach komunistycznych wywołała kampanię nienawiści ze strony lewicowego środowiska KOR. Pomawiano na łamach czasopism związanych ze środowiskiem KOR Unię Nowoczesnego Humanizmu o związki ze Służbą Bezpieczeństwa i antysemityzm, wskazywano SB, gdzie można zastać kolporterów i książki nielegalnego wydawnictwa. Prócz Unii Nowoczesnego Humanizmu środowisko KOR prześladowało i innych opozycjonistów odwołujących się do myśli narodowej i katolickiej – zdarzały się nawet przypadki pobicia narodowych kolporterów nielegalnej prasy przez działaczy inspirowanych przez środowisko KOR. Nie było w tym nic dziwnego, Jacek Kuroń już w 1978 na łamach Krytyki deklarował, że narodowcy są dla niego większym wrogiem niż komuniści. Zdominowana przez środowisko KOR powstała w 1986 roku Społeczna Rada Wydawnictw Niezależnych decydująca o funduszach na wydawanie nielegalnych książek – w której skład weszły takie osoby, jak Teresa Bogucka, Andrzej Drawicz, Kazimierz Dziewanowski, Jan Kielanowski, Wiktor Kulerski, Zofia Kuratowska, Tomasz Strzembosz, Klemens Szaniawski – uznawała za szkodliwe publikowanie tekstów Romana Dmowskiego, Feliksa Konecznego, Jędrzeja Giertycha, a nawet Ferdynanda Ossendowskiego.

W swoim drugim artykule Wojciech Muszyński przybliżył czytelnikom postać Eligiusza Niewiadomskiego. Syna polskiego szlachcica weterana Powstania Styczniowego. Absolwenta akademii sztuki w Petersburgu i Paryżu. Znanego i cenionego historyka sztuki, pioniera taternictwa, wykładowcę akademickiego – na Politechnice Warszawskiej i warszawskiej ASP. Więzionego przez carat za przemyt patriotycznych pism – na Pawiaku i w X pawilonie Cytadeli warszawskiej. Męża i ojca dwójki dzieci. W II RP pracownika Ministerstwa Wyznań Religijnych. W czasie wojny z Sowietami w 1920 żołnierza wywiadu wojskowego i piechoty. W 1922 roku Eligiusz Niewiadomski demonstracyjnie zabił Gabriela Narutowicza, masona, brata jednego z czołowych litewskich szowinistów, człowieka niezwiązanego z Polską, który głosami lewicy i Żydów został obrany prezydentem II RP. Zdaniem Muszyńskiego, zamach mógł być inspirowany przez Piłsudskiego, który chciał mieć pretekst do wprowadzenia lewicowej dyktatury.
Na łamach Glaukopisu znalazło się też wiele innych ciekawych tekstów. Wywiad Grzegorza Eberhardta z Markiem Nowakowskim dotyczący literatów w PRL. Tekst Kazimierza Brauna poświęcony kampanii i szkalowania Piusa XII w zachodniej Europie. Tekst Justyny Błażejowskiej o pisarzach w PRL. Cecylii Kuty o opozycyjności pisarzy w PRL. Artykuł Sebastiana Ligarskiego i Grzegorza Majchrzaka o czystce w mediach przeprowadzonej przez klikę Jaruzelskiego – w tym o współpracy z reżimem: Mariusza Waltera, Krzysztofa Teodora Toeplitza, Daniela Passenta, Andrzeja Krzysztofa Wróblewskiego. Krzysztofa Tarki o współpracy sanacyjnego emigranta Jerzego Kędzierskiego z SB. Marka Paula o kolaboracji Żydów z nazistami, udziale Żydów w zagładzie. Marka Chodakiewicza o granatowej policji pod niemiecką okupacją.

W najnowszym numerze Glaukopisu znalazły się też wspomnienia Czesława Blicharskiego z PRL. Raport Brytyjskiej Misji Wojskowej w Polsce z 1939 roku. Artykuł Artura Jagnieży o kampanii wyborczej 2010 roku. Artykuł Stanisława Piołun Noyszewskiego, z 1938 roku, o związkach młodego Stefana Żeromskiego z narodowcami, antysocjalistycznych poglądach Żeromskiego.

Najnowszy numer Glaukopisu kończą recenzje książek i przegląd ciekawych informacji z prasy. Czytelnicy Glaukopisu dowiedzą się z niego o: o wsparciu Hugo Bossa i Coco Chanel dla nazistów, o składzie etnicznym kierownictwa NKWD na Ukrainie podczas Wielkiego Głodu w latach 1933–1934 – Żydzi 67 proc., Rosjanie (w tym też Żydzi po zmianie nazwisk) 15 proc., Ukraińcy 7 proc., podczas gdy w populacji USRS Ukraińcy stanowili 75 proc., Rosjanie 8 proc., a Żydzi 7 proc.

