Przedstawiam Państwu kolejny artykuł z cyklu "Powroty". Do tej pory w jego ramach ukazały się następujące artykuły: "Obywatelstwo polskie dla dzieci urodzonych w Kanadzie", "Polskie dokumenty tożsamości", "Rozwód w Kanadzie i jego skutki prawne w Polsce", "Jak nabyć spadek w Polsce – zasady dziedziczenia", "Zachowek – ochrona osób najbliższych przed pominięciem w testamencie", "Jak nabyć własność nieruchomości w Polsce, nie będąc jej właścicielem – instytucja zasiedzenia", "Podział majątku małżonków po rozwodzie – według prawa polskiego", "Testament w Polsce – jak sporządzić ważny dokument", "Ustalenie ojcostwa dziecka – według prawa polskiego", "Obowiązek alimentacyjny wobec dziecka – według prawa polskiego", "Darowizna w Polsce – czyli jak skutecznie przekazać majątek najbliższym za życia", "Dział spadku – według prawa polskiego", "Podatek od spadków i darowizn w Polsce", "Obowiązki alimentacyjne między byłymi małżonkami", "Kontakty z dzieckiem po rozwodzie według prawa polskiego", "Zapis windykacyjny – nowy sposób rozporządzania majątkiem po śmierci", "Sposoby uniknięcia zapłaty zachowku – w świetle polskiego prawa spadkowego", "Odrzucenie spadku jako sposób na uniknięcie długów spadkowych", "Konto bankowe w Polsce – co się z nim dzieje po naszej śmierci?", "Intercyza w Polsce jako sposób na uniknięcie długów współmałżonka", "Spadek po dalekim krewnym – skutki podatkowe", "Bezpieczne przedświąteczne zakupy i inwestycje w Polsce – zanim podpiszesz, czytaj umowy!!!" oraz "Czy rodzice mogą korzystać z prywatnego majątku dziecka w Polsce".

W dzisiejszym artykule omówię problematykę prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorcami prowadzącymi we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową są: osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym odrębne ustawy przyznają zdolność prawną. Za przedsiębiorców należy także uznać wspólników spółek cywilnych w zakresie wykonywanej przez nich działalności.

Wszyscy przedsiębiorcy podlegają wpisowi do Ewidencji Działalności Gospodarczej bądź do rejestru przedsiębiorców zwanego Krajowym Rejestrem Sądowym. Warunki podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej przez osoby fizyczne na terenie Rzeczypospolitej Polskiej regulują przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Organem ewidencyjnym jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta, a wniosek o wpis do ewidencji podlega opłacie. Przedsiębiorcy polscy są wpisywani do ewidencji prowadzonej przez gminę właściwą dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy.

Osoby zagraniczne z państw członkowskich Unii Europejskiej i państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak przedsiębiorcy polscy. Podlegają one rejestracji w ewidencji prowadzonej przez gminę właściwą według głównego miejsca wykonywania tej działalności na terytorium RP. Właściwy organ, dokonując oceny spełnienia wymogów niezbędnych do podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uznaje wymogi, jakie spełnił przedsiębiorca mający siedzibę na terytorium jednego z ww. państw, aby na terytorium tego państwa mógł podjąć lub wykonywać działalność gospodarczą, w szczególności uznaje certyfikaty, zaświadczenia lub inne dokumenty wydane przez właściwy organ państwa, które potwierdzają spełnienie warunków podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej. Dotyczy to również ubezpieczenia i gwarancji odpowiedzialności zawodowej.
Pozostałe osoby mają prawo podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej tylko w formie spółek komandytowej, komandytowo-akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnej, a także przystępowania do takich spółek, nabywania ich akcji i udziałów, o ile umowy międzypaństwowe nie stanowią inaczej.

Wszyscy przedsiębiorcy w Polsce podlegają od 2001 r. wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego, który jest scentralizowaną, informatyczną bazą danych składającą się z trzech osobnych rejestrów:
1. rejestru przedsiębiorców,
2. rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej,
3. rejestru dłużników niewypłacalnych.

Zadaniem Krajowego Rejestru Sądowego jest powszechne udostępnienie szybkiej i niezawodnej informacji o statusie prawnym zarejestrowanego podmiotu, najważniejszych elementach jego sytuacji finansowej oraz sposobie jego reprezentowania.
Ponadto Krajowy Rejestr Sądowy zawiera inne, istotne dla obrotu gospodarczego, dane o przedsiębiorcy, w tym między innymi: informacje o zaległościach podatkowych i celnych, zaległościach wobec ZUS, wierzycielach i wysokościach niespłaconych wierzytelności. Rejestr Dłużników Niewypłacalnych (RDN) stanowi dodatkowe źródło wiedzy o zadłużonych osobach fizycznych, z którymi prowadzenie wspólnych interesów może się wiązać z podwyższonym ryzykiem. Dla każdego podmiotu wpisanego do KRS sądy prowadzą odrębne akta rejestrowe (w postaci papierowej), które obejmują w szczególności dokumenty potwierdzające informacje wpisane do rejestru, a także wzory podpisów osób upoważnionych do reprezentowania podmiotu. Każdy zainteresowany może w siedzibie właściwego sądu, bez ograniczeń przeglądać akta rejestrowe podmiotów wpisanych do rejestru. W przypadku składania wniosku o wpis lub zmianę wpisu w rejestrze przedsiębiorców wnioskodawca składa:
1. wniosek o wpis albo zmianę wpisu do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON);
2. zgłoszenie płatnika składek albo jego zmiany w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych (ZUS);
3. zgłoszenie identyfikacyjne albo aktualizacyjne do urzędu podatkowego wraz ze wskazaniem właściwego naczelnika urzędu skarbowego pod rygorem zwrotu wniosku.

