Sparta. Wystarczy jedno słowo i wiadomo, że jest mowa o starożytnej potędze militarnej, o zdyscyplinowanym narodzie i zawsze bezkompromisowej postawie w obronie wartości, które kształtowały Spartan.
Od najmłodszych lat dzieci spartańskie wychowywane były w duchu patriotycznym na najlepszych wojowników . Spartańska matka była właścicielką majątku rodziny, a szacunek do matki był priorytetem politycznym, akcentowanym przy każdej okazji.
Spartanie zajmowali się podbojem nowych terenów i ludności zamieszkującej dany teren i "kontrolowaniem" ludności już podbitej.
Mężczyźni gardzili złotem, ozdobami i bogactwem. Łupy i bogactwo oddawali żonom. Uznaną ozdobą mężczyzny była dobra broń, honor i chwała na polu walki.
Po podboju ziem na Peloponezie Spartanie uznali pokonanych mieszkańców półwyspu za niewolników. Nazwali ich helotami, tzn. ''ujarzmionymi''. Heloci, których było 140-250 tys., ciężką, niewolniczą pracą utrzymywali spartańskich wojowników i ich rodziny.
Heloci powstali w drodze ewolucji społecznej
Dzieci helotów od najmłodszych lat musiały się uczyć śpiewać głupie, bezsensowne piosenki. Spartanie wśród helotów promowali pijaństwo, wulgarność, chciwość i demoralizację. Spartanie mogli bezkarnie zamordować helotę, dokonywali tego najczęściej młodzi Spartanie, którzy mieli zająć najwyższe rangą miejsce w wojsku. Młody Spartanin, według tradycji zwanej krypteja, za pomocą wyłącznie noża musiał zamordować helotę,co było oznaką bezwzględności i umiejętności walki. Najczęściej mordowano jednostki silne, buntownicze, rozumiejące sytuację i mechanizmy kontroli helotów.
Heloci najbardziej zdemoralizowani, podatni na manipulację, ale ze zdolnościami krasomówczymi, stawiani byli przez Spartan dla helotów na politycznym piedestale jako wzór cnót do naśladowania i robienia "kariery".
Spartanie niechętnie udawali się na dalekie wyprawy. Zagrożenie wewnętrzne musiało być bardzo trwale.
Edgar Degas (1834–1917) Young Spartans exercising Description After Plutarch, who tells about the ancient Spartan legislator Lycurgus. Lycurgus urged the Spartan girls to engage in wrestling. Here they urge the boys to fight. Date circa 1860 Medium oil on canvas
Witold Jasek
komendant ZS Strzelec
kontakt: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