•••

Cyfryzacja TV – kolejny skandal?
W swoich dwóch książkach, "Cyfrowa Polska" i "Polacy a cyfryzacja", wydanych przez Instytut Globalizacji, Tomasz Teluk stawia tezę, że proces cyfryzacji telewizji w III RP był skandalem.
Na 21 stacji dostępnych w naziemnej 20 należy do dominujących na rynku nadawców: 9 do TVP, 4 do Polsatu, 3 do TVN, 2 do Pulsu, 2 do ZPR. Jedna do firmy produkującej programy dla największych nadawców. W ofercie telewizji publicznej dostępna jest na 9 kanałach: TVP1 i TVP2 (w wersjach normalnych i HD), TVP Info (w Warszawie w wersji warszawskiej i łódzkiej), TVP Kultura, TVP Historia i TVP Polonia. Polsat nadaje 4 kanały: Polsat, Polsat Sport News, TV4, TV6. Do TVN należą 3 kanały: TVN, TVN7, TTV (TVN ma pakiet większościowy). Do Dariusza Dąbskiego należy TV Puls nadające dwa kanały. Zjednoczone Przedsiębiorstwa Rozrywkowe jest właścicielem właściciela najpopularniejszej w III RP stacji muzycznej Polo TV nadającej muzykę disco polo, i Eska TV nadającej muzykę dyskotekową. Właścicielem telewizji ATM jest firma ATM produkująca programy dla Polsatu i TVP. Wśród telewizji, którym Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji przyznała prawo nadawania z cyfrowego multipleksu, nie znalazła się katolicka Telewizja Trwam.
Cyfryzacja telewizji w Polsce była naturalnym etapem w rozwoju mediów elektronicznych na całym świecie. Procesem, który zapewnia większą liczbę dostępnych kanałów, lepszą jakość przekazu, dodatkowe usługi, niższe koszty. Doskonale udała się w USA i Wielkiej Brytanii.
Pierwszym szkodliwym działaniem polityków III RP było, zdaniem Tomasza Teluka, bardzo późne zadecydowanie o cyfryzacji polskiej telewizji. Polska w procesie cyfryzacji wyprzedziła nawet Białoruś.
Zdaniem Tomasza Teluka, cyfryzacja telewizji w Polsce powinna być przeprowadzona za pośrednictwem telewizji satelitarnej, a nie naziemnej. Współcześnie satelity zapewniają przekaz telewizji, radia, interaktywne usługi telewizyjne i szerokopasmowy Internet. Sygnał satelitarny zapewniłby dostępność o wiele większej ilości darmowych kanałów na terenie całego kraju. Ukształtowanie terenu Polski, wysoki koszt i długi czas budowy infrastruktury utrudnia to zadanie w wypadku telewizji naziemnej. Infrastruktura satelitarna już istnieje. Niestety, politycy w III RP wybrali o wiele droższą formę cyfryzacji poprzez nadawanie naziemnej telewizji cyfrowej – nadawanie cyfrowe kosztowałoby 10 proc. nadawania naziemnego. Dodatkowo przekaz satelitarny zapewniać mógł dostępność szerokopasmowego Internetu – co dla zapadłej technologicznie Polski byłoby bardzo cenne.
Trzecią złą decyzją polskich polityków, zdaniem Teluka, było wybranie mniej zaawansowanej technologii cyfryzacji. Ta mniej zaawansowana technologia za parę lat będzie anachronizmem, dziś gwarantuje wolniejszy przekaz i mniejszą ilość miejsca na kanały. Taki starszy standard na władzach III RP wymogli dotychczasowi nadawcy. Okazało się, że dla władz III RP liczy się interes korporacji, a nie obywateli.
Czwartym problemem w procesie cyfryzacji jest, według Tomasza Teluka, brak bezstronności organu przyznającego koncesje. Decyzje organu koncesyjnego zdecydowanie ograniczyły konkurencje na rynku nadawców naziemnej telewizji cyfrowej. Zdaniem Teluka, zdziwienie budziły zakulisowe rozmowy z decydującymi o cyfryzacji urzędami państwowymi. Doprowadziło to do groźby kartelizacji, czyli podziału rynku "między kilku, pozostających w zmowie ze sobą graczy".
Piątym problemem polskiej cyfryzacji jest monopolizacja obsługi przesyłu sygnałów przez jedną firmę – bardzo dokładnie problem ten opisywała w swoim referacie przedrukowywanym w prasie pani Anna Pietraszek.
Zdaniem Teluka, bulwersujące było też to, że władze III RP "nie podały do wiadomości publicznej żadnego uzasadnienia" swoich decyzji. Tym bardziej że nie istniały żadne technologiczne czy ekonomiczne argumenty przemawiające za zasadnością takich decyzji.
Skutkiem patologii w cyfryzacji telewizji w III RP jest niska jakość oferty programowej – by o tym się przekonać, wystarczy włączyć odbiornik i pooglądać powtórki nadawanych przed kilku, a nawet kilkunastu laty reality shows, teleturniejów i seriali obyczajowych. Swoje opinie Teluk oparł na doświadczeniach USA, WB i innych państw UE z cyfryzacją telewizji – które dokładnie opisał w swoich książkach.
Jan Bodakowski

