Czym są "hotele" i "podobne zakłady"

Przepisy Kodeksu cywilnego nie zawierają definicji tych pojęć. Pomocniczo można skorzystać z regulacji zawartych w ustawie o usługach turystycznych. Zgodnie z jej przepisami hotele to obiekty posiadające co najmniej 10 pokoi, w tym większość miejsc w pokojach jedno- i dwuosobowych, świadczące szeroki zakres usług związanych z pobytem klientów. W przepisach nie ma jednakże definicji "podobnych zakładów".

Zgodnie z orzecznictwem SN jako zakłady podobne – w rozumieniu art. 846 Kc – traktowane są dostępne ogólnie schroniska turystyczne, domy wycieczkowe, domy pracy twórczej, pensjonaty oraz domy wczasowe, sanatoria, motele. Kryterium pozwalającym zaliczyć dany ośrodek do kategorii "podobnych zakładów" jest więc to, w jaki sposób jest on zorganizowany i czy umowa między gościem a właścicielem obiektu ma charakter umowy hotelowej. Umowa ta jest umową nienazwaną, ale można w niej wyróżnić pewne elementy charakterystyczne. Jeśli np. gość korzysta z pokoju, który może być podczas jego nieobecności sprzątany, a ponadto wychodząc z ośrodka, oddaje w recepcji klucze, to bezsprzecznie miejsce to spełnia kryterium zakładu podobnego do hotelu. Takiego charakteru nie będzie mieć np. kemping. Turysta otrzymuje na nim miejsce, ma możliwość korzystania z infrastruktury. Umowa nie ma jednak charakteru umowy hotelowej. Należy do niej stosować przepisy dotyczące umowy najmu.

Zasady odpowiedzialności hotelu

Podmiot utrzymujący hotel ponosi odpowiedzialność za rzeczy gościa, wniesione przez niego do obiektu. Odpowiedzialność ta wynika z Kodeksu cywilnego i powstaje z chwilą wniesienia rzeczy do hotelu. Opiera się ona na zasadzie ryzyka. Oznacza to, że jest ona niezależna od winy. Podkreślić należy, że odpowiedzialność dotyczy rzeczy "gościa", czyli osoby korzystającej z usług hotelu lub podobnego zakładu. Nie obejmuje zaś rzeczy należących do osób odwiedzających gościa.

Istotne znaczenie ma art. 846 §5 Kc, zgodnie z którym wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności utrzymującego hotel lub podobny zakład, przez umowę lub ogłoszenie, nie ma skutku prawnego. Oznacza to, że zawarte w niektórych regulaminach, umowach czy ogłoszeniach wiszących w recepcjach stwierdzenia, iż właściciel obiektu nie odpowiada za rzeczy gościa, nie mają żadnej mocy prawnej.

Wysokość odszkodowania

Gość ma prawo domagać się kwoty, która odpowiada rzeczywiście poniesionej szkodzie, przy czym odpowiedzialność hotelarza jest – co do zasady – ograniczona. Zgodnie bowiem z art. 849 § 1 Kc, zakres obowiązku naprawienia szkody przez właściciela hotelu w wypadku utraty lub uszkodzenia rzeczy wniesionych ogranicza się, względem jednego gościa, do wysokości stukrotnej należności za dostarczone mu mieszkanie, liczonej za jedną dobę. Jednocześnie zaś odpowiedzialność za każdą rzecz nie może przekraczać pięćdziesięciokrotnej wysokości tej należności. W przepisie jest mowa o "należności za dostarczone mieszkanie", czyli jest to jedynie należność za sam nocleg. Nie obejmuje ona więc np. opłaty za posiłki. Ograniczenie to nie ma zastosowania wówczas, gdy właściciel hotelu przyjął rzeczy na przechowanie albo odmówił ich przyjęcia na przechowanie, mimo że obowiązany był je przyjąć, jak również wypadku, gdy szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa jego lub osoby u niego zatrudnionej.

Kiedy hotel nie odpowiada wobec gościa

Pomimo iż odpowiedzialność właściciela hotelu opiera się na zasadzie ryzyka, to jednak ma on możliwość wykazania, że wystąpiły okoliczności, które wyłączają jego odpowiedzialność. Tak więc utrzymujący zarobkowo hotel lub podobny zakład nie będzie odpowiedzialny za utratę lub uszkodzenie rzeczy wniesionych przez osobę korzystającą z usług hotelu lub podobnego zakładu, wówczas, gdy szkoda:

– wynikła z właściwości rzeczy wniesionej, lub
– wynikła wskutek siły wyższej, albo
– powstała wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby, która mu towarzyszyła, była u niego zatrudniona albo go odwiedzała.

Właściciel hotelu nie odpowiada wobec gościa także w sytuacji, gdy dochodzi do utraty lub zniszczenia rzeczy w hotelu, zajmowanym w czasie trwania wycieczki wykupionej w biurze podroży. W takiej sytuacji roszczenia odszkodowawcze gość powinien kierować nie do właściciela hotelu, ale do organizatora wypoczynku. Taki tryb wynika z art. 11a u.tur.

Termin zgłoszenia roszczenia

Zgodnie z art. 847 Kc roszczenie o naprawienie szkody z powodu utraty lub uszkodzenia rzeczy wniesionych do hotelu lub podobnego zakładu wygasa, jeżeli poszkodowany po otrzymaniu wiadomości o szkodzie nie zawiadomił o niej niezwłocznie utrzymującego zakład.

Monika Skrzypek-Paliwoda

Adwokat
prowadząca w Polsce sprawy z zakresu prawa cywilnego
Kancelaria Adwokacka w Polsce
SEMPER LEX Prawo i Podatki
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
www.semperlex.pl
tel. 660-464-896
tel. (71) 79 38 900