Pyłek pszczeli jest przede wszystkim podstawowym pokarmem pszczół. Ciało pszczół  pokryte jest licznymi włoskami, które odgrywają ważną rolę w zapylaniu roślin oraz pozyskiwaniu pyłku kwiatowego. Można powiedzieć, że pszczółka zbieraczka, odwiedzając kwiaty, kąpie się, tapla  w pyłku, dzięki czemu przylepia się do niej wiele ziarenek, część z tego pyłku dostaje się do innych kwiatów, natomiast reszta jest sczesywana i po zlepieniu ziaren nektarem przesuwana jest do specjalnych koszyczków znajdujących się na tylnych odnóżach pszczół. Tak przygotowane granulki pyłku, gdy osiągną satysfakcjonującą wielkość, transportowane są do ula i uklepywane w komórkę plastra.

    Dlaczego tak ważny?

    Niewątpliwie pszczoły dostarczają człowiekowi najcenniejszych darów natury. Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych na podstawie przeprowadzonych badań orzekł, iż wśród konsumowanych produktów nie istnieje bardziej odżywczy produkt od pyłku pszczelego. To pokazuje, jak bardzo wiele korzyści oferuje nam ten życiodajny produkt. Życiodajny, i to dosłownie. Nie tylko ze względu na swoje cenne właściwości. Bez pyłku kwiatowego i działalności pszczół przemysł spożywczy praktycznie by nie istniał.

    Właściwości odżywcze pyłku są wynikiem jego bogatego składu chemicznego. Pyłek pszczeli składa się przede wszystkim z węglowodanów, białka, a także tłuszczów oraz składników mineralnych i witamin. Składniki chemiczne różnią się w zależności od regionu geograficznego, rodzaju roślin oraz pory roku. Wyodrębniono następujące składniki:

    Węglowodany – to przede wszystkim fruktoza, glukoza, maltoza, oraz w mniejszej ilości: arabinoza, ryboza, izomaltoza i wiele innych.               

    Tłuszcze – w pyłku wyodrębniono 12 kwasów tłuszczowych, między innymi: kwas palmitynowy, linolowy, linoleowy, arachidonowy.

    Białka – w pyłku wykryto 32 aminokwasy. Są to: fenyloalanina, izoleucyna, leucyna, lizyna, metionina, treonina, walina, alanina, prolina, seryna, histydyna, glicyna i inne.

    Składniki mineralne – pyłek jest bogaty w wiele składników mineralnych: makroelementów i mikroelementów. Wyodrębniono: potas, fosfor, wapń, magnez, sód, krzem, mangan, żelazo, miedź, cynk, jod, selen i inne.

    Witaminy – w pyłku pszczelim zidentyfikowano następujące witaminy: A, B1, B2, B3, E, C, B6, PP, P, D, H, kwas foliowy, inozytol, biotynę, kwas pantotenowy, kwercytynę.

    Inne składniki – enzymy: amylaza, inwertaza, fosfatazy, peroksydazy i inne, których stwierdzono 42. Kwasy organiczne: jabłkowy, mlekowy, cytrynowy, winowy, szczawiowy, bursztynowy, i wiele innych.

    Wpływ na zdrowie

    Od wieków pyłek pszczeli stosowany był jako środek leczniczy. Dawniej doceniany przez Greków i Rzymian, uważany za środek na długowieczność. Obecnie doceniony przez naukowców oraz dietetyków. Badania potwierdzają właściwości zdrowotne oraz odmładzające pyłku pszczelego. Posiada on szerokie zastosowanie w medycynie, począwszy od leczenia chorób skórnych do wspomagania płodności. W 2002 roku na podstawie badań przeprowadzonych na 29 kobietach potwierdzono, iż pyłek pszczeli korzystnie wpływa na łagodzenie objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego, trochę później, w 2008 roku, potwierdzono korzystny wpływ pyłku w leczeniu przerostu gruczołu krokowego.

    Obecnie na rynku istnieje wiele produktów na bazie pyłku pszczelego, możemy zażywać go w postaci granulek, a także w postaci proszku, tabletek i kapsułek.

    Główne korzyści, jakie niesie spożywanie pyłku pszczelego:

    1. zwiększa poziom energii, poprawia witalność, wytrzymałość,

    2. obniża poziom zmęczenia, wzmacnia układ odpornościowy i immunologiczny,

    3. skuteczny w walce z infekcjami, przeziębieniem, grypą,

    4. niweluje objawy napięcia przedmiesiączkowego, poprawia koncentrację,

    5. jest często stosowany w celu leczenia stanów zapalnych skóry, takich jak łuszczyca, podrażnienia. Aminokwasy i witaminy wspomagają regenerację komórek,

    6. reguluje działanie jelit, skuteczny zwłaszcza w przypadkach przewlekłych zaparć lub biegunki, opornych na leczenie antybiotykami. Wspomaga procesy trawienne. Naturalną cechą pyłku pszczelego jest kontrola masy ciała, przyśpiesza spalanie tłuszczów i zwiększa liczbę spalonych kalorii,

    7. jest stosowany do leczenia niektórych dolegliwości naszego układu nerwowego. Już po tygodniu zażywania pyłku ludzie stają się mniej nerwowi, wspomaga walkę z depresją,

    8. wspomaga leczenie cukrzycy. Badania potwierdziły, iż spożywanie 32 g pyłku dziennie przez 2 tygodnie obniżona znacznie ilość cukru w moczu,

    9. wykryto w nim również właściwości antyalergiczne. Dr Leo Conway z Kolorado twierdzi, iż 94 proc. jego pacjentów, stosując doustną kurację pyłkiem pszczelim zwalczyło objawy alergii,

    10. odgrywa ważną rolę w procesach przeciwmiażdżycowych.

    Jak spożywać pyłek pszczeli?

    Smak pyłku pszczelego różni się w zależności od gatunków kwiatów, od słodkiego do lekko kwaśnego. Zaleca się, aby rozpocząć spożywanie pyłku od małych dawek, ok. 1/4 łyżeczki dziennie, stopniowo zwiększając dawkę do 1-3 łyżeczek. Najlepiej stosować rano i po południu, nie zaleca się spożywania pyłku pszczelego w godzinach wieczornych, przed snem. Generalnie pyłek pszczeli jest produktem bezpiecznym, jednak mogą wystąpić reakcje alergiczne u osób predysponowanych. Objawy mogą obejmować: świąd, obrzęk, zawroty głowy, duszność, a nawet zagrażające życiu reakcje anafilaktyczne.

    Pyłek pszczeli można spożywać na przeróżne sposoby, od tradycyjnych jako dodatek do herbaty czy mleka, a  także w bardziej nowoczesnych formach, jako dodatek do "szejków" owocowych, koktajli, dodatek do płatków śniadaniowych czy jogurtów, a nawet jako dodatek do sałatek.

Piotr Szyszko
Pasieka "Bee Happy"
Fot. Autor, Wikipedia