Tadeusza zarzucano pytaniami – w domu, na ulicy, w kawiarni "Selekt". Nie miał ani daru opowiadania, ani daru blagi, więc odpowiadał półsłówkami. Czasem wręcz prosił, aby się od niego odczepiono. Bo o czym miał opowiadać? Że słyszał w nocy serie karabinu maszynowego, a w dzień widział ciężarówki naładowane marynarzami, którym wstążeczki u czapek furkotały na mroźnym wietrze? Lub o tym, że po każdym strzale na wiwat gołębie chmurą wzbijały się pod niebo? Pan Irteński nie był z syna zadowolony:

– Jak to? – pytał – przeżyłeś w Petersburgu kilka dni historycznych i nie masz o czym opowiadać?
W parę dni później Mińsk był już zalany gazetami, proklamacjami, czasopismami humorystycznymi. Powódź papieru zadrukowanego była rokiem 1905 w dziesiątej potędze. Rosja odbijała sobie dwanaście lat reakcji i trzy lata cenzury. Przyszedł rozkaz numer 1 znoszący obowiązek salutowania oficerów. Przyszła jakaś "Deklaracja praw żołnierza i robotnika". Szeregowcy zaczęli tytułować oficerów "towarzyszami". Na dworcu brzeskim żołnierz zwrócił się do starego generała:

– Towarzyszu, czy nie moglibyście poczęstować mnie papierosem?

Generałowi łzy zakręciły się w oczach:

– Zabieraj całą papierośnicę, ale powiedz mi, w jaki u diabła sposób jestem twoim towarzyszem?

Żołnierz na pytanie nie odpowiedział, ale uradowany zagarnął papierośnicę i znikł w tłumie szarych szyneli.
Na św. Kazimierza pan Irteński urządził przyjęcie imieninowe. Zjawili się wszyscy notable mińscy i sporo ziemian przyjezdnych z panem Edwardem Woyniłłowiczem na czele, bo odbywało się właśnie w Mińsku walne zebranie Towarzystwa Rolniczego – pierwsze od niepamiętnych czasów, na którym obrady toczyły się po polsku.

Piwnica pana Irteńskiego jeszcze nie ucierpiała, toteż po kolejkach starki krążyły kielichy z dobrym winem. Za stołem rej wodził pan Ludwik Uniechowski, który dni rewolucji przebył w Moskwie. W przeciwieństwie do Tadeusza miał dar opowiadania i wszyscy słuchali go w skupieniu, choć właściwie nic szczególnego nie widział prócz manifestujących na ulicy tłumów, w Moskwie bowiem nie było ani strzelaniny, ani w ogóle "nieporządków". Na Tadeusza, naocznego świadka "prawdziwej" rewolucji, nikt nie zwraca uwagi, siedział więc zawstydzony i wstyd zapijał burgundem. Przejść miało szereg lat, zanim się dowiedział, że dobre opowiadanie polega na tym, jak się opowiada, a nie na tym, co się opowiada.
Po panu Uniechowskim głos zabrał pan Edward Woyniłłowicz. Mowa tego wodza konserwatystów mińskich miała charakter historiozoficznopolityczny. Porównał rewolucję petersburską z wielką rewolucją francuską i znalazł pewne analogie. Wielki książę Michał Aleksandrowicz odmawiający korony, której na jego rzecz zrzekł się Mikołaj II, przypomniał panu Edwardowi Filipa Egalité. Porównanie jak porównanie: nie było zbyt trafne, ale w dalszej części przemówienia zabrzmiały akcenty prorocze:

– To, co się teraz dzieje, to dopiero początek. Czekają nas dni ciężkie i groźne...
Tak czy inaczej bez mała tysiącletni system rosyjski rozsypał się. Rozsypał się dosłownie jak domek z kart. Oprócz stójkowych ustawionych (podobno) z kulomiotami na strychach petersburskich przez ministra Protopopowa i prócz gołowąsych junkrów – nie wszystkich i nie wszędzie – nikt monarchii nie bronił. Zapanowała dezorientacja i owczy pęd. Tadeusz, który wtedy przez parę tygodni prowadził dziennik, zapisał pewnego dnia:
"Była u nas wczoraj ciocia Paulina. Rzuciła się mamie na szyję z okrzykiem:
– A więc mamy wolność! Mama ją odsunęła, mówiąc: – Zasmakujesz jeszcze w tej wolności, gdy chłopi wam odbiorą wasze tysiąc dziesięcin ziemi ornej".