Niektóra działalność w Polsce wymaga koncesji. Dotyczy to m.in. wydobywania kopalin, wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi i amunicją, wytwarzania, magazynowania i obrotu paliwami ciekłymi i energią, ochrony osób i mienia, rozpowszechniania materiałów radiowych i telewizyjnych, przewozów lotniczych oraz prowadzenia kasyn gry. Organem koncesyjnym jest zazwyczaj właściwy minister. Organ koncesyjny kontroluje sposób korzystania udzielonej koncesji i może ją w każdej chwili cofnąć, gdy stwierdzi naruszenie warunków jej udzielenia. Przedsiębiorca, który zamierza wykonywać działalność koncesjonowaną, zawsze może wystąpić do organu koncesyjnego z wnioskiem o udzielenie promesy (gwarancji) jej udzielenia.

Przedsiębiorcy działający na rynku polskim podlegają kontroli przestrzegania prawa, tj. m.in. prawa pracy, prawa podatkowego, celnego i innych. Przedsiębiorca poszkodowany niezgodną z prawem kontrolą ma prawo domagać się od państwa odszkodowania. Organy kontroli muszą za każdym razem uprzedzić przedsiębiorcę o zamiarze przeprowadzenia kontroli i mogą ją rozpocząć dopiero po 7 dniach od zawiadomienia. Podjęcie kontroli jest możliwe dopiero po okazaniu legitymacji służbowej i upoważnienia do przeprowadzenia kontroli. W razie nieobecności kontrolowanego przedsiębiorcy lub osoby przez niego upoważnionej, kontrola może być przeprowadzona w obecności pracownika przedsiębiorcy lub przywołanego ad hoc świadka. Kontrolujący ma obowiązek poinformować przedsiębiorcę o jego prawach i obowiązkach jako kontrolowanego. Kontrolę przeprowadza się w siedzibie przedsiębiorcy i w godzinach jego pracy. Wyjątkowo, za zgodą kontrolowanego, kontrola może być przeprowadzona w siedzibie organu kontrolującego. Przedsiębiorca ma obowiązek prowadzić książkę kontroli oraz przechowywać upoważnienia i protokoły kontroli. Nie można podejmować i prowadzić kontroli więcej niż jednej działalności przedsiębiorcy. Czas trwania wszystkich kontroli u jednego przedsiębiorcy w danym roku nie może przekroczyć:

1) w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców – 12 dni roboczych;
2) w odniesieniu do małych przedsiębiorców – 18 dni roboczych;
3) w odniesieniu do średnich przedsiębiorców – 24 dni roboczych;
4) w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców – 48 dni roboczych.
Kontrola może być przedłużona jedynie z przyczyn niezależnych od organu kontroli i wymaga uzasadnienia na piśmie. Przedsiębiorca może wnieść sprzeciw wobec podjęcia i wykonywania przez organy kontroli czynności z naruszeniem prawa, a następnie zażalenie na sposób jego rozpatrzenia. Na ten czas kontrola ulega wstrzymaniu z mocy praw.

Dla wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorcy zagraniczni mogą tworzyć oddziały z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Oddział taki działa wyłącznie w zakresie działalności przedsiębiorcy zagranicznego. Przedsiębiorca zagraniczny musi ustanowić w oddziale osobę upoważnioną do reprezentacji. Przedsiębiorca zagraniczny może rozpocząć działalność w ramach oddziału po uzyskaniu wpisu oddziału do rejestru przedsiębiorców. Dla takiego oddziału przedsiębiorca musi prowadzić oddzielną rachunkowość w języku polskim i zgodnie z polskimi przepisami o rachunkowości.

Przedsiębiorcy zagraniczni mogą tworzyć również przedstawicielstwa z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zakres działania przedstawicielstwa może obejmować wyłącznie prowadzenie działalności w zakresie reklamy i promocji przedsiębiorcy zagranicznego. Utworzenie przedstawicielstwa wymaga wpisu do rejestru przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych prowadzonego przez ministra właściwego do spraw gospodarki.

Należy zaznaczyć, iż Polska jest wciąż postrzegana przez zagranicznych przedsiębiorców jako kraj atrakcyjny gospodarczo. Zachęcam więc rodaków do inwestowania w Polsce i uzyskiwania z tego powodu znacznych dochodów. Należy jednak pamiętać, iż dobrze jest jak najlepiej zaplanować swój biznes, aby w przyszłości uniknąć problemów. Stała współpraca z polskim adwokatem, już od początku działalności daje większą gwarancję uzyskania końcowego sukcesu.

Monika Skrzypek-Paliwoda
Adwokat prowadząca w Polsce Kancelarię Adwokacką SEMPER LEX Prawo i Podatki
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
tel. 660-464-896