Następnego dnia Tadeusz dopisał w dzienniku: "Nie myślałem, że z cioci Pauliny taka idiotka".
(Pani Irteńska nie przewidziała, że bolszewicy odbiorą cioci Paulinie 1000 dziesięcin ziemi ornej i drugie tyle lasu dopiero w 22 lata później). W domu Irteńskich rewolucja nie budziła entuzjazmu. Od razu – pierwszego dnia, gdy gazety podały pierwsze enuncjacje Rządu Tymczasowego, pan Irteński nachmurzył się:
– Rozumiem: rząd tymczasowy. Ale dlaczego ten rząd tymczasowy wydaje wszystkie swe zarządzenia w porozumieniu z jakimś Sowietem Delegatów Żołnierskich i Robotniczych? Przecie to wyraźny dualizm władzy!

A w Petersburgu pogłębiano zdobycze rewolucyjne, cackano się z jakąś "babką rewolucji rosyjskiej". "Adwokaci rządzili, naradzali się, wydawali odezwy". Rząd tymczasowy ogłosił deklarację proklamującą niepodległość Polski. Był to pod względem formalnym wielki krok naprzód od czasu odezwy wielkiego księcia Mikołaja Mikołajewicza sprzed trzech lat, ale mimo to deklaracja nie wywołała wielkiego zachwytu. Może dlatego, że wszystko było płynne, niepewne. Dopiero w wiele lat później niektórzy "politycy" przypomnieli sobie tę odezwę, upatrując w niej "tytuł prawny" do niepodległości Polski. Jak gdyby niepodległość wymagała tytułu prawnego?! Ci politycy byli fetyszami litery prawa, niczym powiatowi referenci weterynarii, którzy uważali, że wystarczy wydać przepis nakazujący nakładanie psom kagańca, aby wyleczyć powiat z plagi wścieklizny.
W Mińsku też naradzano się, meetingowano, urządzano pochody. Woniejąc benzyną toczyły się na pierwszych biegach ciężarówki z czerwonymi sztandarami i orkiestrą. Orkiestra grała "francuską" Marsyliankę, żołnierze ryczeli pod jej dźwięki uproszczoną "rosyjską", której rytm nie odpowiadał rytmowi "francuskiej". Wychodziła mała kakofonia, nie psuło to jednak podniosłego nastroju rewolucyjnego.

Towarzystwo Rolnicze obradowało ad infinitum. Gdy przy stoliku w "Selekcie", przy którym zasiadali Tadeusz i Rudy, ktoś zapytał, co będzie dnia tego tematem obrad, Rudy odpowiedział:
– Głos zabierze Władek Korkozowicz i w kilku słowach wyjaśni sedno sprawy.
Dowcip polegał na tym, że Władek miał umysł powolny i jak najmniej nadawał się do wyjaśnienia sedna jakiejkolwiek sprawy, a zwłaszcza sprawy tak zagmatwanej jak rewolucja.
Oficerowie krążyli po ulicach w epoletach i udawali, że nie widzą przechodzących szeregowych, którzy im naturalnie nie salutowali. Na Treku orkiestra po staremu grała walca "Dwie sobaczki" albo potpourri z "Fausta". Oficerowie grali w tenisa w białych koszulach, na których były wyhaftowane złoto-czarne orły dwugłowe – już z wyprutą koroną.

Meetingi były duże i małe. Na jednym z dużych meetingów na placu przed dworcem wileńskim miał przemawiać sam Aleksander Kiereński, który wtedy objeżdżał front i płomiennymi mowami zachęcał oddziały do ofensywy. Na placu był olbrzymi tłum. Kordon wojska i milicji bronił dostępu na plac i wpuszczał tylko tych, którzy mieli jakieś "mandaty".
Tadeusz i Rudy nie mieli mandatów i straż nie chciała ich wpuścić. Wtedy Rudy krzyknął z miną groźną:
– Musicie nas puścić! Jesteśmy delegatami komitetu ciekawych (komitieta lubopytnych)!
Groźny głos zrobił wrażenie i skonfundowany milicjant przepuścił przyjaciół. Niewiele jednak skorzystali. Tłum był tak zwarty, że się nie mogli przecisnąć bliżej do trybuny. W owe czasy nie było megafonów, słyszeli więc tylko pojedyncze, cienkie, tłumione odległością wykrzykniki i widzieli gestykulującego niewielkiego człowieczka w szarym frenczu.

Małe meetingi – najczęściej improwizowane – odbywały się wszędzie. A więc raz ciepłym wieczorem letnim Tadeusz otarł się o sporą gromadkę żołnierzy słuchających mówcy – też żołnierza – przemawiającego ze schodów kapliczki prawosławnej na skwerze. Mówca walił pięścią w pierś i krzyczał w kółko:
– Towarzysze! Ja cierpiałem w okopach! Towarzysze, ja was nie namawiam, abyście szli rozbijać składy Związku ziemstw... Towarzysze, ja cierpiałem na froncie...
Mówca mówił poważnie, ale chwilami z histerycznym "nadrywem". Żołnierze słuchali go poważnie i tępo. Wszystko wtedy było szare, śmierdzące kwaśnym suknem szyneli, poważne, tępe. Na razie spokojne. Pod stopami szeleściła warstwa wyplutych łusek siemienia słonecznikowego i arbuzowego. Szelest gryzionego siemienia był melodią rewolucji.
W przeciwieństwie do tego szarego i tępego spokoju "mas" inteligencja "wyżywała się": obradowała, gadała, pisała. Liberalny "Minskij gołos" powtarzał: "Obok hasła (łozung): Wszystko dla utrzymania zdobyczy rewolucyjnych! powinno zabrzmieć zawołanie (klicz): "Wojna do zwycięskiego zakończenia!". Na to zwycięskie zakończenie jakoś się nie zanosiło, bo na frontach zaczynano się bratać. Żołnierze rosyjscy i niemieccy wyłazili z okopów, spotykali się w pół drogi na "ziemi niczyjej", częstowali się papierosami, rozmawiali na migi. Powstały rady i komitety żołnierskie – dywizyjne, pułkowe, batalionowe. One to powoli stawały się władzą deliberującą i wykonawczą.
Zasługę przeprowadzenia rewolucji, "wielkiej i bezkrwawej", jak ją wtedy nazywano, przypisywali sobie eserzy i esdecy, tj. socjal-rewolucjoniści i socjal-demokraci, ale zaczęto też mówić o jakichś bolszewikach. Ale mówiono o nich mało, była to bowiem garstka "maksymalistów" (niewielu wiedziało wtedy o prawdziwym pochodzeniu nazwy "bolszewicy"), na której czele stoją jacyś Lenin i Trocki. Mówiono i pisano, że Lenina Niemcy przepuścili przez granicę w zaplombowanym wagonie. Dziwiono się, w jaki sposób ten zaplombowany wagon mógł przejść front rosyjsko-niemiecki: czyżby w tym celu otwarto front i uruchomiono przerwaną od trzech lat komunikację kolejową? Wielu dopiero w szereg lat później dowiedziało się, że wagon zaplombowany szedł nie przez front, ale z Szwajcarii przez terytorium niemieckie, a potem promem do Szwecji... Lenin i Trocki przyjechali do Petersburga przez Szwecję i Finlandię i prawem kaduka usadowili się w pięknym pałacyku primabaleriny Krzesińskiej.

(Interludium. A biedny cesarz z pięknymi szafirowymi oczami i równym przedziałkiem siedział pod strażą w Carskim Siole, razem z żoną, synkiem i córkami. Osłupienie i odrętwienie, w które wpadli ludzie dotąd "wierni tronowi", trwało. Żałowano słabowitego fatalisty. Żałowano ładnego synka. Zwłaszcza cztery śliczne księżniczki budziły gorące współczucie.

Ale nawet ludzie najwierniejsi tronowi zaciskali szczęki, myśląc o carowej, którą uważano (nie bez pewnej racji) za sprawczynię wszelkiego zła. Tej długo nie mogli przebaczyć i nie oburzała ich powódź obrzydliwych broszurek i ulotek opisujących ze sprośnymi szczegółami rzekome stosunki erotyczne między carową i Rasputinem. W opisach tych nie było ani słowa prawdy, ale wydawcy paskudnych broszurek zbijali pieniądze, a ludzie czytali.

Niektórzy nawet wierzyli. Dopiero później dowiedzieliśmy się, że carowa odkupiła winy nie tylko śmiercią męczeńską, lecz godnym i mężnym zachowaniem się w ciągu bez mała półtorarocznego więzienia – wśród niedostatku, szyderstw i upokorzeń.
W Mińsku w teatrze miejskim, w tym samym teatrze, gdzie jeszcze tak niedawno odbywały się eleganckie bazary dobroczynne, a piękne i ubrylantowane panie sprzedawały notablom i "obszarnikom" szampana, dostając czasem po sto rubli za kieliszek, odbywa się teraz zjazd wojskowych Polaków frontu zachodniego. Obradom przewodniczy podporucznik Władysław Raczkiewicz. Przewodniczy on właśnie, a nie inny starszy rangą.
Jego to czeka za miesiąc sukces zjazdu wojskowych Polaków w Petersburgu, gdzie mimo trudności ze strony rosyjskiej i mimo opozycji ze strony grupy Polaków, doszło do stworzenia "Naczpolu", tj. Naczelnego Komitetu Polskiego i uchwalono utworzenie osobnej armii polskiej mającej wyłowić wszystkich Polaków z morza rewolucji rosyjskiej. W teatrze mińskim zjazd trwa krótko. Wobec zbliżającego się dnia 3 maja Raczkiewicz wzywa do gremialnego udziału w pochodzie święta narodowego. Odtąd "Naczpol" zostaje przezwany przez żartownisiów "Raczpolem".

Pochód 3 maja wypada bardzo pięknie. Olbrzymi wąż ze sztandarami rusza z placyku przed kościołem na Złotej Górce w górę po ulicy Zacharzewskiej. "Niech żyje wojsko polskie!" – wołają z balkonów panie. ocierając łzy. Oprócz wojska suną szkoły polskie: gimnaziści z gimnazjum profesora Mariana Massoniusa i gimnazistki z gimnazjów im. Emilii Plater i pani Witwińskiej. Suną najrozmaitsze organizacje, jak np. Towarzystwo Ochrony Zabytków, zwane krótko "Zabytkami". Sunie świeżo utworzony oddział skautów, których jeszcze nie nazywano harcerzami. Choć powstali zaledwie parę tygodni temu, już złośliwcy nie należący do skautingu drażnią ich dwuwierszem:
Oto znani polscy skauci: Czterech trzyma, jeden gwałci.
Życie polskie płynie w Mińsku wartko. Szkoły, towarzystwa, teatr, dwie gazety. Rada Polska Ziemi Mińskiej – nieoficjalny parlament i nieoficjalna "egzekutywa" polskości w Mińszczyźnie – urzęduje, kieruje, udziela wskazówek, zasiada. Na czele tej Rady stoją panowie Czesław Krupski, ziemianin spod Stołpców, i Jerzy Osmołowski, ziemianin spod Pińska. Pan Osmołowski był pierwej w Mińsku nieznany i zresztą wtedy był w ogóle mało znany. Miał stać się sławny dopiero w dwa lata później.
Panowie Krupski i Osmołowski są obaj "kresowymi" autochtonami i stanowią wyjątek, bo we wszystkich innych organizacjach polskich rządzą przybysze – "uciekinierzy". Większość wojskowych Polaków to też ludzie pochodzący z ziem położonych na zachód od Bugu, lub co najmniej na zachód od linii frontu.
Dla tej większości Mińsk i Mińszczyzna to przejściowe etapy i miejsce wygnania wojennego. Wszyscy oni – i cywile, i wojskowi – marzą o końcu wojny i o powrocie do gniazd rodzinnych.

CDN

Wspomniałeś, że chciałbyś dziś porozmawiać o kupnie nowych domów, gdyż masz znakomity nowy projekt, który chciałbyś przedstawić.

Tak, rzeczywiście, w drugiej części audycji opowiem o bardzo ciekawym projekcie, który jest zlokalizowany w południowym Etobicoke. Jest to zespół nowych domów jednorodzinnych oraz połówek.
Ale zanim o tym opowiem, chciałbym przedstawić powody, dlaczego nawet kupując nowe domy z planów, dobrze jest skorzystać z naszej pomocy. Czyli pomocy agentów real estate.
– Wielu z builderów współpracuje z agentami real estate, płacąc ich wynagrodzenie. Czyli nasz serwis jest dla kupujących często bezpłatny i nie ma wpływu na cenę zakupu;
– Jako agenci real estate mamy często wyłączny dostęp do nowo otwieranych projektów, zanim zostaną one udostępnione szerokiej publiczności. Tak jest w przypadku projektu, o którym chciałbym dziś opowiedzieć. Tylko do 16 lutego można za naszym pośrednictwem odwiedzać salon sprzedaży i mieć pierwszeństwo wyboru;
– Cena początkowa – W przypadku otwarcia projektów cena dla agentów jest zwykle bardziej atrakcyjna, bo budowniczy chce mieć sprzedane przynajmniej 10 – 15 proc. domów, by uzyskać "momenum";

– Jako agenci, mamy umiejętność czytania drobnego druku – to na co należy między innymi zwracać uwagę przy kupnie nowych domów to kontrakty pisane drobnym drukiem. Należy pamiętać, że kontrakt ten jest przygotowywany przez prawników reprezentujących firmę budowlaną w taki sposób, by zabezpieczać jej interesy. Niestety, są one tak pisane, że w sprawach spornych, kupujący nowy dom jest zwykle bez szans na walkę z budowniczym. Jest to tak zwana zasada "my way or highway", a ponieważ popyt przewyższa podaż, wszelkie próby wymagania od budowniczych często są nieskuteczne.

– Jako projektanci, mamy umiejętność czytania planów – Należy mieć dużą umiejętność czytania i rozumienia planów przy wyborze domu, który nie jest jeszcze wybudowany. Z planów trudno jest wychwycić osobom do tego nieprzygotowanym ewidentne problemy funkcjonalne, których nie brakuje. Często pomieszczenia w naturze, po wybudowaniu, okazują się znacznie mniejsze, niż wynikałoby to z planów. Ponadto często tak naprawdę nie mamy zbyt wielkiego wyboru, bo ciekawsze plany są już zajęte.

– W nowych domach bardzo wysokie są koszty wszelkich usprawnień (upgrades). Na przykład podłoga drewniana może kosztować ponad 15 dol. za stopę kwadratową, a instalowana przez własnych fachowców kosztuje połowę tej sumy. Często mamy ograniczony wybór materiałów wykończeniowych. Oferowane płytki ceramiczne lub dywany są często najniższej jakości. Dlatego my często umiemy wytłumaczyć klientom, na co warto wydać – a co można pominąć.

– Dostęp do lepszego finansowania – współpracujemy z wieloma bankami i staramy się o najlepszy pakiet finansowy.

To teraz opowiedz o tym nowym projekcje.

Otóż bardzo znana firma URBANCORP wykupiła jakiś czas temu w południowym Etobicoke w okolicy Browns Line i Horner starą opuszczoną szkołę. Po wielu miesiącach projektowania i zatwierdzania, właśnie kilka dni temu zrobiła otwarcie tego projektu dla rejestrowanych agentów real estate. Ten projekt zawiera około 100 nowych domów w małej enklawie.

Jest to znakomita lokalizacja z szybkim dostępem do Gardinera, hwy 427, lotniska itd. Mamy również łatwy dostęp do TTC, GO i metra. To co jest unikalne – to to, że po pierwsze, osiedle będzie nastawione na oszczędność energii i będzie miało ogrzewanie geotermiczne, ale również jest zupełnie inne od wszystkich dotychczas budowanych osiedli pod względem architektury. Domy są inspirowane nowoczesną architekturą. Dachy płaskie, ogromne okna, aluminium i szkło! Analizowałem plany i są bardzo ciekawe. W znakomicie urządzonym Sales Office są plany oraz świetnie zrobione symulacje komputerowe, które pozwolą wyobrazić sobie, jak każdy dom będzie wyglądał na zewnątrz i wewnątrz. Mnie się to bardzo podobało.
A teraz o cenach i wielkości domów oraz jak można skorzystać z tej okazji. Bliźniak wielkości 2765 sq ft z pojedynczym garażem zaczyna się od 779.000 dol. Są dwa modele domów wolno stojących. Pierwszy o powierzchni 3875 sq ft zaczyna się od 849.900 dol., drugi o powierzchni 4285 sq ft – od 929.900 dol. Jak na ten rejon te ceny są bardzo atrakcyjne i jestem przekonany, że jest to świetna inwestycja, dlatego proszę nie zwlekać.
Jak skorzystać, by mieć dostęp, zanim osiedle się sprzeda?

Tylko do 16 lutego możemy się z każdą zainteresowaną osobą spotkać, wprowadzić do Sales Office, pomóc przejrzeć plany i podjąć decyzję. Nie ma obowiązku zakupu, ale moim zdaniem, aż szkoda nie skorzystać.
JESZCZE JEDNA WAŻNA SPRAWA – DLA WSZYSTKICH, KTÓRZY ZAKUPIĄ DOMY ZA NASZYM POŚREDNICTWEM, OFERUJEMY 1 proc. CASH BACK – CZYLI ZNACZNĄ SUMĘ, KTÓRA PRZYDA SIĘ NA POKRYCIE KOSZTÓW ZAMKNIĘCIA.
Tak więc proszę dzwonić do nas lub odwiedzać nas w Starskym 2 po więcej informacji. Przewidywane oddanie do użytku to listopad 2014.

Maciek Czapliński
Mississauga

905-278-0007

W sobotnie popołudnie spotykam w bibliotece cztery panie bibliotekarki: Marię Żłobicka, Elę Kimont, Renatę Kurcewicz, Jadwigę Ganowską. – Pracują z nami jeszcze dwie inne panie, ale ich akurat nie ma – mówi p. Maria.

– Dlaczego Pani to robi? – pytam p. Żłobicką.

– Bo kocham książki!

– Skąd ta miłość?

– Kocham polski, człowiek się urodził w Polsce, wychował, to był mój zawód, bo już nie jest – tutaj to nie jest praca zawodowa – ja sobie nie wyobrażam życia bez polskiego.

– Na jakich zasadach jest prowadzona biblioteka?

– Pracujemy po dwie godziny. Biblioteka podlega pod Centrum Kultury im. Jana Pawła II. Cieszymy się, że mamy to pomieszczenie. Centrum do tej pory dawało pieniądze na książki.

– Czy gdy ktoś ma ochotę uczynić jakąś dotację, to można?

– Bardzo chętnie, ale wyłącznie polskie książki; mamy 20 tys. wolumenów. Naprawdę są to dobre pozycje, bo do tej pory cały czas kupowałyśmy nowości.

– Ile osób korzysta?

– Mamy ponad 2000 czytelników, ale też są wśród nich martwe dusze. Naszym problemem jest też to, że część ludzi, którzy kiedyś wypożyczyli, nie zwraca książek. Brakuje nam ok. 2,5 tys. egzemplarzy.

– Czy korzystają ludzie młodsi?

– Z reguły są to ci, którzy przyjechali z Polski.

– Nasze drugie pokolenie nie czyta tutaj?

– Są wyjątki – ale to są wyjątki.

– Pani czyta książki na czytnikach elektronicznych?

– Nie, potrzebuję "normalnej" książki, dopiero przy takiej pracuje wyobraźnia – no nie, ja kocham książki. To jest tak, jakby przyjaciel usiadł naprzeciwko, człowiek czuje tę atmosferę.

– Co daje czytanie książek? Przy dzisiejszym tempie życia ludzie coraz rzadziej czytają dłuższe teksty, chcą mieć na tacy, w pigułce to, "o czym autor chciał powiedzieć".

– Ja bym się nie zgodziła. Mamy tutaj ponad 2,5 tysiące czytelników.

– I są wierni?

– Są ludzie, którzy sobie nie wyobrażają życia bez książki i my jesteśmy tą grupą. To jest największa biblioteka polonijna w Kanadzie i sporo ludzi przychodzi te trzy razy w tygodniu; czyli zapotrzebowanie na książkę jest.

– Czy ono nie słabnie, czy nie jest związane z jednym pokoleniem?

– Nasze dzieci też czytają, może nie będą czytać po polsku, ale na pewno będą czytać po angielsku. To zależy od poziomu człowieka, od wychowania.

– Czy Panie nie uważają, że książki po angielsku o Polsce mają sens – właśnie dla naszej młodzieży?

– Mają.

– Tu nie ma takich książek? Na przykład Adama Zamoyskiego?

– Nastawiłyśmy się tylko na język polski, bo uważamy, że nie ma sensu dublować.

– Czy Paniom pomagają polskie władze?

– Szukamy sponsorów, pukamy do drzwi, w najbliższym czasie ma się u nas zjawić konsul. Raz dostałyśmy pieniądze, p. konsul obiecał, że coś pomyśli; nie w formie pieniężnej, ale książkowej.

– Czy zdarza się że Panie dostają cenne książki?

– Są w książkach wzruszające dedykacje. Najbardziej przykre jest to, że ludzie dają nam książki, kiedy ktoś z rodziny odchodzi. I dla nas jest to smutne. Apeluję też do Czytelników: dajcie teraz, bo wasze dzieci mogą potem wyrzucić to na śmietnik.
Wie pan, ja mówię, że to nie jest biblioteka, tylko klub interesującej książki, tu przychodzą ludzie, którzy kochają książki – nasi czytelnicy. To jest to ciepło, które płynie w dwie strony. Zapraszam wszystkich, którzy lubią książki.
Ale powiem też panu, że gdy zaczynałyśmy, były dwa regały harlequinów – ludzie to brali, czytali, a później zaczynałyśmy dawać poważniejsze rzeczy. Można wyrabiać smak.

– Sądzi Pani, że od złej literatury można dojść do dobrej?

– Oczywiście, że tak; pamiętam, co czytałam, mając 20 lat, a co w tej chwili czytam. Człowiek się wyrabia, jeśli tylko chce. Czasami się śmiejemy, że to jest najbardziej kulturalne miejsce w Centrum, bo trzeba mówić "przepraszam", gdy się przeciska między regałami. Pomieszczenie jest trochę małe.

– Kiedy biblioteka jest czynna?

– Trzy razy w tygodniu: w poniedziałki i czwartki od 19 do 21, a w soboty od 14 do 16. Zapraszamy wszystkich czytelników "Gońca".

--------------------

W drzwiach spotykam p. Henriettę: – Dlaczego Pani tu przychodzi? Skąd się Pani dowiedziała, że tutaj działa biblioteka?

– Przychodzę już wiele lat, nie pamiętam skąd się dowiedziałam. Przychodzę, bo praktycznie nie ma innego źródła polskich książek.

– Ale są też działy z polskimi książkami w bibliotekach publicznych.

– Tam jest tylko trochę książek, nie ma nowości, a tutaj jednak od czasu do czasu są. Tak że po prostu jest lepiej; jeśli chcę angielską książkę, idę do angielskiej biblioteki, po polską książkę idę tutaj. Tutaj jak mam pytania, to panie zapytam.

– Czytanie to nawyk?

– Czytam polskie i angielskie książki, w czasie wakacji czytam angielskie, bo ta biblioteka jest zamknięta.

– Musi Pani czytać?

– Czytam bardzo dużo. Czytam polskie nie tylko dlatego, żebym się bała, że zapomnę języka, ale w pewnym sensie...

– Inna optyka?

– Tutaj po polsku jest też wiele tłumaczeń.

– Czyta Pani tłumaczenia literatury angielskiej!? Woli Pani w oryginale, czy po polsku?

– Gdy są książki bardziej specjalistyczne, to wolę po polsku, ale przy beletrystyce to nie ma znaczenia.

– Co Pani daje czytanie książek, że zapytam brutalnie, czemu Pani czyta?

– Bo lubię.

– Lubi się Pani zanurzyć w książce, czytanie daje Pani głębsze przeżycie niż na przykład film?

– Filmy też lubię oglądać, ale książki zawsze dla mnie pozostaną. Jeżeli coś czytam, lubię na przykład trzymać to w ręku. Nie lubię czytać z czytników, nie wyobrażam sobie książki internetowej, absolutnie mi to nie odpowiada, to jest zupełnie inne uczucie, jeżeli czyta się książkę, która jest prawdziwa.